Het idee klonk mooi: drie windturbines aan de Noorder IJ-plas zouden zo’n 20.000 Amsterdamse huishoudens van stroom voorzien. Hoewel de provincie definitief een streep zet door de plannen van de gemeente, stapt duurzaamheidswethouder Zita Pels (GroenLinks) naar de rechter. Tot groot ongenoegen van omwonenden. ‘We worden tussen hoop en vrees geslingerd.’
‘Een Projectenkerkhof’, noemt buurtbewoner Bart Breedijk (52) het gebied rond de Noorder IJ-Plas ook wel. Breedijk, werkzaam als advocaat, woont nu zo’n acht jaar met zijn gezin aan de Plas. Door de jaren heen heeft hij er meerdere projecten van de gemeente zien sneuvelen, zoals een ‘passengers terminal’ die vanaf het centraal station zou moeten komen en een nieuwe toeristische fietsroute langs de woonarken. Breedijk is stellig: ‘Dat wethouder Pels naar de rechter stapt, verandert niets aan mijn overtuiging dat de windturbines er niet gaan komen’.
Op naar de rechter
Net onder de douche vandaan gekomen, zijn dochter deed de deur open, vertelt Breedijk maar al te graag over de nieuwste ontwikkelingen rondom de windturbines. ‘We worden tussen hoop en vrees geslingerd’, zegt de advocaat. Afgelopen week is hij samen met buurtbewoners een civiele procedure tegen de gemeente gestart. ‘Als eerste in Nederland’, vertelt hij trots: normaliter wordt bij dit soort kwesties via het bestuursrecht geprocedeerd. ‘We laten zo werkelijk geen mogelijkheid onbenut om de gemeente tot redelijkheid te brengen’, aldus Breedijk.
Bij de rustig gelegen woonark – behalve het piepende geluid van een meerkoet is het er muisstil – kwam in 2020 het idee vanuit de gemeenteraad om drie windmolens te plaatsen. Deze kunnen zo’n 20.000 huishoudens in Amsterdam voorzien van groene stroom.
Vleermuizen en verkeerspunten
Er is alleen een kink in de kabel: het project is niet in lijn met het bestemmingsplan van de Plas. Daarom heeft de gemeente de toestemming van de provincie nodig via de zogenoemde ‘verklaring van geen bedenkingen’ (vvgb).
Hoewel het provinciaal bestuur, bestaande uit de BBB, VVD, GroenLinks en PvdA, in het begin nog wel heil zag in de plannen, stemde zij vorig jaar toch tegen. De ‘goede ruimtelijke ordening’ zou in het geding komen. Uit eerdere onderzoeken van Rijkwaterstaat en de omgevingsdienst bleek dat de windturbines negatieve impact zouden hebben op vogels en vleermuizen. Ook zou het plaatsen van een windturbine bij het hectische verkeersknooppunt Coenplein de verkeersveiligheid aantasten.
Maar duurzaamheidswethouder Zita Pels laat het er niet bij zitten: afgelopen week besloot zij naar de Raad van State te stappen. Volgens Pels hebben de provinciale bestuurders niet goed onderbouwd waarom zij een streep door de plannen zetten. ‘In de argumentatie van de provincie ontbreekt een eigen afweging over de natuurbescherming en is onder meer een rapport over de verkeersveiligheid niet betrokken bij het besluit’, schrijft Pels in een brief.
Ook zou de provincie volgens Pels eerder gemaakte afspraken schenden. Zo is de Noorder IJ-plas niet in het gemeentelijke bestemmingsplan, maar wél in de provinciale energiestrategie aangewezen als gebied waar de windmolens op het land gebouwd mogen worden. Volgens de duurzaamheidswethouder toont de gang naar de rechter dat de gemeente verantwoordelijkheid neemt in lijn met nationale en internationale klimaatafspraken.
Even verderop woont Corrie de Wachter (80) al zo’n zestig jaar aan de Plas. Ze is net zoals Breedijk fel tegenstander van de windturbines. ‘Eerst had ik er geen sterke mening over, maar toen uit verschillende rapporten bleek dat het schadelijk kan zijn voor de gezondheid, vooral voor mensen die gevoelig zijn voor geluid, werd ik er wel tegen’, zegt ze terwijl ze in haar leunstoel zit, uitkijkend over de Plas. Maar zich er echt druk om maken, dat doet Corrie niet. ‘Misschien is het egoïstisch, maar ik ben nu ook op een leeftijd dat ik denk: ik zal er amper last van gaan hebben. Maar die jonge gezinnen, die hier natuurlijk fantastisch wonen, hen gun ik de rust.’