Van stadsgrenzen tot taalbarrières, Amsterdam kent vele grenzen. In de rubriek Grenzeloos Amsterdam kijkt NAP Nieuws verder. Vandaag aflevering 13: “Amsterdam Castle” Muiderslot.
“Zijn we niet meer in Amsterdam?” vraagt Inês Boal (23) met opgetrokken wenkbrauwen. Ze is met haar vriendin Teresa Pais (22) op vakantie vanuit Portugal en gebaart naar het Muiderslot. “Maar bij I Amsterdam las ik toch echt dat dit Amsterdam Castle was.” Amsterdam Castle – oftewel het Muiderslot – staat in Muiden, niet in Amsterdam.
Een ophaalbrug biedt toegang tot het slot, dat wordt omringd door een gracht. Het rijksmonument, dat kort na 1280 gesticht werd door graaf Floris V, staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De bekende Nederlandse schrijver P.C. Hooft was drost van het Muiderslot in de zeventiende eeuw. Hij had als taak de route vanaf de Vecht naar Amsterdam te bewaken. Nadat de Fransen het slot hadden gebruikt als uitvalsbasis kwam het in onbruik te staan tot het in 1878 omgetoverd werd tot rijksmuseum.
Sinds 2009 is Amsterdam Marketing, vooral bekend van het I Amsterdambeeld dat door de stad zwerft, actief bezig toeristen naar attracties buiten de hoofdstad te trekken met als doel de drukte in de hoofdstad te verlagen. Amsterdam Marketing raadt toeristen aan een bezoek te brengen aan bijvoorbeeld Amsterdam Castle of Amsterdam Beach, dat net zo min in Amsterdam ligt als het Muiderslot. Hiermee worden de stranden in Bloemendaal en Zandvoort bedoeld. Het Muiderslot sloot zich in 2010 bij deze campagne aan.
Inês en Teresa zijn niet de enigen die voor de marketingtruc zijn gevallen. Toeristen reageren verbaasd als ik vertel dat het Muiderslot niet in Amsterdam ligt. Ze weten dat het museum Muiderslot heet, maar zijn in de veronderstelling dat Muiden zich bevindt in Amsterdam.
“Ik ben erg geïnteresseerd in kastelen, die heb je in Sicilië niet, dus ik wist al van het bestaan van het Muiderslot af. Tot mijn verbazing kon ik deze niet vinden in mijn reisgids. Ik wist niet dat ik naar Amsterdam Castle moest zoeken,” vertelt Rosella Remond uit Italië. Een woordvoerder van I Amsterdam zegt dat het marketingbedrijf juist probeert de naam van de hoofdstad te gebruiken om de “vindbaarheid van het museum te vergroten.”
Hoewel toeristen niet altijd weten waar ze in Nederland precies zijn, is de vernieuwde naam een economisch succes. Het Muiderslot kreeg in de periode 2010 tot en met 2014, na haar “re-branding,” elf procent meer buitenlandse bezoekers. Daarna nam dit aantal alleen maar toe, terwijl het totaal aantal buitenlandse toeristen naar Amsterdam in 2016 met iets meer dan drie procent steeg.
De naam Amsterdam Castle komt niet uit de lucht vallen. Behalve P.C. Hooft waren alle drosten die in het slot woonden zoons van Amsterdamse burgemeesters en was de vesting deel van de laatste verdedigingslinie rond Amsterdam. Dit is de verklaring die het Muiderslot aan de bewoners van Muiden gaf toen zij zelf het initiatief nam haar naam te wijzigen.
Toeriste Teresa had van de lokale bevolking van Muiden al begrepen dat niet alles wat Amsterdam heet in haar I Amsterdam-gids zich ook in Amsterdam bevindt. Toch vindt ze de naamsverandering misleidend. “Ik snap niet waarom ze dat doen. We zijn hier al een aantal dagen, maar ik weet nog steeds niet welke plekken nou wel en niet in Amsterdam zijn.” De naam Amsterdam Castle mag zo zijn voordelen hebben, goed voor het buitenlandse begrip van de Nederlandse topografie is het niet.