AMSTERDAM – ‘Als Aretha Franklin komt te overlijden zitten er opeens zwarte mensen aan tafel bij de Wereld Draait Door. Een voorbeeld van een pijnlijk mechanisme,’ zei Rocky Tuhuteru gisteravond bij de mars naar de meerstemmige media in Pakhuis de Zwijger. Ter ere van Martin Luther King zijn 90ste verjaardag praatten activisten, journalisten en onderzoekers over de vraag: hoe kan de huidige media ieders stem laten horen?
Tuhuteru, voormalig presentator bij onder andere de NOS, vraagt zich af waarom zwarte mensen alleen gevraagd worden voor de televisie als er iets te vertellen is over zwarte muziek. Hij kent hele goede zwarte cardiologen, die nooit de kans hebben gehad om te vertellen over hun vakkundigheid. Om deze uitsluiting binnen media te veranderen, zullen redacties moeten veranderen. ‘Voor witte collega’s zit er geen druk achter om zwarte mensen te representeren in de media. Het leeft niet.’ Hun grootste zorg is dat de krant de volgende dag gevuld is. ‘Ik wacht nog steeds op de eerste zwarte eindredacteur bij de NOS.’
Blinde vlek
Veranderingen beginnen niet alleen bij een cultuurverandering op de redactie, maar ook bij de journalisten zelf. Annebregt Dijkman, adviseur op het gebied van diversiteit en radicalisering, zegt: ‘Als jij een goede journalist wil zijn, dan moet je ook serieus en eerlijk naar jezelf zijn. Merken collega’s een blinde vlek in je schrijven op, dan heb je werk aan de winkel.’
De media representeren niet de hele Nederlandse samenleving. Er vinden kleine positieve veranderingen plaats, maar de weg is nog lang. Activiste van Black Queer & Trans Resistance Netherlands, Naomi Pieter, noemt een voorbeeld. ‘Een zwarte jongen werd een jaar geleden in elkaar geslagen op de Wibautstraat. Omdat hij homo is. Er was nauwelijks aandacht in de media voor deze gebeurtenis.’
‘Ga de stad in. Ga naar Kraaiennest, Geuzenveld en naar Nieuw-West, de plekken waar AT5 alleen komt als er een schietpartij is.’
Jazie Veldhuyzen
Black Queer besloot een demonstratie te organiseren om te laten zien dat iedereen het recht heeft om zichzelf te zijn. Het gevolg: ‘De media wilden voornamelijk het pijnlijke verhaal van de in elkaar geslagen jongen horen. Het leed’, zegt Pieter. Het ging niet over de demonstratie en het punt dat Black Queer wilde maken. ‘Waarom wordt het systeem onderliggend aan discriminatie en ongelijke rechten niet blootgelegd door de media?’
Tips
Wat kan NAP Nieuws doen volgens Naomi Pieter en Jazie Veldhuyzen, activist en raadslid van Amterdam BIJ1, voor meer inclusie en culturele diversiteit? Veldhuyzen: ‘Ga de stad in. Ga naar Kraaiennest, Geuzenveld en naar Nieuw-West, de plekken waar AT5 alleen komt als er een schietpartij is. Praat met de mensen daar en vertel hun positieve verhalen.’ Negatieve verhalen van ongehoorde groepen halen vaak het nieuws, de positieve blijven verzwegen.
Pieter zou een heel A4’tje kunnen uittypen voor NAP Nieuws. ‘Maar let vooral op je woordkeuze. Iets wat voor jou niet kwetsend is, kan voor een ander wel kwetsend zijn.’ ‘Als witte journalist kan je soms door een witte bevoorrechte bril schrijven.’ Volgens Pieter is het niet erg om fouten te maken, maar wel erg als je deze niet erkent. Het is belangrijk om bewust te zijn van je witte bril en open te staan voor het gesprek en kritiek.