Verse haring bij de Zeedijk en stroopwafels van de Albert Cuypmarkt gelden als culinaire klassiekers van Amsterdam. Maar tegenwoordig prijken ook de halloumi-wraps van Tigris en Eufraat en de talloze zuurdesembakkers op het menu van de stad. In de wekelijkse rubriek ‘Amsterdam op je bord’ deelt NAP Nieuws kenmerkende plekken en smaken uit de eetcultuur van het Amsterdam van nu. In een stad die constant verandert, maken de oude klassiekers plaats voor nieuwe trends, of worden ze juist opnieuw populair dankzij social media.
De redactie bezocht Proeflokaal De Ooievaar, een authentiek café op het puntje van de Zeedijk aan de Sint Olofspoort.
Een kopstoot en gekookt ei
Bij binnenkomst onttrek je je aan de drukte van de stad. Het gedimde zorgt voor een warm gevoel en het gelach van stamgasten maakt het beeld van een typische bruine kroeg compleet.
In een van de kleinste proeflokalen van Nederland, De Ooievaar, serveert Erik met plezier een glas jenever naast je pilsje: een kopstoot. Daar komt zelfs een gekookt ei bij, een oude Amsterdamse kroegtraditie. ‘Wij zijn het enige café in Amsterdam waar de gekookte eieren nog gratis zijn’, vertelt Erik trots.
In de acht jaar dat hij achter de bar staat heeft hij zich geen seconde verveeld. ‘Amsterdammers, toeristen of mensen van buiten de stad, van 0 tot schijndood, ze komen hier allemaal. Zelfs helemaal van Terschelling!’, roept hij al wijzend naar een groepje gasten in een hoek van de kroeg.
Het pand van De Ooievaar dateert uit 1604 en kent een rijke geschiedenis waarin het onder andere diende als woonhuis, tonnenwinkel en schoenenwinkel. En sinds 35 jaar als café. Eerst onder de naam Het Kleine Verschil, en inmiddels ruim twintig jaar als De Ooievaar. Samen met een handvol andere medewerkers voorziet Erik alle gasten van drankjes en hapjes.
Minder bruine cafés
Toch veranderen de tijden, en verdwijnen de bruine cafés langzaam uit het land en de stad. Waar ze jaren geleden nog een buurtfunctie hadden, maken ze nu steeds vaker plaats voor hippe koffietentjes. In 2022 stelde data-onderzoeker van de gemeente Amsterdam Jeroen Slot nog dat er in de afgelopen twaalf jaar een kwart van de cafés uit Amsterdam verdween.
Twee jaar geleden pleitte de PvdA daarom voor bescherming van de bruine kroegen, door er monumentale panden van te maken. Ook voelde organisator Tim Blank genoeg reden om de Dag van de Bruine Kroeg te vieren, welke sinds 2022 jaarlijks in oktober plaatsvindt.
Saamhorigheid in een veranderende buurt
Om het verdwijnen van de kroeg maakt Erik zich geen zorgen. Toch is de buurt rond De Ooievaar niet meer zoals vroeger, merkt hij op. De straat naast het café, de Warmoesstraat, wordt volgens hem overspoeld door “vreethutten”, waarmee hij verwijst naar de verschillende fastfoodketens die gezellige cafés hebben verdrongen. Ook trekt de buurt volgens Erik steeds meer ramptoeristen aan, die niet voor een cultureel bezoek komen, maar om ‘asociaal de boel te verstoren’.
Binnen de muren van De Ooievaar blijft de sfeer onverminderd goed. Samen met de stamgasten zorgt het personeel voor veiligheid en gezelligheid in de kroeg. ‘Als iemand zich niet gedraagt, vragen we diegene om te vertrekken’, legt hij uit. De saamhorigheid van De Ooievaar wordt in stand gehouden: iedereen van heinde en verre wordt verwelkomd en raakt met elkaar aan de praat. De eilandbewoners in de hoek van het café proosten zoals het bij de echte klassieke Amsterdamse kroegervaring hoort: met een biertje in de hand en een gekookt ei op tafel.