De eerste ochtend na ingang van de avondklok lijkt hetzelfde als alle andere in inloophuis De Kloof, maar er wordt veel gesproken over de nieuwe maatregel. Een van de mensen die buiten slaapt vertelt: ‘De politie vroeg wat ik aan het doen was. Ik keek een filmpje in mijn slaapzak. De agent vroeg toen waarom ik dat niet gewoon thuis deed.’
Het is koud op deze vroege zondagochtend, het begint net licht te worden als ik op de fiets stap. Bij De Kloof staan al drie mensen te wachten, terwijl het inloophuis voor dak- en thuislozen pas over een uur haar deuren opent. Vanwege de coronamaatregelen kunnen er minder mensen tegelijk binnen zijn; wie vroeg komt, is verzekerd van een plekje.
Binnen is het lekker warm en staat de koffie al te pruttelen. Als de boterhammen zijn gesmeerd en de soep op het vuur staat, drinken we met de medewerkers een kop koffie. Dagcoördinator Rinze Zegwaard neemt het woord voor de voorbespreking. ‘Vanwege de nachtopvang in de Stayokay hiernaast is het wat drukker en zijn er meer onbekende gezichten. Mensen die in de rij staan kunnen koffie of thee krijgen. Als er veel wachters zijn, kunnen we mensen vragen om plaats te maken voor anderen.’
Uitzondering op de avondklok
Inloophuis De Kloof van De Regenboog Groep is de oudste Amsterdamse opvang voor dak- en thuislozen. De kelder van het Vincentiushuis aan de Kloveniersburgwal is voor veel bezoekers als een woonkamer, zij komen kom hier bijna elke dag. Op de tafels liggen papieren met informatie over de avondklok die de voorgaande avond is ingegaan. Daar staat onder andere op dat de bezoekers het bij de medewerkers moeten aangeven als zij een boete hebben gekregen.
Foto: Carlijn van Esch
Foto: Carlijn van Esch
Sinds zaterdagavond moet iedereen tussen negen uur ‘s avonds en half vijf ’s ochtends thuis blijven. Wie zonder geldige reden over straat gaat, riskeert een boete van 95 euro. Voor degenen die geen thuis hebben, geldt een uitzondering. Wel wil de overheid dat een dak- of thuisloze die buiten wordt aangetroffen, zo snel mogelijk wordt doorverwezen naar een opvangadres.
Nachtopvang
Volgens Rinze gaan de meeste bezoekers naar de nachtopvang, maar is er een handjevol mensen dat altijd buiten slaapt. ‘We hebben contact met de wijkagent. Ze mogen geen boetes krijgen voor het slapen op straat, maar het gebeurt soms toch.’ Dennis, een man van halverwege de dertig, is een van de buitenslapers. Hij vindt de nachtopvang maar niks. ‘Je zit met acht mensen op één kamer en deelt het sanitair met het hele pand. Dat is toch niet volgens de regels van Rutte?’
Ik loop met Ianut (43), een man uit Roemenië, naar de ruimte met de kleding en douches. Terwijl hij schone kleren uitkiest, praten we over de gevolgen van corona. Hij slaapt in de nachtopvang, maar vindt het daar erg druk. ‘Het zijn moeilijke tijden om te leven,’ zegt Ianut. ‘De rijken worden steeds rijker en de armen steeds armer.’ Elisa mag als volgende douchen. Ze is rond de veertig jaar en slaapt in een camper. ‘Ik was heel zenuwachtig afgelopen nacht,’ vertelt ze. ‘In de avond ga ik vaak eventjes naar buiten, maar nu mag dat niet meer.’
Foto: Carlijn van Esch
Andere bezoekers maken zich meer zorgen over hoe het moet wanneer de maatregelen versoepeld worden. Dan zal de noodopvang sluiten en komen ze weer op straat te staan. Osman (41), een Bosniër die opgroeide in Amsterdam, woont op een klein bootje in Amsterdam-Oost. Omdat de boot geen verwarming heeft, slaapt hij sinds een paar nachten in de nachtopvang. ‘Het is fijn dat de nachtopvang al om half vijf open gaat. De inloophuizen sluiten om drie uur, dus dan hoef ik maar een paar uur te overbruggen.’
Waarschuwing
Dennis vertelt dat hij vaak boetes heeft gekregen voor buiten slapen. Sinds de eerste coronagolf heeft hij het gevoel dat de politie wat coulanter is. ‘Ik lig bijna altijd op dezelfde plek. Vaak stopt er een politieauto, dan draaien ze even het raampje omlaag en vragen me hoe het gaat en of ze iets voor me kunnen betekenen.’ Gisteravond was het echter meteen gedoe. ‘Ik kreeg geen boete, maar wel een waarschuwing. Ik heb nu een screenshot gemaakt van de regels, dan kan ik dat vanavond laten zien.’
De volledige namen zijn bekend bij de redactie.