Foto: Stadsarchief / Ton van Rijn (1995)
AMSTERDAM- In de rubriek Verloren Amsterdam zoomen we dagelijks in op stukjes Amsterdam die dreigen te verdwijnen of inmiddels tot de historie behoren. Vandaag: herinneringen aan De Meer, het oude Ajax-stadion.
Millennials zouden het niet makkelijk hebben. Zal allemaal wel: waar een Ajacied uit 1996 vooral van baalt, is dat hij De Meer nooit heeft meegemaakt. Die werd namelijk in hetzelfde jaar gesloopt. Is de oude thuishaven dan echt helemaal verdwenen? Op zoek naar de restjes van het iconische stadion aan de Middenweg waar Ajax 62 jaar lang zijn thuiswedstrijden speelde.
Van de ‘heilige grond’ zelf is weinig meer over. Park de Meer is een dertien in een dozijn nieuwbouwwijk, maar dan met straatnamen als Bernabeuhof, Anfieldroad, Wembleylaan. Een halve betonnen bal op het Esplanade De Meer moet herinneren aan de oude middenstip, maar die was in werkelijkheid een meter of veertig verderop.
Nee, de geroemde groene grasmat ligt niet meer in Watergraafsmeer. Daarvoor moet je tegenwoordig in Osdorp zijn. Een deel van de grasmat is naar in 1996 verplaatst naar begraafplaats Westgaarde, net als de oude dug-outs.
Nabestaanden van fanatieke Ajacieden kunnen daar de as uitstrooien en op een tegeltje een laatste herinnering achterlaten.
Terug naar de Middenweg. Daar kom je niet meer met lijn 9, die in 2018 verdween. De tramlijn veranderde 62 jaar lang elke zondag in een rijdende kroeg. ‘Iedereen stond te springen en te zingen, die kwam gewoon stuiterend aan’, vertelt Ajax-fan Jos Kortlevers (61), die vanaf 1965 naar De Meer ging. ‘Dat die nooit uit de rails is gevallen is een wonder.’ Kortlevers stapte overigens nooit uit bij eindhalte De Meer. ‘Mijn opa nam mij op m’n zesde voor het eerst mee. Toen ik hem vroeg waarom we bij de Kruislaan uitstapten, hurkte hij en zei hij: “Luister jongen, zolang jij naar Ajax gaat, stap je altijd twee haltes eerder uit.” Wat bleek, hij was twee keer wel meegereden tot De Meer en Ajax had die twee keer verloren. Dat ben ik nooit meer vergeten.’
Wie wel doorreed naar de eindhalte stopte voor de deur van Bar Meerzicht, die diende als hét biertjes-voor-de-wedstrijd-café van Ajax. Na de sloop van De Meer ging het met de bar bergafwaarts. In 2008 werd het door burgemeester Cohen gesloten omdat de bar zou worden gebruikt voor het witwassen van misdaadgeld. ‘Het was toch altijd een foute tent, vooral een F-side hok voor de harde kern. Als jochies van vijftien vonden we het allemaal heel interessant, maar het was ook wel heel fout.’ Edgar Roos (‘Als je bijdehand gaat doen wordt het Klaproos’) vertelt het in De Avonden, want dat is hoe de kroeg nu heet. Vanaf 2013 is het omgeturnd tot een eetcafé waar de toog op dinsdagmiddag 16.00 uur door buurtbewoners uit Watergraafsmeer gevuld wordt. Ajax is hier niet ver weg.
Marcus Aurelius Veenhuyzen (‘anarchist pur sang’): ‘Er is maar een man in wereld die ik blind zou volgen en dat is Cruijff.’
De verhalen over De Meer liggen er dan ook voor het oprapen. ‘We glipten naar binnen, ik heb heb eigenlijk nooit betaald,’ zegt Roos. ‘Of we kochten bij de drukkerij tegenover het stadion een nepkaartje.’
Hij heeft nu ook een seizoenskaart voor de Arena. ‘Dat is de afgelopen jaren echt veel beter geworden, maar het is niet te vergelijken. De Meer was veel kleiner en rommeliger. Achter het doel had je staanplekken met van die ijzeren hekken. Als er gescoord werd sprong iedereen over die hekkies heen naar voren.’
Kortlevers. ‘Je zat zo dicht op het veld dat je de rechtsbuiten in z’n oor kon fluisteren. De Arena is spectaculair, maar De Meer was karakteristiek en intiemer. Dat krijg je nooit meer terug.’