Oudste muziekwinkel van Nederland dreigt te verdwijnen

AMSTERDAM – In de rubriek Verloren Amsterdam zoomen we dagelijks in op stukjes Amsterdam die dreigen te verdwijnen of inmiddels tot de historie behoren. Vandaag: muziekwinkel Hampe & Van Berkel.

Na bijna 180 jaar op het Spui, lijkt het einde van muziekwinkel Hampe & Van Berkel in zicht. Eigenaar Tom van Berkel, die in 1992 het stokje van de familie Hampe overnam, gaat in maart 2021 stoppen. Daarmee dreigt de oudste muziekwinkel van Nederland te verdwijnen.

Het smalle pand staat vol met muziekboeken, bladmuziek en instrumenten. Op de tweede verdieping staan alle snaarinstrumenten opgesteld. De werkplaats, waar Van Berkel instrumenten repareert, is vlak achter de toonbank met een trapje naar beneden te bereiken. In het kleine kantoor achterin de winkel vertelt hij over het heden, verleden en de toekomst van Hampe & Van Berkel.

Waarom stopt u ermee?

‘Ik ben nu bijna 67 en ik ga volgend jaar met pensioen.’

Betekent dat het einde van Hampe & Van Berkel?

‘Dat is nog de vraag. Misschien dat we iemand vinden om de winkel over te nemen. Maar mijn vrouw Maartje zegt altijd: ‘jij bent de zaak.’ En dat is ook wel zo. Ik sta altijd in de winkel en doe alles zelf: van verkopen tot het repareren van instrumenten. Iemand moet het dus precies zo gaan doen als ik, of het roer juist helemaal omgooien.’

‘Helaas heeft een nieuwe eigenaar ook te maken met de zogeheten vastgoedcowboys. Dit pand is niet van mij en ik betaal al de hoofdprijs. Als ik wegga, komt er flink wat huur bovenop. De winkel is geen vetpot. Ik doe dit niet voor het geld, maar het wordt steeds moeilijker om in deze branche te overleven.’

Amsterdamse muziekwinkels

De problemen van de Nederlandse middenstand laten ook de muziekwinkels in Amsterdam niet ongemoeid. Van de vier muziekwinkels in de binnenstad zijn er inmiddels nog maar twee over. In 2018 gaf Muller Music (1922) er de brui aan, en een jaar later vertrok Dirk Witte (1939) naar Utrecht. Alleen Dijkman (1960) en Hampe & Van Berkel (1842) bleven over.

De hele middenstand heeft het moeilijk. Hoe heeft u het hoofd boven water weten te houden?

‘Wij zitten in de niche van de akoestische instrumenten. Daarom hebben we niet zo’n last gehad van concurrentie van bijvoorbeeld webshops. Veel mensen kopen pas akoestische instrumenten nadat ze die zelf hebben uitgeprobeerd. Gisteren heb ik nog een gitaartje verkocht uit een setje van twee, waarvan de een beduidend anders klonk dan de andere. Dat is een goede reden om in de winkel te kopen.’

‘Het wordt ons ook gegund. Mensen kopen graag bij ons, al is het iets duurder dan online of in een grote winkel. Ze kiezen voor het persoonlijke, maar komen ook om de middenstand in leven te houden. Anders krijg je alleen maar stroopwafelwinkels en kaasmusea.’

Is het werk anders geworden dan toen u begon?

‘Ik beoefen dit beroep al 46 jaar. Hampe was vroeger een beetje een elitaire winkel. Het Concertgebouworkest kwam hier de instrumenten halen. Toen ik het overnam heb ik het allemaal veel toegankelijker en laagdrempeliger gemaakt.’

Heeft dat zijn vruchten afgeworpen?

‘De winkel is nog altijd erg druk. Toch moeten we de laatste jaren meer werk verrichten voor dezelfde omzet. Die is in de loop der jaren teruggelopen. Na de recessie heeft die zich eigenlijk niet meer hersteld. Ik denk ook dat veel muzikanten het tegenwoordig heel moeilijk hebben. Het is een arme doelgroep. Er zijn maar een paar bands die het goed genoeg doen om eraan te kunnen verdienen. Dan is er dus ook minder geld voor instrumenten. De meeste omzet komt van amateurmuzikanten met een goedbetaalde baan.’

Gaat u het missen?

‘Ja, natuurlijk. Het is een geweldig baantje, dat vind ik nog steeds. De hele branche is mooi. Ik houd van het persoonlijke contact en van de creatieve, gepassioneerde en ietwat excentrieke mens. Daar heb je er in de muziek best wel veel van. We hebben een goed netwerk van klanten, waar ook vriendschappen uit zijn ontstaan. Dat is natuurlijk te gek. Verder is de historie van dit pand geweldig. Wij hebben voor het eerst de saxofoons van Adolf Sax naar Nederland gehaald, hè? Dat is best speciaal.’

Sinds 1842

Vioolbouwer Wilhelm Hampe begon in 1842 een winkel voor strijkinstrumenten aan het Spui in Amsterdam. Later werden er blaas-, tokkel- en slaginstrumenten aan het assortiment toegevoegd. Van generatie op generatie werd het bedrijf overgedragen. In 1972 kwam Tom van Berkel, toen 21, in het familiebedrijf te werken. Uiteindelijk nam hij in 1992 de winkel over. Samen met Siard de Jong is hij sindsdien het vaste gezicht van de zaak.

 

Tom van Berkel voor de deur van Hampe & Van Berkel