Er is in Nederland een nijpend tekort aan vakmensen. Rafael (18) en Jayden (17) kiezen met trots juist voor een vak: dat van spoorbouwer. In de spoorfabriek van GVB, de enige in Nederland, maken zij de metro- en tramrails voor Amsterdam.
Twee zware spoorstaven, van beide 18 meter lang, zweven door de fabriekshal. Van een afstandje stuurt Rafael Dool (18) met een afstandsbediening de stalen gevaartes richting de juiste plek. Jayden Warmerdam (17) loopt naast de balken om deze in hun baan te houden terwijl ze aan een bovenloopkraan hangen – een grote, gele verschuifbare balk aan het plafond.
Met precisie laat Rafael de staven zakken. Als de railsonderdelen op de juiste plek liggen, koppelt Jayden de haken van de kraan los. Er komt geen woord aan te pas, de jongens zijn goed op elkaar ingespeeld.
BBL-opleiding
In Nederland is in tal van sectoren zoals de bouw, de zorg en voor de energietransitie een tekort aan vakmensen. Daarbij komt ook nog dat minder jongeren voor een mbo-opleiding kiezen. Rafael en Jayden kiezen, via het mbo, bewust voor het vak van spoorbouwer.
De twee vrienden werken vier dagen per week en gaan één dag naar school – een zogenaamd BBL-traject (Beroeps Begeleidende Leerweg). Bij het ROC Westpoort volgen ze de opleiding tot allround constructiewerker. Een opleiding tot spoorbouwer bestaat niet. Dat ambacht leren ze bij GVB op het industrieterrein bij Overamstel, in de laatste spoorfabriek van Nederland.
Voordat Jayden en Rafael aan de slag gingen bij GVB, stond het nog helemaal niet vast dat ze spoorbouwers wilden worden. “Ik wilde vooral lassen. Bij een stagemarkt op school was ik op zoek naar een leerwerkplek. Daar raakte ik in gesprek met iemand van GVB. Dat klonk interessant, en niet veel later kon ik aan de slag,” vertelt Rafael. Op de vraag hoe Jayden bij het vervoersbedrijf terechtkwam, wijst hij naar z’n vriend. “Na een tijdje heb ik m’n maatje ook meegenomen,” zegt Rafael lachend.
Doorstroom
Hoofdmonteur Samhar Abdulmohsin is op de werkplaats de begeleider van de twee. Hij stemt zich tevreden met de studenten. “De jongens zijn ontzettend enthousiast en leergierig. Soms zijn ze iets té enthousiast en maken ze fouten, maar dat is ook goed. Fouten maken is ook belangrijk om te leren.”
GVB wil niet alleen een leerschool zijn, maar ziet jongens als Rafael en Jayden graag blijven. “Het is niet eenvoudig voor ons om nieuwe mensen te vinden, omdat het specialistisch werk is,” aldus Samhar. Volgens de werkplekbegeleider is er genoeg ruimte voor studenten om door te stromen. Zelf zien Rafael en Jayden zich wel doorstromen tot hoofdmonteur. Samhar lacht, maar vreest niet voor z’n positie. “Ik vind het alleen maar mooi als de jongens duidelijke ambities hebben.”
Vakwerk
In de spoorfabriek is alles precisiewerk. Dat geldt voor iedere taak waar Jayden en Rafael zich op richten. Of het nu gaat om het frezen van de rails (zodat de wielen van de tram passen) of om het bouwen van de wissels: details doen er toe. De foutenmarge voor een uiteindelijk stuk tramrails ligt slechts op één millimeter.
Om uiteindelijk zo veelzijdig mogelijke spoorbouwers te worden, staan Jayden en Rafael iedere week bij een ander onderdeel van het productieproces. “De afwisseling maakt het werk erg leuk. Het verveelt niet snel,” aldus Jayden. Daar sluit Rafael zich bij aan. “Alles wat ik hier leer, kan ik straks ook buiten de fabriek gebruiken. Bijvoorbeeld bij het oplossen van een storing in de wissels.”
Trots op het werk
Rafael en Jayden lijken goed op hun plek te zijn in de spoorfabriek. “Je draait hier volwaardig mee. Ik voel ook echt het vertrouwen van collega’s,” vertelt Jayden.
De twee vrienden zijn ook echt trots op hun vak. Breed glimlachend legt Rafael uit wat het werk zoveel voldoening geeft. “Als ik dan door Amsterdam loop, kan ik naar de grond wijzen en zeggen: dat heb ik gemaakt en daar reizen iedere dag mensen overheen!”