AMSTERDAM – De gemeente Amsterdam kondigde op dinsdagochtend een nieuw plan voor schuldhulpverlening voor jongeren aan. De gemeente neemt de schulden over en scheldt een deel kwijt door het zelf te betalen. Den Haag en Groningen hebben al vergelijkbare regelingen. Deze gaan minder ver dan de gemeente Amsterdam, maar laten voorzichtig goede resultaten zien.
Schulden zorgen voor veel stress en kunnen tot ernstige gezondheidsklachten leiden. Daarom wil de gemeente Amsterdam dit jaar 150 jongeren tussen 18 en 27 jaar oud gaan helpen met hun schulden. Dit nieuwe project heet ‘Jongeren schuldenvrije start.’ De stad koopt voor een lager bedrag de schuld over, zodat iemand alleen nog een schuld bij de gemeente heeft.
Om schuldeisers te overtuigen de schuld te verlagen, biedt de gemeente 750 euro extra per deelnemer aan de bedrijven. Als de jongere vervolgens zijn schuld goed aflost, scheldt de gemeente ter motivatie nog eens 750 euro kwijt. Alleen jongeren met een schuld van meer dan 3000 euro met weinig perspectief op het inlossen van die schuld, komen in aanmerking.
Den Haag
Amsterdam is niet de eerste stad die jongeren een speciale regeling biedt. In de gemeente Den Haag liep tussen 2016 tot 2018 het Jongeren Perspectief Fonds als pilot. Daar deden 48 jongeren aan mee. ‘Onze ervaringen zijn positief,’ zegt woordvoerder Paula Palaio. Waar eerst 25 deelnemers een bijstandsuitkering hadden, waren dat er in 2018 nog negen. Ook is het aantal jongeren met werk van 14 naar 26 gegaan terwijl zes intussen begonnen waren aan een opleiding.
Den Haag scheldt ook een deel van de schulden kwijt, maar dit geldt alleen voor jongeren die structureel onder het bijstandsniveau verdienen. Zij betalen de gemeente terug door een maatschappelijke stage. Een ander verschil met Amsterdam is dat ‘wij geen extra 750 euro aan de schuldeisers doneren om hen over de streep te trekken,’ laat woordvoerder Paula Palaio weten.
Groningen
Ook de gemeente Groningen kent al enkele jaren een soortgelijk programma, het Jongerenkrediet. Het verschil met Jongeren schuldenvrije start is dat de gemeente Groningen geen bedrag kwijtscheldt. Ook mag de schuld niet hoger dan 5000 euro zijn. ‘Dat doen wij bewust om het aflosbedrag zo laag mogelijk te houden’, zegt Andrea Prophitius, die betrokken is bij het Jongerenkrediet.
De deelnemers aan het Jongerenkrediet in Groningen betalen bijna allemaal hun schulden terug aan hun nieuwe schuldeiser, de gemeente. ‘Uiteraard maken wij bij het aangaan van het Jongerenkrediet wel een goede afweging of het verstrekken verantwoord is,’ zegt Andrea Prophitius. Het Groningse project heeft minder deelnemers. Vanaf 2015 verstrekte de gemeente aan 60 jongeren een krediet. Amsterdam hoopt in 2020 alleen al 150 jongeren te helpen.
Obstakels
Om aflossen gemakkelijker te maken, werkt de gemeente Groningen sinds twee jaar samen met Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Waar eerder studiefinanciering niet gold als inkomen, mogen jongeren dit nu wel gebruiken om hun schuld af te betalen. Het klinkt paradoxaal, meer lenen om uit te schulden te komen, maar ‘dit werkt beter op de lange termijn. Het is een beetje kiezen tussen twee kwaden,’ zegt Prophitius.
Den Haag stuitte in hun pilot ook op problemen. Thuisloze jongeren bleken moeilijk te helpen. ‘Zij zijn noodgedwongen gefocust op ‘hier en nu’. Dit belemmert duurzaam werken aan perspectief,’ zegt Palaio.
De obstakels die andere gemeenten tegenkwamen, bieden lessen voor Amsterdam. Het project in Amsterdam is niet gloednieuw, maar gaat iets verder dan de projecten in andere steden. Amsterdam wil meer jongeren helpen, en legt zelf geld in. Prophitius van de gemeente Groningen: ‘Als je daarmee jongeren kan helpen, juich ik dat alleen maar toe.’