Er mogen geen exemplaren meer van satirisch tijdschrift Propria Cures aanwezig zijn op de Universiteit van Amsterdam (UvA). Dit bevestigt een woordvoerder van de onderwijsinstelling. Al eerder meldde Het Parool dat het tijdschrift niet meer beschikbaar wordt gesteld in de leesbakken. Het is het volgende hoofdstuk in een langlopend conflict tussen de universiteit en het tijdschrift.
De directe aanleiding voor de verwijdering was de belediging van een bibliotheekmedewerkster van de UvA. De vrouw werd beschreven als ‘vaste klant van de kapper van Adolf Hitler’ en ‘gestileerde zeekoe’.
Het satirische tijdschrift is niet onomstreden. Meermaals hebben schrijvers van Propria Cures zich voor de rechter moeten verantwoorden voor beledigende uitlatingen. Afgelopen jaar kwam het tijdschrift nog in opspraak vanwege een vermeende doodsbedreiging aan het adres van Pieter Omtzigt. De uitlatingen over de medewerkster van de facilitaire dienst zijn nu de druppel voor de UvA.
Langlopend conflict
Volgens Mats Meeus, redacteur bij Propria Cures, speelt het conflict met de UvA al sinds september 2023: ‘Eerst werden de bladen weggehaald door de betreffende medewerkster. Vervolgens hebben wij twee juridische dreigbrieven gehad van de juridische afdeling van de UvA’. De universiteit ontkent dat laatste niet, maar zegt geen juridische stappen te ondernemen. Op dit moment is de Propria Cures alleen nog gratis verkrijgbaar op de Universiteit Leiden. Daarnaast zijn exemplaren te koop in boekhandels.
Niet alleen het aanbod van Propria Cures wordt beperkt. De aanwezigheid van het tijdschrift wordt naar zeggen van Meeus in het geheel niet getolereerd: ‘De bewakers hebben de opdracht gekregen dat alle bladen van Propria Cures moeten worden weggehaald. Dit geldt ook buiten de leesbakken.’ De UvA bevestigt dit. ‘De UvA heeft al sinds jaar en dag een beleid dat er geen gedrukt materiaal van externen zomaar mag worden verspreid – dat heeft niets met Propria Cures te maken. Bovendien ontmoedigen we binnen de UvA sinds jaren het gebruik van prints en flyers in verband met ons duurzaamheidsbeleid’, zo laat een woordvoerder weten.
Meeus maakt zich zorgen over de toenemende controle van universiteitsbesturen: ‘We zien dat besturen van universiteiten steeds meer externe controle willen hebben.’ Hij heeft het idee dat de UvA specifiek Propria Cures moet hebben, omdat zij erg kritisch zijn geweest op het optreden van de universiteit tijdens de pro-Palestinademonstraties in mei afgelopen jaar: ‘Je mag ons tijdschrift wel kut vinden, maar de vrije uitwisseling van ideeën lijkt mij kernachtig voor een universiteit. Daar houdt het college van bestuur van de UvA alleen niet zo van.’ De UvA ontkent dit: “Het beschermen van individuele medewerkers tegen doxing en beledigingen heeft niets met macht te maken – het gaat bij Propria Cures ook niet om kritiek op bestuursleden, of kritiek op beleid van de UvA maar om grensoverschrijdend gedrag richting collega’s”.
Ludieke actie
Op X zijn kritische reacties te lezen. Zo schrijft Alexander Klöpping: ‘Zo fucking kinderachtig van de Universiteit van Amsterdam om @propriacures na 135 jaar te verbannen van het terrein. Werkelijk schandalig.’ De UvA laat schriftelijk weten geen kritiek te hebben gezien: ‘Ik weet niet welke ‘grote stroom van kritiek’ je precies bedoelt, buiten redacteuren van Propria Cures zelf?’.
Als het aan Meeus ligt, is Propria Cures nog niet klaar met de UvA: ‘We gaan ze natuurlijk zo hard mogelijk proberen te fucken.’ De redacteur vertelt dat er nog een ludieke actie aankomt. Het idee hiervoor is afkomstig van een donateur die 1.000 euro heeft geboden voor de actie. Wat de ludieke actie inhoudt wil Meeus niet vertellen: ‘Dat zie je vanzelf wel.’