AMSTERDAM – ‘Neem nu allemaal een ‘smartie’ met uw buurman of buurvrouw’, zegt voorzitter van de Amsterdamse Kunstraad Felix Rottenberg. De aanwezigen bij de presentatie van de Verkenning kijken elkaar verdwaasd aan. Rottenberg bedoelde een ‘selfie’. Zo’n foutje valt toch wat uit de toon, bij een presentatie die onder meer adviseert over de technologisering van de kunstsector.
Voor deze presentatie verzamelden zich donderdagmiddag ruim tweehonderd mensen in Het Sieraad. Een culturele broedplaats in een rijksmonument in Amsterdam West. Hier presenteert de Amsterdamse Kunstraad het vierjaarlijkse adviesrapport over het culturele landschap in de stad. Felix Rottenberg overhandigt het rapport, ook wel ‘de Verkenning’, aan wethouder Kunst en Cultuur Touria Meliani (GroenLinks).
Rottenberg benadrukt de ‘ernstige achterstelling’ van de diversiteit en inclusiviteit in de Amsterdamse kunstsector. Met name de gevestigde instanties, zoals grote musea of fondsen, moeten harder werken om hun organisatie cultureel divers te maken. ‘In een stad die steeds diverser wordt, moet de kunstsector meegroeien’, volgens hem. Het gebrek aan diversiteit ‘verontrust de Kunstraad.’
Verkeerd Verbonden
Als voorbeeld licht de Verkenning initiatieven uit die de raad waardeert vanwege hun culturele diversiteit. Zo ook het programma Verkeerd Verbonden, drie avonden in het Van Gogh Museum waar makers met het publiek ingingen op actuele thema’s als kolonialisme, taalgebruik en representatie. Maker Ghanima Kowsoleea is zelf ook aanwezig bij de presentatie. Afgelopen jaar was ze bij meer conferenties over diversiteit in de kunstsector aanwezig. ‘Dan was het panel soms helemaal wit. En dat is jammer. Je kunt zoveel leren van elkaar, juist ook als je buiten je comfortzone gaat en de andere, minder bekende mensen aan het woord laat.’
Tekst gaat verder onder de foto
Ghanima Kowsoleea bij de Verkenning
Als programmamaker kwam Kowsoleea verschillende uitdagingen tegen om diversiteit te stimuleren binnen gevestigde instanties. Tijdens de eerste editie van Verkeerd Verbonden trad Rapper Gideon Gikkels op met ‘Spoken word’. Op een gegeven moment ging hij dingen roepen als ‘Fuck jullie witte instituties’ en ‘Fuck Gaugain’’. Ze zat toen even ‘met zweethandjes’ de blikken af te lezen van de directeur en curatoren van het museum. ‘Je bent als programmamaker ook een soort bemiddelaar tussen de organisatie van de instantie en het publiek van jouw evenement. Niet iedereen zit altijd te wachten op een kritische post-koloniale lezing, dan moet je goed nadenken hoe je dat interessant maakt voor een breed publiek.’
Ruimte geven
‘Ik ben optimistisch over meer kleur in de Amsterdamse kunstsector. Bijvoorbeeld LostProject, het huistheatergezelschap van de Tolhuistuin.’ Het gezelschap maakt voorstellingen over gender, mannen- en vrouwenrollen, culturele identiteit, interculturaliteit en politiek.
Hoe we de kunstsector diverser kunnen maken? ‘Mensen met een migratieachtergrond niet enkel uitnodigen om een keer langs te komen voor een praatje, maar het stokje aan hen over durven dragen. Instanties moeten écht ruimte geven voor experimenten’, aldus Kowsoleea.
Omslagfoto: perskit Van Gogh, Jan Kees Steenman