Melanomen, een agressieve vorm van huidkanker, komen in Amsterdam gemiddeld minder vaak voor dan elders in Nederland, blijkt uit recent onderzoek. Meer mensen met meer pigment in de stad en meer bewustzijn over huidkanker zorgen mogelijk voor extra bescherming.
Dinsdag werd door het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), een onafhankelijk kennisinstituut voor de oncologische en palliatieve zorg, de Kankeratlas gepubliceerd. De Kankeratlas is een interactieve digitale atlas die patronen toont van hoe vaak bepaalde kankersoorten voorkomen, gebaseerd op waar mensen woonden toen ze de diagnose voor kanker kregen tussen 2011 en 2020. De atlas brengt de 24 meest voorkomende soorten kanker in Nederland in kaart.
In de atlas valt te zien dat Amsterdam een blauw eiland vormt op de Nederlandse kaart wanneer er naar huidkanker wordt gekeken. Er wordt veel minder huidkanker geconstateerd vergeleken met de omliggende gebieden. In verschillende delen van de stad komen melanomen negen tot vijftig procent minder vaak voor ten opzichte van de rest van Nederland. De kust van Noord-Holland kleurt bijvoorbeeld helemaal rood, wat betekent dat er veel diagnoses van huidkanker bestaan. Andere multiculturele steden als Den Haag en Rotterdam kleuren ook blauw op de kaart.
Bewustzijn en pigmentatie
‘Het blijft een beetje gissen, toch heb ik wel het idee dat mensen in Amsterdam zich al lange tijd meer bewust zijn van huidkanker,’ zegt dermatoloog Iris Kuijken. Dagelijks komen mensen in haar praktijk in West om zich te laten onderzoeken op plekjes op de huid. ‘Het is hier altijd heel druk. Maar, omdat mensen zich al heel bewust zijn van huidkanker, smeren zij zich goed in en zijn zij er sneller bij om zich te laten controleren.’ Volgens de Kankeratlas zijn er in Amsterdam-West 35 procent minder gevallen van huidkanker dan het Nederlandse gemiddelde.
Ook pigmentatie speelt in Amsterdam mogelijk een grote rol. In de multiculturele hoofdstad wonen veel mensen van kleur met veel pigmentatie. Pigment zorgt voor betere bescherming tegen ultraviolet-straling. Daarnaast zijn er veel vrouwen die een hoofddoek dragen, hierdoor zijn ze minder blootgesteld aan de zon, aldus Kuijken.
Dit is terug te zien in de cijfers van het IKNL, die verschillen per stadsdelen van Amsterdam tonen. Zo zijn er in Amsterdam-West, Oost en Zuidoost, waar meer diversiteit van huidskleur bestaat, aanzienlijk minder gevallen van huidkanker dan in de rest van Amsterdam.
Zonnige plekken
Iris Kuijken heeft tot 2016 twaalf jaar lang een praktijk in Amsterdam-Zuidoost gehad, sinds twintig jaar een praktijk in West. Ook werkt ze nu zeven jaar in een praktijk in Bloemendaal, waar volgens de Kankeratlas het aantal gevallen van huidkanker hoger ligt dan in Amsterdam. ‘In Bloemendaal zijn meer gevallen van huidkanker, daar wonen meer rijke, witte mensen, die van jongs af aan vaker op vakantie gaan. Daarnaast ligt Bloemendaal aan de kust. De mensen die hier wonen gaan vaker naar zee en worden daarom ook mee blootgesteld aan de zon. De combinatie van deze vakanties en zonnen op het strand kan ervoor zorgen dat Bloemendalers vaak op jonge leeftijd al een beschadigde huid hebben gekregen en nu nog steeds hebben.’ Deze oorzaken zijn minder relevant in multiculturele wijken in Amsterdam, waar ik minder vaak huidkanker constateer. Maar, omdat de oorzaken niet bekend zijn, blijven het speculaties,’ zegt Kuijken.
| Een melanoom is een kwaadaardige vlek of moedervlek, die een agressieve vorm van huidkanker veroorzaakt. Een melanoom valt te herkennen aan een bestaande (moeder)vlek of eentje die is ontstaan, die van kleur of grootte is veranderd. Vaak wordt deze dan bruin, roze of zwart. Per jaar zijn er in Nederland 70.000 nieuwe gevallen van patiënten met huidkanker, dat maakt het tot de meestvoorkomende kanker van Nederland. Ruim twaalf procent van de huidkankers komen van een melanoom. Dit komt neer op 7500 mensen in Nederland die met deze kwaadaardige vorm van huidkanker rondlopen, zo blijkt uit cijfers van het Koningin Wilhelmina Fonds voor de Nederlandse Kankerbestrijding (KWF). |