Windmolens in het IJmeer zijn slecht voor de natuur, daar waren experts dinsdagavond duidelijk over tijdens een informatiesessie voor de gemeenteraad. Over de rest konden ze het niet eens worden. Of en waar nieuwe turbines in Amsterdam moeten komen, blijft voor de gemeenteraad een moeilijke vraag.
In en rondom Amsterdam moeten ongeveer zeventien nieuwe windmolens komen, waarvan de helft in het havengebied, staat in een conceptplan dat de energieregio Noord-Holland Zuid in april vorig jaar presenteerde. In dat plan zijn onder andere IJburg, Amstelscheg en stukken weiland buiten de ring ingekleurd als mogelijke plekken voor windmolens.
Met windmolens in de haven hebben de meeste mensen geen probleem. Maar de andere ‘zoekgebieden’, vaak dichtbij huizen, leverden veel boze reacties op van omwonenden. Reden voor raadsleden Dehlia Timman (D66) en Kevin Kreuger (JA21) om een avond met tien experts te organiseren. ‘In de Regionale Energiestrategie [het plan voor duurzame energie, red.] is te weinig aandacht voor de volksgezondheid’, licht Timman toe. ‘Ik wil dat de bezwaren worden onderzocht en in het plan worden opgenomen.’
Eerlijke turbines
Als het om natuur gaat, zijn er plekken waar nieuwe windmolens duidelijk geen goed idee zijn, blijkt uit de inbreng van de sprekers over natuurbescherming. ‘Wij zijn groot tegenstander van windmolens in de Amstelscheg en het gebied rondom IJburg’, zegt Martijn de Jong van Natuurmonumenten. ‘Diverse vogels zijn afhankelijk van de meren als broedgebied of tussenstop’, voegt Andrea Zierleyn toe namens Vogelbescherming Nederland.
Over de gevolgen van windmolens op de gezondheid is minder duidelijkheid. Volgens geluidsadviseur Frits van den Berg, die samen met het RIVM een literatuuronderzoek over windmolens deed, is er geen duidelijk verband tussen geluid van windmolens en gezondheidsklachten. ‘Hinder kan wel leiden tot stressklachten, maar dat wordt voor een groot deel bepaald door hoe eerlijk mensen de turbines vinden. Als ze er positief tegenover staan, hebben ze er nauwelijks last van.’
Audioloog en klinisch fysicus Jan de Laat zegt juist dat geluid wel kan leiden tot gezondheidsklachten. De Laat pleit voor een minimale afstand van tien keer de ashoogte van een windmolen tot een huis. Voor de windmolens van ongeveer honderd meter hoog die rondom Amsterdam moeten komen, is dat dus een kilometer. Dat is een stuk verder dan de wettelijke norm van 350 meter, en die van de provincie Noord-Holland van 600 meter.
Bij twijfel niet doen
Gezondheidsrisico’s en natuurschade zijn reden genoeg om geen windmolen te bouwen, daar is iedereen het over eens. De vraag is of de risico’s concreet genoeg zijn om een heel gebied bij voorbaat af te strepen. Raadslid Jasper Groen van GroenLinks, in de gemeenteraad de belangrijkste voorstander van windmolens in Amsterdam: ‘Elke uitspraak die we nu doen over waar wel of geen windmolen kan is voorbarig. Ik vind het heel gek om tijdens zo’n onderzoek al te roepen wat wel of niet mag.’ Over geluidsnormen wil hij ook geen harde uitspraken doen. ‘Of het 350 meter of een kilometer is, een afstandsnorm is nogal een lompe maatregel. Het gaat erom hoeveel geluid er op een gevel van een woning belandt, en dat nog moet blijken uit onderzoek.’
‘Er zijn kansrijke gebieden waar zowel de mens als de natuur ongeschonden blijft als we windmolens bouwen’, verwacht Timman. Net als Groen wil ze geen gebieden bij voorbaat uitsluiten. ‘Maar zolang er twijfels zijn over gevolgen voor de gezondheid mag het niet doorgaan. Die windmolens staan er een mensenleven lang, we moeten er zorgvuldig over nadenken.’
