De expositie Extravaganza staat in het teken van ‘extravagante kunstenaars’ en hun modellen. Onder hen ook Jan Hoek, Duran Lantink en SistaazHood, die een fotoreeks over dakloze transseksuele sekswerkers maakten. ‘Ze strijden voor hun rechten met onbegrensde fantasie.’
‘Als je al het geld en alle middelen in de wereld had, wat zou je dan worden?’ Die vraag stelden kunstenaars Jan Hoek en Duran Lantink aan de vrouwen van ‘SistaazHood’, een organisatie voor dakloze transseksuele sekswerkers uit Kaapstad. Het resulteerde in een veelzijdige fotoreeks, binnenkort te zien als onderdeel van de driedelige expositie Extravaganza in Galerie Fleur en Wouter.
Een van de vrouwen, Coco, wilde in vrijheid herboren worden. Een ander, Sulega, wilde de rijkste drugsdealer van Amerika worden (beide namen zijn zelfgekozen, omdat de vrouwen zich niet identificeren met hun geboortenaam). Tijdens de fotoserie in Kaapstad gaven Hoek, Lantink en de vrouwen van SistaazHood gezamenlijk gestalte aan die dromen. Coco werd uitgebeeld als de vlam van het Vrijheidsbeeld en Sulega staat geportretteerd met een levensgroot geweer en talloze geldbiljetten.
Voor de expositie zochten galeriehouders en samenstellers Wouter van Herwaarden en Fleur Feringa ‘extravagante’ kunstprojecten. Ze dachten meteen aan Hoek en Lantink, die ze van een ander project kenden. De kunstenaars waren op dat moment al bezig met de samenwerking met SistaazHood. Van Herwaarden: ‘De extravagantie zit ‘m hier in de manier waarop de ‘Sistaaz’ zich presenteren, in hun vurige stijl. Maar ook in het onderwerp: transseksualiteit in combinatie met sekswerk wordt niet vaak onder de aandacht gebracht in de kunstwereld.’
Activisme
SistaazHood, een zelfgeorganiseerde supportgroep, bestaat uit ongeveer veertig activistische transvrouwen. De groep heeft samenwerkingsverbanden met de Zuid-Afrikaanse belangenorganisatie voor sekswerkers SWEAT en lhbtqi-organisatie Triangle. De fotoreeks brengt het dagelijks leven van de vrouwen in beeld. Ze zijn te zien op de plekken waar ze tippelen en slapen. Soms onder een brug, soms naast het spoor in een zelfgemaakte tent en soms elders op straat tussen de kartonnen dozen.
‘Het activisme van de Sistaaz komt volop terug in de expositie,’ zegt kunstenaar Hoek. Op een van de foto’s staan zeven vrouwen in witte jurken, met lange speren en rode schilden. ‘In het midden staat Netta, de groepsleider. Samen stellen ze een stam vol strijders voor.’
Kleding van afval
De strijdlust van de vrouwen komt deels voort uit de precaire situatie van sekswerkers in Zuid-Afrika, waar prostitutie illegaal is. ‘Ze worden opgejaagd door de politie vanwege hun beroep, terwijl ze er juist trots op zijn,’ zegt Van Herwaarden. Hoek voegt toe: ‘Hun werk is onderdeel van hun identiteit. Net als transseksueel en dakloos zijn.’
De kleding die ze dragen op de foto’s zijn gemaakt van gevonden afval op straat, zoals stukken stof, plastic of bloemen. Hoek: ‘Met die uitbundige outfits laten ze zien dat ze er mogen zijn. Ze strijden voor hun rechten met onbegrensde fantasie.’
De vrouwen van SistaazHood hebben samen met Hoek en Lantink auteursrecht op alle foto’s. ‘We hebben dit niet zozeer over hen gemaakt, als met hen.’ Ook de opbrengst wordt verdeeld.
Wirwar van ledematen
De andere reeksen van de driedelige tentoonstelling zijn gemaakt door artiesten Eleonora Stol en Carmen Schabracq. De 74-jarige Stol maakt schilderijen met explosieve kleuren en grove strepen, die vaak over haar liefdesleven gaan. Soms is het een wirwar van ledematen, soms een relatief sober portret van haarzelf.
Schabracq onderzoekt rituelen van verschillende culturen en maakt daar maskers bij. Voor deze expositie richtte ze zich op Vincent van Gogh, met wie ze zich identificeert. Het resulteerde in een feloranje wollen masker en een ‘performance piece’, een video van vijf minuten, waarin zijzelf het masker draagt terwijl ze met een schilderskwast de verf van een kleurenpalet aflikt.
Van Herwaarden: ‘Extravagantie is voor ons alles wat anders is, alles wat uitbundig is. Dat zijn deze projecten allemaal.’ Met de opbrengst wordt onder meer een modeshow van SistaazHood georganiseerd in Kaapstad. ‘Die zal natuurlijk net zo eigenzinnig worden.’
Extravaganza, vanaf 12 maart tot en met 18 april te zien in Galerie Fleur en Wouter, Van Ostadestraat 43a.