Er is een sterke toename van economisch daklozen, ook in Amsterdam. De organisatie Tijdelijk Wonen, onderdeel van De Regenboog Groep, helpt mensen die door onvoorziene omstandigheden op straat komen te staan aan een tijdelijke woning. ‘Maar we kunnen alleen pleisters plakken.’
‘Als mijn planten er maar zijn, dan voel ik me al thuis,’ zegt Peter (61). Heel veel meer staat er ook niet in de woonkamer: een paar buddhabeeldjes op de schouw, wat dozen met kleren, en twee stoelen voor het interview. ‘En de wifi natuurlijk, anders komen mijn kinderen niet langs,’ zegt Peter lachend. ‘Als je zo vaak hebt moeten verhuizen, hou je weinig spullen over. Gelukkig heb ik niet zoveel nodig.’
Peter is pas net verhuisd naar deze tijdelijke woning in de Rivierenbuurt, geregeld door Tijdelijk Wonen (onderdeel van De Regenboog Groep). Hij deelt het appartement met een andere man, en mag er maximaal een jaar blijven, daarna moet hij nieuwe een plek hebben geregeld. Door zijn kwetsbare situatie komt Peter liever niet met zijn echte naam in het artikel, zijn volledige naam is bekend bij de redactie.
Peter hoort bij de groeiende groep van economisch daklozen, mensen met inkomen maar zonder vaste woon- of verblijfplek. De steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht trokken eind januari dit jaar aan de bel: ze zien dat steeds meer economisch daklozen zich uit wanhoop bij de daklozenopvang melden. De wethouders van de steden zeggen zeker 100 miljoen euro per stad per jaar extra nodig te hebben, zodat ze meer mensen een dak boven het hoofd kunnen bieden.
Relatiebreuk
Tamara Kuschel, projectcoördinator Tijdelijk Wonen bij De Regenboog Groep ziet ook dat de organisatie steeds meer aanmeldingen krijgt van economisch daklozen voor een tijdelijke woning. Nu gemiddeld 40 mensen per week. In 2023 kregen ze in totaal 1250 aanmeldingen in Amsterdam, van wie ze er 535 hebben kunnen helpen. ‘Onze hulp is slechts tijdelijk, we kunnen alleen pleisters plakken.’
Volgens Kuschel gaat het om mensen die het leven prima op de rit hadden, maar door de wooncrisis geen duurzame woonplek kunnen vinden. ‘Ze hoppen van bank naar bank, en hebben het gevoel dat hun leven stilstaat.’ Ze zijn bijvoorbeeld dakloos geraakt door een relatiebreuk, tijdelijke huurcontracten of kunnen een forse verhoging van de huur niet meer betalen. Kuschel: ‘Mensen zoals jij en ik, het kan iedereen overkomen.’
Via verschillende projecten biedt Tijdelijk Wonen verblijf voor maximaal een jaar aan, en ze helpen economisch daklozen met het vinden van een vaste woning. Met het project Onder de Pannen koppelen ze deze mensen bijvoorbeeld aan mensen die een lege kamer in huis over hebben, een vorm van hospitaverhuur. Maar ze bieden ook sloop- en renovatiewoningen aan, zoals die van Peter, die thuislozen met elkaar delen.
Co-ouderschap
Na de scheiding met zijn ex heeft Peter vier jaar geleden zijn thuis verloren. Ze hadden samen een koophuis, maar zij kocht hem uit. Sindsdien gaat hij van woning naar woning. Sommige voor langere tijd, maar nooit langer dan een jaar. Omdat hij co-ouderschap over zijn twee zonen 10 en 14 jaar heeft, voldoet niet elke slaapplek. Tussendoor slaapt hij bij kennissen en familie op de bank. ‘Maar die raken het op een gegeven moment ook zat.’
Hij is heel blij dat hij in deze woning zijn twee zoons kan ontvangen. ‘We hebben een heel hechte band.’ Hij zorgt de helft van de week voor ze, en kan daarom moeilijk de stad uit verhuizen. ‘Zij zien mij natuurlijk ook worstelen met deze situatie. ‘Het is een beetje een armoedig zooitje, maar je went eraan, zolang je maar samen bent.’
Urgente zorg
Peter heeft zijn hele leven als ondernemer in de horeca gewerkt, en zich nu laten omscholen tot hovenier. Omdat hij een baan heeft en zijn kinderen ook bij hun moeder kunnen blijven, komt Peter niet in aanmerking voor urgente zorg. ‘Je moet echt gek zijn, of nachten op straat dwalen om die steun te krijgen. Ik val nu buiten de boot.’
Volgens Kuschel is het met de groeiende groep economisch daklozen extra belangrijk dat het woningtekort snel wordt aangepakt, en dat sommige wetten die het moeilijker maken om woningen te delen worden herzien. ‘Wij zijn niet de oplossing voor de wooncrisis. Het enige wat wij kunnen doen, is zorgen dat mensen niet nog verder afglijden naar psychische problemen. De stress van geen woning breekt je op.’
‘Ik sluit ook niet uit dat ik hierna in een daklozenopvang beland,’ zegt Peter. Hij vindt niet dat hij daar thuishoort. ‘Maar ik heb ook geen zin om me heel erg druk te maken. Ik ben nu blij met dit huis, in de buurt van mijn kinderen. Én met een balkonnetje voor mijn planten.’
Een kamer in huis over? Kijk hier voor meer informatie over Onder De Pannen.