Faculteiten en opleidingen van de Universiteit van Amsterdam werven ondanks de krappe woningmarkt in de hoofdstad nog steeds studenten in het buitenland. Deze studenten hebben grote moeite om een kamer te bemachtigen. Tientallen kwamen als ‘noodoplossing’ in een hostel terecht. ‘Ik verloor acht kilo door de stress.’
Een simpel spelletje ‘steen, papier, schaar’. Zo bepalen de Duitse dramaturgiestudent Phil Wegerer en zijn kamergenoot wie de dag studerend op hun kamer in het Amsterdamse Stayokay-hostel mag doorbrengen, en wie moet afdalen naar de kantine. Samen passen ze niet aan het bureautje dat tussen de stapelbedden in de gedeelde hostelkamer staat. ‘Op een ochtend dat we allebei een belangrijke presentatie hadden, verloor ik’, vertelt Wegerer terwijl hij een shag draait voor de Stayokay. Hij draagt een zwart shirt met daarop in witte letters de krakersleus ‘vernietig wat jou vernietigt’. ‘Vervolgens moest ik proberen verstaanbaar te zijn op Zoom tussen de andere hostelgasten in de kantine, in mijn geval honderd schreeuwende basisschoolkinderen aan het ontbijt.’
Bij aanvang van het studiejaar trok Wegerer met 75 andere internationale studenten uit onder andere Spanje, Vietnam en Griekenland in de Stayokay. Ze verhuisden om aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) te studeren, maar slaagden er niet in een kamer te vinden. Nu betalen ze als ‘noodoplossing’ rond de vijfhonderd euro voor een kamer die ze met één of twee andere studenten delen. Inmiddels zijn er nog dertig studenten over in het hostel, de rest heeft in de tussentijd een kamer gevonden.
Werven ondanks luiden van de noodklok
Het aantal internationale studenten aan de UvA neemt al jaren toe. De universiteit kan deze groei niet meer aan. Daarom luidde bestuursvoorzitter Geert ten Dam in november in Folia en Het Parool de noodklok. Om de toestroom te beteugelen, vraagt de universiteit al vier jaar om wettelijke instrumenten uit Den Haag. Desondanks blijft de UvA wel studenten werven in het buitenland. Dat gebeurt sinds 2018 niet meer centraal, laat UvA-woordvoerder Annelies van Dijk weten. Losse faculteiten en opleidingen doen dat nog wel. Het bestuur wil werven niet verbieden omdat het een effectieve manier is om studenten uit specifieke gebieden te bereiken, en zo iedereen de kans te geven aan de UvA te studeren. Zelfs de grootste faculteit, Economie en Bedrijfskunde, maakt om deze reden nog gebruik van wervingsbureaus in het buitenland.
| De groei van de UvA De Universiteit van Amsterdam groeit fors. Afgelopen jaar was de UvA in studentenaantallen zelfs de snelst groeiende universiteit van Nederland. Voor het eerst telde de universiteit meer dan veertigduizend studenten. In de afgelopen vijf jaar verwelkomde de UvA bijna dertienduizend nieuwe studenten, de grootte van de gehele universiteit van Wageningen. In diezelfde periode verdrievoudigde het aantal buitenlandse studenten, terwijl het aantal Nederlandse studenten met zes procent steeg, becijferde Folia. Veertig procent van de nieuwe bachelorstudenten en zelfs zestig procent van de instroom bij masters komt uit het buitenland, zo blijkt uit cijfers van de Algemene Onderwijsbond. In totaal is nu één op de drie UvA studenten afkomstig uit het buitenland. |
Vijftig procent kans op een kamer
Dat de internationale studenten die de UvA hierheen haalt op een oververhitte kamermarkt stuiten is bekend bij de universiteit, zo gaf bestuursvoorzitter Ten Dam in gesprek met het Parool in november toe. De UvA heeft jaarlijks wel drieduizend kamers beschikbaar voor inkomende internationale studenten, maar kan daarmee slechts de helft van de nieuwe studenten voorzien.
