AMSTERDAM – Een maatschappelijk werker is ze niet. Toch mag student Eeke (28) met grote korting in een Amsterdamse achterstandswijk wonen, in ruil voor sociaal werk dat ze in de wijk verricht.
‘Kijk de plantenbak nou,’ zegt Eeke. Ze wijst naar een lege bak op straat. ‘De planten zijn er weer uit.’ Haar huisgenoot Sophie zucht. ‘Oh, nee.’
Eeke legt uit: ‘De plantenbakken zijn één van onze projecten in de buurt. We willen zorgen dat de buurt zich er verantwoordelijk voor voelt, en ze zelf gaat onderhouden.’
Tien uur sociaal werk
We zijn in de Vogelbuurt in Amsterdam-Noord, een van de armste wijken van Amsterdam.
De karakterisering van de Vogelbuurt als een van de armste wijken van Amsterdam doet NAP Nieuws op basis van het Gebiedsplan Oud-Noord 2018, gepubliceerd door de gemeente Amsterdam. Volgens dit rapport ligt het gemiddelde inkomen in de Vogelbuurt lager dan in de rest van de stad, en zijn er veel mensen met een uitkering. Bewoners met heftige schulden stonden twee jaar geleden nog centraal in de documentaire Schuldig. Hier woont dus Eeke van der Wal (28), een student Cultural Analysis aan de Universiteit van Amsterdam. In ruil voor tien uur sociaal werk in de IJplein- en Vogelbuurt per week betrekt zij een gezinswoning samen met huisgenoot Sophie.
De twee betalen alleen gas, licht, water en elektriciteit. In heel Amsterdam wonen tenminste 126 studenten op dezelfde manier, blijkt uit cijfers van twee organisaties die deze constructie aanbieden: Project Vooruit en Academie van de Stad. Bij die tweede is Eeke aangesloten.
Voor haar is het project een uitkomst, zegt Eeke, die bezig is met haar tweede masteropleiding. ‘Omdat ik weinig huur betaal, kan ik langer doorstuderen. Dat was anders veel te duur geweest.’
Omdat ik weinig huur betaal, kan ik langer doorstuderen.
Eeke van der Wal
Eeke en haar collega’s helpen buurtbewoners te profiteren van vooruitgang in Noord. Dat doen ze bijvoorbeeld door borrels en rondleidingen te organiseren bij nieuwe bedrijven en plekken. ‘Zo brachten we een werkloze buurman in contact met een café-eigenaar die nog een afwasser zocht,’ vertelt Eeke. Daarnaast werkt haar team aan kleine dingen in de buurt, zoals de plantenbakken.
Alleen studenten kunnen zich aanmelden voor het project. ‘We zijn geen professionals. Echte hulpvragen over bijvoorbeeld schuld moeten we doorverwijzen naar andere instanties, zoals Schuldhulpverlening.’
Begrip
‘Ik kom absoluut niet uit een milieu als dit,’ zegt Eeke. ‘Mensen hebben hier ook behoorlijk andere meningen dan ik gewend was. Zo heb ik een buurman die zich wel eens negatief uitspreekt over Marokkaanse jongeren in de buurt.
‘Vroeger dacht ik misschien over zo’n man: oh, hij is racist. Nu weet ik dat er meer achter zit. Hij heeft een complex verleden, met arbeidsongeschiktheid, een vrouw die veel in het ziekenhuis ligt, en een alcoholprobleem. Hij ervaart dan overlast van bepaalde, Marokkaans-uitziende jongeren, op wie hij dan vervolgens al zijn problemen projecteert. Onterecht, want dat is niet wat hem echt tegenzit in het leven.
‘Maar je leert zo’n man wel kennen als mens. Deze buurman is eigenlijk heel betrokken en helpt graag anderen, zoals zijn buurvrouw. En die is dan juist Marokkaans.’
Eeke is nu met haar scriptie bezig. Zodra ze klaar is, zal ze de Vogelbuurt moeten verlaten. ‘Ik ben bang dat ik er dan behoorlijk op achteruit zal gaan qua woonsituatie. Ik weet nog niet eens zeker of ik dan wel in Amsterdam kan blijven.’
Ik ben bang dat ik er straks behoorlijk op achteruit zal gaan qua woonsituatie.
Eeke van der Wal
Studentenkamers
Amsterdam kampt al jaren met een tekort aan studentenwoningen: circa 2017 kwam de stad 12.000 studentenkamers te kort. De kamers die wel beschikbaar zijn, worden gestaag duurder. In 2018 was de gemiddelde prijs voor een studentenkamer in Amsterdam opgelopen tot 571 euro, blijkt uit cijfers van Kamernet.
Dit maakt een constructie als die waar Eeke gebruik van maakt aantrekkelijk, al is deze niet opgezet met het doel om studenten aan woningen te helpen. Eeke’s werk is in opdracht van het stadsdeel Noord en woningcorporatie Eigen Haard – die het project ook bekostigen.
‘Je moet het niet zien als “gratis wonen,” benadrukt Eeke. ‘Het is een wisselwerking. Wij doen veel voor de wijk en krijgen daar wat voor terug.’ Ze voegt toe: ‘Ik denk dat projecten als deze veel duurder zouden zijn als je mensen ervoor zou inhuren, maar dat weet ik niet zeker.’