Amsterdam – Containeradoptant Maximiliaan Braakman gaat de strijd tegen afval op straat aan met rode tags op verkeerd geplaats vuilnis. ‘Provoceren is een van mijn grootste hobby’s.’
‘Huishoudelijke incontinentie!’, ‘nee, aso!’, ‘lui en laf!’ Het is een greep uit de leuzen die in Amsterdam-Oost in felrode hoofdletters te lezen zijn op afval dat niet in, maar náást containers wordt geplaatst. De ‘vuilnisgraffiti’ is het werk van buurtbewoner Maximiliaan Braakman (61), die schoon genoeg heeft van verkeerd geplaatst afval. ‘Thuis schijt je toch ook niet naast de pot?’
Braakman, fysiotherapeut van beroep, is sinds februari 2018 ‘containeradoptant’. Dat betekent dat hij als vrijwilliger de gemeente helpt de omgeving van afvalcontainers schoon te houden. Adoptanten krijgen meestal vier containers onder hun hoede, maar Braakman vat zijn taken wat ruimer op. ‘Ik loop tijdens mijn rondes langs 44 containers.’
Afvalvrije stad
Amsterdam kampt al langer met een afvalprobleem. In 2019 en 2020 kwamen er zo’n 21.000 klachten binnen, blijkt uit cijfers van de gemeente. Het stadsbestuur streeft ernaar in 2050 een ‘afvalvrije stad’ te zijn. ‘Als een adoptant een stapje verder gaat en buurtbewoners aanspreekt, zijn we daar alleen maar blij mee,’ aldus een woordvoerder van wethouder Laurens Ivens (Openbare Ruimte en Reiniging).
Adoptanten krijgen een sleutel om containers mee te openen, onder meer om verstoppingen te verhelpen. De ‘key to happiness’ noemt Braakman het. Daarnaast voorziet hij het afval – van vuilniszakken tot hele bankstellen – dus van rode tags. ‘Rood is mooi én valt op. Het heeft signaalwaarde.’
Tekst gaat verder onder de foto
Green Gorilla
De ‘Green Gorilla’, noemt hij zichzelf. Tweemaal per week gaat hij een ‘rondje langs de bakken’ van één à twee uurtjes. Steevast neemt hij zijn zelfgebouwde ‘stampstaaf’ mee – een steigerbuis met onderop een stevig stuk hout gemonteerd. Er staat zelfs een groene gorilla op afgebeeld. ‘Die begeleidt mij op al mijn tochten.’
De grijze stok met groen handvat – twee meter lang, vier kilo zwaar – blijkt effectief: een paar hevige stoten, en het afval van een ondergrondse container op de Carolina MacGillavrylaan verdwijnt in het drie meter diepe gat. Voldaan: ‘Zo, daar passen weer zestien zakken bij.’ Maar afvalbestrijding is méér dan een schone buurt voor Braakman. Noem het gerust zijn passie: ‘Ik vind het een eer de natuur te mogen dienen.’
Wat hij allemaal vindt op zijn tochten? Een opsomming: ‘Gebruikte condooms, etensresten, verpakkingen.’ Maar ook berichten van vermiste katten tolereert hij niet. ‘Ik laat ze twee weken hangen. Daarna komt die kat echt niet meer terug, hoor.’
Kunstzinnig
Bij een van de containers in de Carolina MacGillavrylaan ligt een opgerold matras, verpakt in een vuilniszak. De voormalige eigenaar heeft duidelijk de moeite genomen het matras zo compact mogelijk bij het vuilnis te zetten – maar daar neemt Braakman geen genoegen mee. Uitrollen, uitpakken en spuiten maar. ‘Nix geleerd, oud gedaan’ kalkt hij er in grote, rode letters op. Of het er hiervoor niet juist netter bij lag? ‘Ja, maar het was wel verkeerd geplaatst. Bovendien zijn matrassen het best om op te taggen: de rode letters steken mooi af op het wit.’
Tekst gaat verder onder de foto
Hij noemt het een creatieve manier om uiting te geven aan zijn frustraties over vervuiling. Sommige bewoners noemen het kunstzinnig, vertelt de afvalbestrijder. ‘Of het ook echt kunst is, weet ik niet. Maar het is wel origineel.’ Zijn teksten kunnen wat agressief overkomen, geeft hij toe, maar: ‘Provoceren is een van mijn grootste hobby’s.’
De ene bewoner kan de acties van de Green Gorilla wel waarderen – ‘Ik ben fan!’ roept een passerende buurvrouw – maar de ander moet er niets van hebben. ‘U vervuilt die spullen. Soms staan er prima meubels tussen, die een ander mee kan nemen,’ bijt een andere passant hem toe. Braakman, koeltjes: ‘Dan dien je maar een klacht in bij de gemeente.’
Waarom hij niet gewoon een selectie maakt, tussen onbruikbaar afval en meubels in goede staat? ‘Dat is niet de taak die de gemeente mij heeft meegegeven. Ik snap die boze meneer wel, maar op die manier blijft het een rotzooi op straat.’
Crimineel gedrag
Zijn ultieme doel is van Amsterdam de schoonste stad van Nederland maken. Daarbij schuwt hij de krachttermen niet. Verkeerd afval plaatsen is wat hem betreft ‘crimineel gedrag’ en zou bestraft moeten worden. ‘Het is verkrachting van de openbare ruimte en penetratie van de leefwereld van een ander.’
Dat er burgers zijn die het redelijk ongemoeid laat, kan hij zich niet voorstellen. ‘Maar misschien hebben mensen geen tijd om zich er druk om te maken.’
Tekst: Juliët Boogaard
Video: Victor van den Berg
Foto’s: Maximiliaan Braakman