Het beleid van Meta rondom afbeeldingen waarin volwassen naakt te zien is, is dringend aan een update toe. Die boodschap kreeg het moederbedrijf van onder meer Instagram en Facebook afgelopen dinsdag van haar eigen toezichtsorgaan, dat aandringt op nieuwe regelgeving waarbij niet langer wordt gediscrimineerd op basis van sekse of genderidentiteit. En dat werd tijd ook, vindt auteur van het boek Borsten: De levensloop van een intiem lichaamsdeel Corien van Zweden. ‘Ik hoop dat er nu echt iets gaat veranderen.’
Volgens de huidige richtlijnen van Facebook en Instagram is het – enkele uitzonderingen daar gelaten – niet toegestaan om foto’s of video’s te plaatsen waarop ontblote vrouwentepels zichtbaar zijn. Een ‘niet-houdbare, strikte visie’, vindt Van Zweden.
De Amsterdamse journalist en schrijver verdiepte zich voor haar boek eerder in de biologie en de betekenis van borsten en verbaast zich al lange tijd over de tepelcensuur. ‘Dat is echt iets van onze tijd en cultuur. Als twintiger lag ik vaak topless te zonnen, dat was toen behoorlijk normaal. Dat de tepel nu tot zulke rellen leidt, zou je kunnen zien als een modeverschijnsel.’
Binair denken
Modeverschijnselen komen en gaan. Dat het taboe op de tepel nu van voorbijgaande aard lijkt te zijn, komt voor Van Zweden dus niet als verrassing. ‘Alleen de manier waarop deze verandering tot stand is gekomen, had ik niet verwacht.’
Aanleiding voor het advies was namelijk het handelen van Meta rond posts waarop een non-binair en een transgender persoon met ontbloot bovenlijf te zien waren. Hoewel ze hun tepels hadden bedekt en geen van beiden zich identificeert als vrouw, zag Meta toch voldoende aanleiding om de foto’s te verwijderen. Het stel maakte bezwaar. En met succes: eerder werden de berichten op Instagram al hersteld, deze week volgde het advies van het toezichtsorgaan om de regels op dit gebied te herzien.
‘Het is een vorm van binair denken om een strikt onderscheid tussen mannen- en vrouwentepels te maken. Erg terecht dat ze hierop terugkomen,’ vindt Van Zweden. ‘Ik ben ontzettend blij als het beleid nu echt gaat veranderen, voor iedereen – mannen, vrouwen, mensen die zich anders identificeren. Het is alleen wel iets waar vrouwen al jarenlang op alle mogelijke manieren voor vechten. Ik vind het raar dat dit niet eerder is gelukt.’
Aanstootgevend
Zo kreeg de onlinebeweging #FreeTheNipple al in 2014 een enorme aanhang met het uitbrengen van de gelijknamige film van Lina Esco, die met deze tragikomedie gendergelijkheid op de agenda wilde zetten. Sindsdien ontstond er vaker online oproer over tepelcensuur, maar tot echte verandering leidde het nooit.
‘Er zijn wel kleine correcties gekomen, bijvoorbeeld dat foto’s van vrouwen die borstvoeding geven wel zijn toegestaan. Of foto’s van borsten die vanwege kanker zijn geopereerd. Maar dat zijn pijnlijke, gekke correcties,’ zegt Van Zweden. ‘De hoofdboodschap blijft: de vrouwentepel is iets dat je absoluut niet mag laten zien.’ Het maakt haar sceptisch of Meta nu daadwerkelijk iets met het advies gaat doen. ‘Toch hoop ik dat ze het gewoon overnemen en inzien dat je niet met gekke uitzonderingen kan blijven werken. Want waarom de tepel nou zo aanstootgevend is in onze cultuur en tijd? Eigenlijk weet niemand dat.’