Een witte boterham met chocoladepasta, zonder groente of fruit: zo zien sommige broodtrommels van kinderen op de basisschool eruit. Dat kan anders, blijkt uit onderzoek van Frédérique Rongen, dat onder andere op Amsterdamse scholen werd uitgevoerd. Vandaag promoveert ze aan de Vrije Universiteit Amsterdam op gezonde schoollunches.
Stonden ouders, kinderen en scholen direct te springen om mee te werken aan de gezonde schoollunches?
Rongen: ‘Vooral ouders niet. Zij waren terughoudend en bang: lust mijn kind het wel? Eet mijn kind tijdens zo’n lunch wel voldoende? Vanuit scholen waren er vooral zorgen over of het wel uitvoerbaar zou zijn. Kinderen waren opvallend genoeg wel direct enthousiast. Zolang ze maar iets te kiezen hadden bij de lunch.’
Waar bestond de lunch uit?
‘Als onderdeel van mijn onderzoek heb ik een zogeheten ‘zelfsmeerlunch’ ontwikkeld. Kinderen lopen langs een buffet met verschillende soorten brood, verschillende soorten beleg en iedere dag wat groente. Het was niet alleen maar gezond beleg, er was bijvoorbeeld ook jam. Zo konden de kinderen zelf kiezen wat ze als lunch wilden. Dat was iets wat kinderen graag wilden. Voor ouders gold dat zij wilden dat de lunch iets extra’s bood ten opzichte van wat zij zelf konden meegeven. Daarom is er op sommige dagen ook een soepje of een gekookt eitje.’
Lees door onder de afbeelding.
Waar kozen de kinderen bij de lunch voor?
‘Meer dan de helft van de kinderen pakte groente. Puur en alleen omdat het aanbod veranderde, want normaal gesproken kreeg slechts 7% van de kinderen groente mee van hun ouders. Kinderen eten dus best groenten, als ze die maar aangeboden krijgen. Al zag je wel dat sommige groenten populairder waren dan andere. De radijsjes vielen bijvoorbeeld niet zo in de smaak, maar groenten als tomaat, komkommer, wortel of paprika wel. Wat waarschijnlijk ook meespeelt, is dat kinderen hun klasgenoten een stukje paprika of wat worteltjes zagen eten. Dan proberen ze het zelf eerder.’
‘Daarnaast aten kinderen bij het buffet volkorenbrood of bruinbrood in plaats van wit brood en ze dronken water of melk bij de lunch. Kinderen gaan door zo’n lunch dus echt gezonder eten, op alle vlakken.’
Wat hoopt u te veranderen met uw resultaten?
‘Ik hoop dat er steeds meer scholen zijn die het aandurven om hiermee te starten. Er zijn allerlei subsidies voor. Veel kinderen krijgen via het Jeugdeducatiefonds al maaltijden op school aangeboden, maar daar zitten geen voorwaarden aan verbonden. Het verschilt daardoor per school hoe de maaltijd eruitziet. Op de ene school krijg je bijvoorbeeld een kant-en-klare lunch of ontbijt, op de andere krijgen ouders een bon om naar de supermarkt te gaan. De focus ligt niet per se op gezond eten. Door mijn onderzoek is nu duidelijk hoe zo’n gezonde schoollunch eruitziet, en dat dat haalbaar én effectief is. Uiteindelijk hoop ik dat de schoollunches in heel Nederland de norm worden.’