Amsterdam op het warmtenet, dat gaat niet zo makkelijk, concludeerde wethouder Zita Pels afgelopen maand in een brief aan de raad. Onder meer de oplopende kosten en het gebrek aan een breed draagvlak onder bewoners, vormen grote obstakels. In de seniorenflat Klarenburg in Nieuw-West, maakten ze de omslag naar het warmtenet mee: ‘Sommige buurtbewoners zitten met een extra trui en fleecedeken op de bank, om de kosten te drukken.’
Begin 2023 was het zover, de seniorenflat Klarenburg ging van het gas af. Met de overstap naar het warmtenet beloofde de gemeente de 180 bewoners een goed alternatief, dat niet duurder is dan de eerdere gasprijzen. Het warmtenet, een ondergrondse leiding waar water verwarmd door de restwarmte van afvalverbranding, bereikte zo de flat in Nieuw-West.
De overstap naar het warmtenet in Klarenburg maakt deel uit van een groots plan van de gemeente om in 2040 Amsterdam van het gas te krijgen. In samenwerking met de gemeente, woningcorporaties en energieleverancier Vattenfall werd het gezamenlijke plan ‘Warm Amsterdam’ in 2020 opgezet. Het warmtenet zou een van de betaalbare, gasvrije opties zijn.
Kosten vallen rauw op het dak
‘Schandalig’, vindt bewoonster Frida Roodwinner (71) de aanleg van het warmtenet in de seniorenflat. Samen met wat medebewoonsters staat ze in de zitruimte bij de ingang van de flat te kletsen over hun dag. De een met een rollator, de ander met een boodschappenkarretje in de hand.
Roodwinner woont er al zo’n acht jaar en maakte de overgang van gas naar het warmtenet mee. Sindsdien is ze er niet blij mee: ‘De prijzen gingen omhoog en nu is het hopen dat we dit jaar geld krijgen van de gemeente om de kosten te dekken’, aldus Roodwinner. Buurtgenoot Ellie van Bork (80) knikt instemmend. ‘Waardeloos is het. Van tevoren werd door de gemeente beloofd dat het niet duurder zou worden dan het gas.’
Hoe kan het dat de prijzen omhoog gingen? Cees Ruizendaal, hoofd van de driekoppige bewonerscommissie, berekende dat bij het gebruik van het warmtenet veel warmte verloren gaat. Dit gebeurt tijdens het transport van de warmte vanaf de afvalverbranding centrale naar de seniorenflat. Dit terwijl Vattenfall de kosten vanaf de bron bijhoudt. ‘Je betaalt dus voor warmte die zo de lucht ingaat, in plaats van in de woonkamer’, aldus Ruizendaal.
x
‘Je betaalt dus voor warmte die zo de lucht ingaat, in plaats van in de woonkamer.’
Daarbij blijft het warmtebedrijf warmte leveren in de zomer, omdat deze is aangesloten op het warmwatersysteem. ‘Met gas was dit bij ons apart. Dat betekent dat in de zomer het gasgebruik veel lager is, maar met zo’n warmtenet blijft die levering van warmte doorgaan’, stelt Ruizendaal.
Dat Vattenfall de enige energieleverancier is voor het warmtenet, ziet hij als een groot probleem. ‘Zij stellen jaarlijks de prijzen vast, en wij hebben er niks tegen in te brengen.’ Zo verhoogde Vattenfall in 2023 ook de kosten van het vastrecht, de kosten om de warmte te kunnen leveren. Waardoor de extra kosten hiervoor jaarlijks van 600 euro, naar 800 euro ging.
Onduidelijkheid over kosten
Nu heeft de seniorenflat in samenwerkring met de woningcorporatie ‘de Alliantie’ van tevoren de maandelijkse prijs opgehoogd, met de hoop dat de extra kosten achteraf meevallen. Afgelopen jaar stegen die kosten van 90, naar 170 euro per maand. ‘Een flink bedrag voor mensen die al krap bij kas zitten. Om te zorgen dat de extra kosten meevallen, zet een grote groep bewoners de verwarming zo veel mogelijk uit’, zegt Ruizendaal. Want hoewel de bewoners in 2023 nog werden gered door de Rijkssubsidie voor de oplopende gasprijzen, is dat dit jaar niet aan de orde.
x
‘Sommige buurtbewoners zitten met een extra trui en fleecedeken op de bank, om de kosten te drukken.’
Bewoonster Van Bork, met een felroze boodschappentas in haar hand, vertelt hoe ze regelmatig van buurtgenoten hoort dat zij vanwege de oplopende prijzen de verwarming erg laag, of zelfs uitzetten. ‘Sommige buurtbewoners zitten met een extra trui en fleecedeken op de bank, om de kosten te drukken.’Zelf kan ze de hogere kosten nog dragen, en zet de verwarming wel aan. Maar wanneer de kamer op temperatuur is, gaat deze automatisch uit. Van Bork: ‘Het blijft dus nooit lekker warm in huis. Iets wat ik op mijn oude dag wel erg prettig vindt.’
Een woordvoerder van duurzaamheidswethouder Zita Pels laat weten dat er geen vergoedingsregeling geldt voor de bewoners van Klarenburg.
