Afgelopen januari stonden de koeien Dora en Trix al te schitteren in het Internationaal Theater Amsterdam, eind mei spelen ze weer in het stuk ‘Mijn lieve gunsteling’. Ondanks dat circusdieren al een tijdje verboden zijn mogen koeien wel de planken op. Waar dierenbeschermers zeggen dat het niet goed is voor de dieren stellen verzorgers juist dat de koeien ervan genieten.
Acteur Bart Slegers was wel even verrast toen hij zijn nieuwe collega’s ontmoette. Als boer in de theatervoorstelling ‘Mijn lieve gunsteling’ (naar het gelijknamige boek van Marieke Lucas Rijneveld) kwam hij op het podium te staan met twee grazende tegenspelers van 650 kilo. Dat was eerst even wennen, maar hij snapt de toegevoegde waarde van hun aanwezigheid. ‘Je hebt twee hele grote collega’s die zich niet aan een scenario houden. Dat geeft een soort onzeker element waardoor het spannender wordt. Bovendien creëert het echt het gevoel dat je in een stal bent.’
Uitgemolken melkkoeien
Sinds 2015 mogen er geen wilde zoogdieren meer worden gebruikt in een circus of bij andere optredens. Sommige dieren zijn hiervan uitgesloten, zoals paarden, kamelen en koeien. De makers van ‘Mijn lieve gunsteling’ mogen dus gewoon koeien op het toneel zetten. Toch snapt Judith Krom, raadslid Partij voor de Dieren voor de gemeente Amsterdam, niet waarom zij hiervoor hebben gekozen, zelfs al is het legaal. ‘Er zijn zoveel andere manieren om een stal na te bootsen. Een koe hoort in de wei. Dit is een oproep aan de makers: waarom moet dit?’
Ook Anna Krijger, woordvoerder van Stichting Animal Rights, is ontsteld. ‘Dit zijn dus uitgemolken melkkoeien. Wat bizar dat je je hele leven in de bio-industrie hebt doorgebracht voor onze consumptie om vervolgens ook nog een publiek te moeten vermaken. Ze voelen zich doodongelukkig. Een koe hoort met zijn soortgenoten in een wei, het zijn kuddedieren.’
Licht en muziek
Een koe hoort in de wei en krijgt alleen maar stress van de theaterplanken, aldus de critici. Maar volgens Sabine van der Helm, eigenaar van het dierencastingbureau Catvertise, is er geen reden tot zorg. Ze is verantwoordelijk voor de casting van de runderen en vertelt hoe dat in zijn werk gaat. ‘Je zoekt koeien die al heel veel gewend zijn. Dan vraag je aan een veehouder welke het meest relaxt zijn. Een boer uit Baarle-Nassau vond vier uitgemolken koeien heel geschikt. Die zijn toen verplaatst naar een andere stal waar ze getraind werden met licht en muziek, dat is een proces van maanden. Uiteindelijk zijn er twee geselecteerd.’
Van der Helm vertelt hoe je stress bij een koe kan herkennen. ‘Als koeien stress hebben gaan ze meteen schijten. Ze poepten niet eens op het podium, dus dat is een teken dat ze niet bang zijn. Bovendien zijn het geen circusdieren, ze hoeven geen trucjes te doen.’ Van der Helm denkt ook niet dat de bezoekers de aanwezigheid van de koeien een probleem vinden. ‘We hebben niet één negatief geluid gehoord. Dat komt omdat de hele zaal ziet en voelt dat die dieren relaxt zijn.’
Toch kan Slegers, die in mei weer samen met Dora en Trix op het podium staat van het Internationaal Theater Amsterdam, de zorgen over het welzijn van zijn collega’s begrijpen. ‘Ik kan me voorstellen dat een koe net iets blijer is in de wei.’ Slegers grinnikt: ‘We hebben ze niet schriftelijk laten bevestigen of ze het allemaal écht leuk vinden. Maar ik vertrouw de boeren en verzorgers erop dat die koeien uitermate tevreden zijn.’