AMSTERDAM – Met lede ogen ziet Ignacio de crisis in zijn land Venezuela aan. Ondertussen verkoopt hij in De Pijp typische Venezolaanse broodjes: arepa’s.
Een jongen ligt bebloed op de grond. Roerloos. Schreeuwende mensen. Kogels worden afgevuurd. Mensen rennen. Huilen. Ignacio, 28 jaar, legt zijn mobiel op de toonbank van zijn restaurant in De Pijp neer. Het is één van de vele filmpjes die hij dagelijks binnenkrijgt vanuit zijn moederland Venezuela.
Ignacio werd vorig jaar oktober door een goede vriend gebeld. Of hij nu echt een keer naar Amsterdam wil komen om arepa’s te maken. Typische Venezolaanse broodjes die gemaakt zijn van maïsmeel, vaak gevuld met kaas, kip of avocado. Ignacio’s baan in Portugal liep toch ten einde en hij nam het vliegtuig naar Amsterdam. De pop-up shop, Amsterdam Arepa’s Bar, werd in november geopend in de Eerste Sweelinckstraat. ‘Het loopt heel goed’, zegt hij tevreden vanachter de toonbank.
Internationale spanningen lopen op
Zijn land, Venezuela, verkeert in een crisis. Nicolás Maduro is officieel de president. Eerder deze week claimde oppositieleider Juan Guaido het presidentschap. Miljoenen mensen gingen de straat op om hem te steunen. Onder andere de VS en Brazilië erkennen Guaido nu als de officiële president. Rusland laat op haar beurt aan de VS weten om niet in te grijpen in de Zuid-Amerikaanse natie. En het militair opperhoofd van Venezuela verklaarde donderdagnacht loyaal te zijn aan president Maduro.
Tien jaar geleden vertrok Ignacio uit Venezuela. Hugo Chávez was toen nog de president, Maduro is dat sinds 2013. ‘Niets komt voort uit extremisme. Je moet naar het midden gaan. Het dialoog met elkaar aangaan’, zegt hij met boosheid in de stem. ‘Ook onder Chávez was er nooit een democratie. Niks goeds is er uit zijn tijd gekomen.’
Venezuela sterk gepolariseerd
Ignacio behoorde in Venezuela tot de hoogste klassen. Hij ging naar een privéschool, hij studeerde in het buitenland. Zijn familie werd ook geraakt door het regime. De verffabriek van zijn vader ging failliet. Het geld raakte op. Zijn ouders gingen uit elkaar. Zijn vader, met een Cubaanse achtergrond, trok naar de Amazone. Zijn moeder, zus en broer naar Engeland. Ignacio trok door Europa: van Spanje, Portugal naar Nederland. ‘Mijn moeder heeft Duitse roots, daardoor heb ik een Duits paspoort. Dat maakt het voor mij extreem makkelijk. Het Duitse paspoort is een lifesafer.’
Ignacio krijgt dagelijks berichten van vrienden via sociale media binnen. Hij volgt de ontwikkelingen op de voet. De situatie in Venezuela is op dit moment spannend, zegt ook Barbara Hogenboom, directeur van het Latijns Amerika-instituut aan de Universiteit van Amsterdam: ‘Als er in Venezuela een machtswisseling plaats gaat vinden, hoop je dat het op een manier gebeurt dat er niet te veel grondwettige regels worden geschonden. Er zijn zoveel signalen dat de VS hier een dikke vinger in de pap heeft. Dat is iets wat je als land sowieso niet wil. En zeker in Venezuela, met een sterk gepolariseerde politiek, moet er echt een nationaal proces en een nationale oplossing komen.’
Neppe ring
Sinds 2015 zijn er meer dan 3,3 miljoen mensen uit Venezuela gevlucht, zo berekende de Verenigde Naties. Hogenboom. ‘Ik hoop niet dat het nog een grotere crisis wordt, met nog meer gebruik van wapens en meer bedreigende situaties. Het nieuwe regime moet steun krijgen van het leger, de bevolking en een deel van het buitenland. En zelfs met dat positieve scenario, verwacht ik dat het land eerst door een diep dal zal gaan.’
In De Pijp kunnen er nog een maand lang arepa’s worden gehaald. Daarna sluit de zaak en gaan ze wellicht door in Amsterdam-West. Of Igancio ook meegaat, weet hij niet. ‘Ik ben nu vaak al kapot aan het einde van de dag. In West willen ze open zijn tussen 9 uur ’s ochtends en 1 uur ’s nachts. En daarnaast: mijn vriendin woont in Zurich. Een lange afstandsrelatie is moeilijk.’
En terugkeren naar Venezuela? ’In Venezuela zullen ze nu mijn hand eraf hakken om mijn ring te pakken te krijgen. En het is een neppe ring he? Nee, nu is er daar geen toekomst voor mij. Misschien over vijf jaar. Venezuela is het beste land ter wereld. Mijn mensen, mijn taal, mijn eten… Zelfs als ik niet communiceer, communiceer ik met de mensen. Als ik daar naar een arepawinkel ga, voel ik zo’n sterke connectie. Alsof ik die mensen al tien jaar ken.’