Hoewel de UvA in een reactie aan NAP Nieuws expliciet stelt dat de verantwoordelijkheid voor huisvesting niet primair bij de universiteit maar bij de lokale overheid ligt, probeerden ze de kamerloze studenten wel te helpen. De UvA zocht contact met Stayokay en een camping in het Amsterdamse Bos om ‘noodopvang’ te organiseren. Bij Stayokay stond de universiteit zelfs drie maanden lang garant voor tachtig kamers. De studenten mogen hier als overbruggingsperiode een half jaar verblijven. Vanwege het uitblijven van toeristen heeft Stayokay die uiterste datum uitgesteld tot 1 april. Op de camping zijn de laatste studenten eind januari vertrokken, vertelt de woordvoerder.
| Huisvesting UvA Het Housing Team van de UvA biedt huisvesting voor eerstejaars studenten uit het buitenland. De UvA heeft drieduizend kamers tot haar beschikking, die worden verdeeld onder de studenten die zich het vroegst aanmelden. De rest van de studenten belandt op een wachtlijst. De noodopvang in stacaravans op de camping en de stapelbedden in Stayokay werd opgezet om wachtlijststudenten te helpen, maar was niet genoeg om iedereen een plek te bieden. De rest moest zelf iets regelen. Een paar studenten kwamen zo alsnog terecht in Stayokay, anderen wonen sinds september in het Clink Hostel, Hotel Casa of het Jaz Hotel. De studenten in het Clink Hostel hebben vergelijkbare ervaringen als in Stayokay. |
Drijvende etensresten
‘Het is onzin dat de UvA de verantwoordelijkheid op de gemeente afschuift’, vindt Job Vermaas. Hij is als bestuurslid van de ASVA Studentenunie verantwoordelijk voor studentenhuisvesting. ‘De UvA haalt internationale studenten actief naar Amsterdam, dat brengt een zorgplicht met zich mee, ook als het niet wettelijk is’. Vermaas vindt dat de UvA meer kan doen om studenten voor te bereiden op de huisvestingsproblemen in Amsterdam. ‘De UvA stuurt een mail met tips om een kamer te vinden, maar ze moeten eigenlijk waarschuwen zoals bij een rookreclame: studeren in Amsterdam betekent dat je op straat kunt komen te staan. Dan weten de studenten waar ze aan beginnen.’
Nu waren de studenten verbaasd dat ze in de Stayokay terecht kwamen, vertellen de studenten in het hostel. En ook op de omstandigheden daar hadden ze niet gerekend. De Vietnamese Catherine Vu is vooral verbolgen over de hygiëne, blijkt tijdens een rondleiding door de keuken. In de gootsteen staat een allegaartje van grauw water en drijvende etensresten. ‘Dat is normaal’, zegt Vu schouderophalend. ‘De wasbak is meestal zo’n zes keer per dag verstopt.’
Om borden en bestek toch af te wassen, gebruikten veel studenten de wasbakken van de toiletten naast de keuken. Toen die ook verstopt raakten, draaide het hostel de wc’s permanent op slot. Jaap van Drongelen, manager van Stayokay Amsterdam-Oost, erkent dat er een tijdlang teveel gebruikers waren voor de keuken. Dat één van de twee inductieplaten maanden kapot was en de keuken geteisterd werd door een dief, die uiteindelijk ontmaskerd werd via een verborgen camera in een lege eierdoos, maakte de situatie alleen maar erger.
Voor een masterstudent uit Griekenland die vanwege de aard van zijn klachten liever anoniem wil blijven, reikten de problemen veel verder. Door het gebrek aan privacy en studieruimte kreeg hij zoveel stress dat hij meer dan acht kilo in een maand verloor. ‘Ik heb vier hele moeilijke maanden gehad in het hostel en ervaar daar nog steeds de fysieke en mentale gevolgen van’, vertelt hij. De UvA adviseerde hem vanwege zijn problemen een psycholoog te consulteren.
Basisschoolklas als tijdelijke huisgenoot
De UvA vindt de huisvesting in de Stayokay ‘een goede tussenoplossing om de tijd te overbruggen naar een permanente kamer of studio’, zegt het huisvestingsteam in een reactie. Zij hebben veel positieve reacties teruggekregen van studenten, maar zijn ook op de hoogte van klachten over het gebrek aan privacy, mogelijkheden om te studeren en een te kleine en vieze gemeenschappelijke keuken. Of de noodoplossingen in het hostel en op de camping bij een woningtekort volgend jaar opnieuw worden ingezet, weet de UvA nog niet.
Hoewel Wegerer met de andere studenten en de staf van het hostel het beste van de noodoplossing probeert te maken, zou hij de volgende lichting buitenlandse studenten een verblijf in Stayokay afraden. ‘Ik heb hier heel veel andere studenten ontmoet en de locatie is goed, maar als ik alles bij elkaar optel – dat je nooit alleen bent, de vieze keuken, niet kunnen studeren – wil ik hier echt geen half jaar langer blijven. Wat hij het minst gaat missen als hij een eigen kamer vindt? ‘De basisschoolklassen die in het hostel slapen, geen twijfel over mogelijk.’
Voor dit artikel sprak NAP Nieuws met negen studenten die in de Stayokay wonen, de manager van Stayokay Amsterdam-Oost, de persvoorlichter van de UvA en het huisvestingsteam van de universiteit.