AMSTERDAM – Ontwerper Yuri Veerman kreeg een schadeclaim van ruim 1000 euro. Zijn poster tegen monocultuur is illegaal door de stad verspreid. Buitenreclame-exploitant Centercom stelt hem verantwoordelijk, maar Veerman beweert onschuld.
‘Je poster hangt door de hele stad, Yuri!’ waarschuwde een handhaver van de gemeente al over de telefoon in september 2018. ‘Daar kun je nog een fikse boete mee krijgen.’ Een halfjaar later was het raak. Op 3 januari kreeg Veerman een telefoontje van Buitenreclame-exploitant Centercom. Zijn posters waren over betaalde campagnes van het bedrijf heen geplakt. Vlak daarna viel een schadeclaim op de mat bij Veerman van 1034,55 euro. Het bedrijf stelt hem verantwoordelijk voor het ‘opzettelijk duperen’ van hun betaalde campagnes.
In eerste instantie maakte Veerman zich niet druk. Hij had zijn poster, een pot nutella met op het etiket ‘Ik lust geen monocultuur’, juist ontworpen voor verspreiding onder Amsterdammers. Zelf claimt hij ze ook niet in de stad opgeplakt te hebben. Hij ziet het als een compliment dat mensen met zijn werk aan de haal gaan. ‘Ik vind het heerlijk dat ze massaal geplakt zijn. Juist illegaal.’ vertelt hij. ‘Godverdomme, daar moet ook gewoon ruimte voor zijn.’
De poster imiteert nu de wildgroei aan nutellawinkels. Heerlijk.
Yuri Veerman
Maar die ruimte is er niet. Centercom, een van de grootste beheerders van reclameborden in het land, stelt Veerman verantwoordelijk voor het wildplakken van de posters over de advertenties. Want zijn naam staat op de posters, dus hij is de veroorzaker van de verspreiding.
Tekst gaat verder onder de foto. Beeld: Yuri Veerman.
Veerman weigert de factuur te betalen. ‘Dat Centercom baalt, is logisch. Dat ze mij benaderen is ook logisch. Maar dat ze mij een factuur sturen niet.’ Centercom leek de brief eerder verstuurd dan ze Veerman hebben gebeld. ‘Bijdehand. En dat bewijst dat ze meteen voor de aanval hebben gekozen.’
Veerman maakt deel uit van de groep ontwerpers, Van wie is Amsterdam, die met posters reageren op ‘de wildgroei aan ijs-, wafel- en nutellawinkels.’ Uit frustratie daarover maakte hij onder andere de monocultuur-poster. ‘Je kunt de posters achter je raam plakken, bijvoorbeeld. Maar wildplakken hebben we nooit aangespoord.’ Zijn poster wordt, ironisch genoeg, vaak in rijen geplakt. ‘De poster imiteert nu de wildgroei aan nutellawinkels’, lacht Veerman uitgelaten. ‘Heerlijk.’
‘Wildplakken gebeurt misschien twee of drie keer per jaar, en de afgelopen drie keer was het Yuri Veerman.’
Junin Boerma
Wildgroei aan posters
‘Het gebeurt niet zo vaak dat iemand zo enthousiast over al onze campagnes wildplakt’, vertelt Junin Boerma over de telefoon, de directeur van Centercom. ‘Het gebeurt misschien twee of drie keer per jaar, en de afgelopen drie keer was het Yuri Veerman.’ Hij laat weten aangifte te willen doen tegen Veerman als die de boete niet betaalt.
Voor een rechtszaak deinst Boerma niet terug. ‘Iedereen begrijpt dat wildplakken een vorm van vandalisme is.’ Volgens hem is Veerman verantwoordelijk voor de verspreiding van de poster, hij heeft de poster immers gemaakt. ‘Ik heb ook nog gemaild, hè, om te vragen wat volgens hem de oplossing voor dit probleem is’, vertelt Boerma.
Veerman moet lachen om de mailwisseling. ‘Ik weet niet wat de oplossing is, want het is mijn probleem niet’, schreef hij terug. Hij heeft al een keer eerder een boete tegen wildplakken geweigerd. In 2009 stond Veerman met gescheurde zwarte vellen en een potje felpon klaar om voor een kunstproject de rode posters van theater Carré te beplakken. ‘Een agent betrapte mij en schreef een boete uit. Die weigerde ik te betalen. In de rechtszaal ben ik schuldig bevonden, maar ik heb geen straf opgelegd gekregen. Volgens de rechter was het duidelijk dat ik het niet deed uit vandalisme, maar voor de kunst.’
Anti plak, anti klad
Volgens Veerman is het wrang dat hij meteen een boete heeft gekregen voor wildplakken. Immers hangen de 71 wildplakzuilen in de stad vol met reclame (zie kaartje). Dat is verboden, maar de gemeente heeft niet de capaciteit om dit te controleren laat een woordvoerder weten. Alleen als de dader op heterdaad betrapt wordt van reclame plakken, kan er een boete uitgedeeld worden.
Heeft Centercom wel eens op een wildplakzuil geplakt? ‘Als er plek is, dan plakken we’, vertelt Boerma. Maar als hij hoort dat in Amsterdam reclame in principe verboden is op de zuil verandert hij. ‘O nee, dan doen we het niet. Het is in elke stad anders. Wij zouden natuurlijk niets illegaals willen doen.’
In totaal zijn er in Amsterdam 71 wildplakzuilen. Het team Anti Plak en Klad verwijdert periodiek alle posters van de zuil, anders slibt die dicht en wordt de zuil onbruikbaar.