De nieuwe Amsterdamse gemeenteraad zal nagenoeg evenveel vrouwen als mannen tellen. Daarmee wordt de komende raad representatiever dan de zittende. Dat blijkt uit onderzoek van NAP Nieuws. Aan de hand van de kandidatenlijsten maken we een voorspelling van de samenstelling van de raad.
Deel #2 sekse.
Net als in de rest van Nederland wonen in Amsterdam een fractie meer vrouwen dan mannen, namelijk 50,5%. Zo valt te lezen in een jaaroverzicht over 2017 van Bureau Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) van de gemeente. De zittende gemeenteraad telt 45 leden, waarvan er slechts vijftien (33%) vrouw zijn. Bij de stemming in 2014 werden er zeventien vrouwen verkozen, maar twee daarvan – Ilham Saadi (PvdA) en Marijke Shahsavari-Jansen (CDA) – zijn tussentijds vertrokken en opgevolgd door een man.
In de huidige raadsperiode heeft de representatie van vrouwen in een dip gezeten
In 2010 werden er 20 vrouwen in de raad verkozen, in 2006 zelfs 22. In de huidige raadsperiode heeft de representatie van vrouwen dus in een dip gezeten. Hoe zal het aandeel vrouwen er in de nieuwe raad uitzien? Om dit te bepalen, keken wij naar de laatste peiling van AT5 en Het Parool en de kandidatenlijsten van de partijen die kans maken op een zetel. Een voorzichtige voorspelling: van de 45 kandidaten die op basis van de peiling de gemeenteraad zullen gaan vormen zijn er 22 vrouw, net als in 2006. Dat is omgerekend 49% van de hypothetische raadsleden. Dat aandeel komt dicht bij het percentage vrouwen in de stad (50,5%).
Een progressieve stad
Amsterdam torent daarmee boven het landelijk gemiddelde uit. De beweging Stem op een Vrouw heeft berekend dat het aandeel vrouwelijke gemeenteraadsleden in de zittende raden gemiddeld 28% is. ‘Amsterdam is een progressieve gemeente. En de conservatieve partijen hebben hun meest progressieve takken in Amsterdam zitten’, verklaart oprichtster van Stem op een Vrouw Devika Partiman het verschil. ‘De PvdA is hier lang de grootste geweest en die partij had al vroeg een fiftyfifty beleid. Dat de afgelopen twee Amsterdamse gemeenteraden niet representatief waren, zal dus waarschijnlijk te wijten zijn aan de terugval van de PvdA.’ Dat kan kloppen: in 2006 kreeg de PvdA nog twintig zetels in de raad, waarvan er precies tien bekleed werden door een vrouw.
Landelijk is het aandeel vrouwelijke gemeenteraadsleden in de zittende raden gemiddeld 28%
Stem op een Vrouw is vorig jaar in aanloop naar de Tweede Kamer verkiezingen ontstaan. Het doel van het initiatief is om vrouwen een prominentere plek in de Nederlandse politiek te geven. Ook voor de gemeenteraadsverkiezingen maakt de club zich actief. Partiman: ‘We proberen door middel van campagnes vrouwen bewust te maken van de optie om raadslid te worden. Als ze zich eenmaal kandidaat hebben gesteld willen we ze met trainingen leren hoe ze zichzelf beter kunnen presenteren.’
Vrouwen moeten zich prominenter laten zien in het politieke landschap zodat het normaler wordt dat ook vrouwen meedoen, vindt Partiman. Maar nog belangrijker is volgens haar dat partijen zelf zich actief inzetten om vrouwen voor hun lijsten te werven.
Lijsttrekkers
In Amsterdam zal Stem op een Vrouw niet echt aan de bak hoeven. De grote partijen hebben de plekken op hun kandidatenlijsten redelijk verdeeld tussen mannen en vrouwen. D66 heeft vijf vrouwen in hun top tien staan, evenals de PvdA en VVD. Bij GroenLinks zijn vier kandidaten in de top tien vrouw.
Van de elf partijen hebben er slechts vier een vrouwelijke lijsttrekker
Er moet wel een kanttekening gemaakt worden bij het positieve Amsterdamse verhaal. Van de elf partijen die volgens de laatste peiling in de gemeenteraad komen, hebben er slechts vier een vrouwelijke lijsttrekker (PvdA, Forum voor Democratie, BIJ1 en Partij voor de Ouderen).
Opvallend is dat FvD ook in het rijtje partijen met het relatief laagste percentage vrouwen op de kandidatenlijst hoort (drie van de achttien, 17%). Persvoorlichting Jeroen de Vries van FvD zegt hierover: ‘Wij willen dolgraag meer vrouwen op onze lijst, maar we hebben ze helaas niet gevonden. Dat we een vrouwelijke lijsttrekker hebben zegt genoeg over onze vrouwvriendelijkheid.’
Daar is Partiman het niet mee eens. ‘Een vrouwelijke lijsttrekker draagt bij aan de zichtbaarheid van vrouwen in de politiek. Maar het gaat uiteindelijk om de kandidatenlijsten. Pas als de plekken op de lijsten gelijk verdeeld zijn, is ons werk klaar.’
Dit artikel hoort bij een reeks over representativiteit in de komende Amsterdamse gemeenteraad. Het eerste artikel uit de serie ging over de representatie van Amsterdammers met een niet-westerse migratieachtergrond in de raad.