Waar de grote bioscopen in Nederland minder bezoekers trokken in 2024 dan het jaar ervoor, doen filmhuizen en filmtheaters juist goede zaken. Dit geldt ook voor de FilmHallen in Amsterdam-West. Met een unieke variatie aan Hollywoodfilms, arthousefilms, documentaires en live-screenings zorgt de locatie voor honderdduizenden bezoekers per jaar.
Op een doordeweekse donderdag om elf uur ’s ochtends, net na openingstijd, druppelen de eerste mensen de grote foyer van de FilmHallen binnen. Het afgelopen jaar passeerden bijna 400.000 filmbezoekers deze ruimte, een stijging van 2.5 procent ten opzichte van 2023. Dit resultaat staat in contrast met de landelijke cijfers: Nederlandse bioscopen verkochten volgens de jaarcijfers van de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters (NVBF) in 2024 twee miljoen kaartjes minder dan in 2023.
Bioscoop of filmtheater
De branchevereniging meldt ook dat arthouselocaties vorig jaar juist zes procent meer bezoekers trokken dan in 2023. Met het brede scala aan filmvertoningen valt de FilmHallen niet onder de standaardcategorie ‘bioscoop’, die doorgaans verwijst naar grote ketens gericht op kaskrakers. Tegelijkertijd behoort de FilmHallen ook niet tot de typische filmhuizen of filmtheaters. De locatie heeft meerdere zalen en ontvangt geen subsidies, wat de bioscoop uniek maakt in zowel vorm als aanbod.
Crossovers en aanpakstrategie
Volgens Julien Staartjes, marketing- en communicatiespecialist bij de Filmhallen, doen de ‘crossovers’ het goed bij de FilmHallen: arthousefilms die een breed publiek aanspreken, zoals de films Poor Things en Babygirl. ‘Je wilt dat films iets losmaken, dat ze een publieke discussie op gang brengen. Daar ligt minder focus op bij de grote bioscoopketens’, zegt Staartjes.
In een poging het publiek aan zich te binden, onderscheidt de FilmHallen zich met unieke vertoningen: oude klassiekers, live-uitzendingen van The Royal Opera en gefilmde theatervoorstellingen. Dit draagt volgens Staartjes bij aan de positieve associaties die bezoekers met de locatie hebben en moedigt herhaalbezoeken aan. Toch geeft hij aan dat er grenzen zijn. ‘Het betekent niet dat we sportwedstrijden gaan uitzenden.’
Cultuurkameel
Uit de cijfers van de NVBF blijkt dat er steeds meer 55-plussers naar de film gaan en het aantal jonge bezoekers juist afneemt. Bij de FilmHallen vormt de oudere leeftijdsgroep een groot deel van het publiek, vooral overdag. Maar het publiek is diverser dan dat. Doordeweeks maken gepensioneerden een praatje aan de tafels waar de kranten liggen, terwijl in het weekend jongeren in de rij staan bij de bar.
Staartjes legt uit dat de demografie van het publiek te verdelen is in de cultuurkameel. ‘In een grote stad als Amsterdam zie je vooral bezoekers tussen de twintig en dertig jaar, en boven de vijftig. Daartussen zit een gat van mensen die druk zijn met werk en gezin.’ Hij ziet een contrast bij de FilmKoepel in Haarlem, die samen met The Movies ook tot de FilmHallen-groep behoort. ‘Daar komt een iets ouder publiek op af.’
Cineville-liefhebbers
In Amsterdam wordt fanatiek gebruik gemaakt van de Cinevillepas. Filmliefhebbers kunnen met deze pas voor een vast maandbedrag onbeperkt naar de film. Dat betekent niet dat aangesloten bioscopen er nauwelijks aan verdienen: negentig procent van de lidmaatschapskosten gaat naar de deelnemende filmtheaters.
Toen de tien jaar geleden de deuren opende, leidde dat tot een enorme toename aan Cineville-leden. De pas blijft populair: ondanks een algemene daling in bioscoopbezoeken in 2024, steeg het aantal Cineville-abonnees met twintig procent.
Vooruitblikken op 2025
De FilmHallen trapte 2025 succesvol af met Babygirl, de veelbezochte erotische thriller van Halina Reijn. Deze maand trok de bioscoop een kwart meer bezoekers dan in januari 2024. Mikt de bioscoop dan weer op het recordaantal in 2019 van 500.000? Dat weet Staartjes nog niet. ‘Het begon soms te piepen en te kraken. En je wilt ook niet dat bezoekers eindeloos in de rij staan.’
Over de rest van komend jaar durft hij nog weinig te zeggen. ‘De bosbranden in Los Angeles zullen ongetwijfeld invloed hebben op de Oscaruitreikingen en filmproducties. Het jaar kan nog alle kanten op gaan, je weet nooit wat invloed gaat hebben op de filmwereld.’