In Nederland begint de extreemrechtse tegenhanger van YouTube BitChute langzaamaan te groeien. Wat voor soort platform is BitChute precies? NAP Nieuws zocht het uit.
Op YouTube wordt sinds 15 oktober 2020 aan strengere content moderating gedaan. De nieuwe regels zijn vooral gericht op het bestrijden van nepinformatie en samenzweringstheorieën rondom het coronavirus.
Maar dat betekent niet dat deze discutabele informatie van het internet verdwijnt: gebruikers vinden vaak hun weg naar eigen websites of alternatieve platforms.
Een van die platforms is BitChute. Deze alternatieve tegenhanger van YouTube is vooral populair onder rechtsextremisten in Amerika. Maar ook in Nederland begint BitChute mondjesmaat te groeien.
Wat voor platform is BitChute precies? En moeten we ons zorgen maken om haar inhoud
Wat is Bitchute?
Op de welkomstpagina van BitChute staan verschillende video’s onder elkaar. Je kan op de filmpjes klikken zonder een abonnement te hebben. Met een eigen account is een pagina te volgen. Qua vorm lijkt BitChute op YouTube, maar de inhoud is een stuk extremer: filmpjes met complottheorieën, nepnieuws over corona en oproepen tot rellen tegen de avondklok.
BitChute werd in 2017 opgericht door Ray Vahey, die, naar eigen zeggen iets wilde doen tegen de toegenomen censuur op de grote sociale mediaplatforms. Het platform doet vrijwel niets aan content moderating. ‘Extremisten weten dat ze bijna alles kunnen posten op BitChute,’ zegt Marc Tuters, hoogleraar media en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. ‘Ze weten toch wel dat het niet verwijderd wordt.’
Hoe ziet een Nederlandstalige BitChutepagina eruit?
In ons land is BitChute nog niet zo bekend. Maar uit een data-analyse van Nederlandse BitChutepagina’s door NAP Nieuws blijkt dat het aantal gebruikers van het platform wel licht is toegenomen sinds het begin van de pandemie.
‘Kinderoffer’, ‘Massale belegering van het Torentje’ en ‘Zijn wij proefkonijnen?’. Drie voorbeelden van video’s die de afgelopen maand door ‘Moerstaal’ op BitChute zijn geplaatst. Het kanaal, dat sinds een half jaar bestaat en voornamelijk over de coronacrisis bericht, heeft ongeveer duizend subscribers en bijna 250.000 views. Sommige video’s verheerlijken de avondklokrellen. Andere berichten verslaan corona als een wereldwijd complot. Weer andere zetten politici neer als pedofielen. Op YouTube zouden de filmpjes nu onmiddellijk verwijderd worden vanwege het aanzetten tot geweld en het verspreiden van nepnieuws.
Naast het BitChutekanaal moerstaal onderzocht NAP Nieuws ook vijf andere Nederlandse kanalen die vooral video’s posten over de coronacrisis en de coronamaatregelen.
Welke woorden komen het meest voor op BitChute?
Rapper en complotdenker Lange Frans is vaak op de kanalen te zien. Hij werd in oktober van YouTube verbannen en plaatst nu zijn muziek- en complotvideo’s op BitChute. Ook voorman van Viruswaarheid Willem Engel wordt vaak genoemd, blijkt uit het wordweb dat hieronder te zien is. Woorden als doktoren, planmie (een afkorting van ‘plandemie’), vaccinatie en corona worden er altijd gebruikt in verband met alternatieve waarheden over de coronacrisis. Een nieuw veel geciteerd woord is ‘gesprek’. Het betreft dan gesprekken van Lange Frans of Willem Engel met zogenaamde coronadeskundigen of ‘doktoren’ die vertellen dat corona een hoax is.
Hoeveel video’s worden er per maand gepost?
Interessant is dat het aantal post op de kanalen flink is toegenomen afgelopen januari (zie onderstaande tabel). Dit komt waarschijnlijk doordat er veel video’s zijn geplaatst over de ‘avondklokrellen’ en de ‘koffiedrinkers’, die elke zondag in heel Nederland demonstreren tegen de coronamaatregelen.
Hoe vaak worden de video’s bekeken?
En hoewel er steeds meer filmpjes worden gepost, zijn anders dan je zou verwachten de views niet toegenomen (zie onderstaande grafiek). Een video over de ‘plandemie’ werd het vaakst bekeken. Dit filmpje suggereert dat het coronavirus niet bestaat en dat de pandemie bedacht is door de overheid ‘om ons te onderdrukken’.
Hoe komen mensen op BitChute terecht?
BitChute wordt vaak gevonden door linkjes, legt Tuters uit. ‘Influencers, bijvoorbeeld, posten berichten op Facebook of YouTube en zetten daar een linkje bij naar een BitChutevideo. Zo omzeilen ze de regels van de mainstreammedia: ze zetten er niets op wat niet mag, maar delen wel hun controversiële inhoud.’
Is BitChute gevaarlijk?
Vergeleken met andere sociale mediaplatforms is BitChute klein. Op YouTube wordt een video soms een miljoen keer bekeken, Nederlandse BitChutevideo’s slechts een paar honderd keer.
Toch is er een reden tot zorg, zegt Tuters. ‘Het enge is dat de toename in gebruik van BitChute, ook al is die nog maar een klein, het internet opbreekt in verschillende sferen: niet iedereen gebruikt hetzelfde web, sommige groepen zitten in hun eigen kleine digitale kamer waar ze alleen dezelfde mening horen.’
Het zou beter zijn, volgens Tuters, om alle meningen – hoe controversieel ook – op dezelfde plek te hebben. Dan is er tenminste nog een mogelijkheid tot discussie. ‘De stemmen die we van een platform verbannen gaan niet weg, ze verplaatsen zich gewoon.’
Toch zijn er uitzonderingen: ‘Lange Frans bijvoorbeeld. Hij had een bizarre theorie over Covid,’ zegt Tuters, ‘Dat is gevaarlijk, want aan de verspreiding van misinformatie gaan tijdens de pandemie mensen dood. Dus ik begrijp dat hij verbannen is van YouTube.’
Het verbannen van Lange Frans heeft er wel voor gezorgd dat zijn bereik kleiner is geworden. Op YouTube had hij 250.000 volgers. Op BitChute zijn dat er een kleine 1750. Dat kun je, zegt (beaamt) Tuters als een voordeel zien als je vreest dat zijn optreden een negatieve invloed heeft op de volksgezondheid.
*In deze grafiek is The Fall of the Cabal van complotdenker Janet Ossebaard weggelaten. Deze zogenoemde documentaire is honderdduizend keer bekeken en gaat over dat alle wereldleiders in een complot zitten. De documentaire is internationaal bekend, dus het aantal views is niet representatief voor de Nederlandse populariteit van BitChute.
| Zo ging NAP Nieuws te werk Voor dit onderzoek werd allereerst een kwalitatief onderzoek gedaan naar Nederlandse BitChutepagina’s over het coronavirus. Daaruit bleek dat de volgende woorden het meest gebruikt werden: gregoriana, lange frans, plandemie, NarQui, vaccinatie Café Welschmerz, moerstaal, viruswaarheid, rellen, museumplein en avondklok. Vervolgens werd met behulp van deze trefwoorden de data van BitChute verzameld via het programma UiPath. Daaruit kwamen in totaal 233 Nederlandse kanalen. Daarnaast is er een data-analyse gemaakt van het aantal geüploade filmpjes per maand en gemiddelde views per maand. Ook zijn de upload activiteiten van de zes grootste kanalen apart in kaart gebracht. |