In Klanken van Amsterdam gaan redacteuren van NAP Nieuws op zoek naar geluiden die typisch zijn voor de stad. Deze keer: het sissen van het stoompijpje voor onze dure cappuccino.
Het sissen van het stoompijpje wanneer het de melk raakt. Met grote verwondering kijken we toe hoe de barista warme melk bij het zwarte goedje onderin de beker schenkt, wiebelend, met op het einde een zwiep om te komen tot een figuurtje in het schuim. Met nog grotere verwondering horen we daarna de prijs voor het drankje aan. Vier-euro-en-zestig-cent.
Toegegeven, 4,60 euro is voor een medium cappuccino met havermelk. En met plantaardige melk komt vaak 30 tot 40 cent bovenop de ‘normale’ prijs van het drankje. Normale tussen aanhalingstekens, want dat zijn de prijzen allang niet meer in Amsterdam. Zelfs een enkele espresso gaat richting tweeënhalve euro in het stadscentrum.
Statussymbool
Waarom blijven we toch elke lunchpauze zo’n dure koffie halen? We vinden het lekker, soms hebben we het nodig en tijdens de lockdowns wilden we onszelf even verwennen met een bakkie. Maar we doen het ook omdat het een symbool van status is, vertelt hoogleraar stedelijke economie aan de universiteit van Wageningen, Eveline van Leeuwen. ‘We zitten op het terras, of lopen rond met kartonnen koffiebekers om te laten zien dat we het kunnen veroorloven’, vertelt ze.
De koffies die we halen in de horeca zijn luxeproducten. Hoe hoog de prijs ook is, we blijven ze aanschaffen, vertelt Van Leeuwen. ‘Een ander voorbeeld van een luxeproduct is de iPhone. Mensen met een lager inkomen kopen ook zo’n dure telefoon, omdat het een statussymbool is.’
Te cool
Overal zijn de koffies duurder geworden, door slechte oogsten van koffiebonen, hogere energieprijzen en inflatie. Een cappuccino kost nu gemiddeld 2,86 euro in Nederland, in 2019 was dit 2,60 euro. In het centrum van Amsterdam betaal je vaak een euro meer voor hetzelfde drankje. De prijzen liggen altijd wat hoger in de grote steden, door hogere arbeidskosten en huurprijzen, vertelt Van Leeuwen. ‘De prijs van koffies gaat langzaam omhoog, waardoor je eraan went. Dan blijf je bereid het te kopen. Ineens jezelf die koffie niet meer gunnen, dat is een grote stap.’
Niet iedere Amsterdammer kan het zich veroorloven zulke dure koffies te kopen. Maar zolang de groep Amsterdammers die dat wel kan groot genoeg blijft, zullen de koffieprijzen hoog blijven. Wanneer het plafond wordt bereikt, is moeilijk te zeggen volgens de hoogleraar. Die dure koffies zijn dus eigenlijk onze eigen schuld. We vinden het gewoon te cool.