Vierendertig erfpachters maakten gebruik van hun recht op inspraak tijdens de Commissievergadering Ruimtelijke Ordening en Grondzaken van vandaag. De overgangsregeling naar eeuwigdurende erfpacht ligt tot 19 februari ter inspraak, maar de gemeenteraadspartijen namen, onder aanvoering van CDA-raadslid Diederik Boomsma, een voorschot op de aanstaande besprekingen. Verantwoordelijk wethouder Eric van der Burg (VVD) gaf nog geen inhoudelijke reactie op de inspraak.
De insprekers uitten hun verontwaardiging over de in hun ogen verwerpelijke overgangsregeling naar eeuwigdurende erfpacht. Veel van hen, bijna of net met pensioen, zeggen de kosten die hen boven het hoofd hangen niet te kunnen betalen van hun AOW, al dan niet met een aanvullend pensioen. Verschillende insprekers vertelden dat – mocht de huidige overgangsregeling er komen – zij gedwongen zijn Amsterdam te verlaten. De angst heerst dat Amsterdam overgenomen zal worden door steenrijke buitenlanders.
Naast het algehele onbegrip over de hoogte van de te betalen bedragen, kan men zich niet vinden in de wijze waarop deze tot stand zijn gekomen. Op de website van de gemeente Amsterdam kunnen erfpachters een rekentool invullen om erachter te komen wat zij moeten betalen als ze in 2017 zouden overstappen op eeuwigdurende erfpacht. Daarin zitten volgens verschillende insprekers foutieve aannames. Het is mensen onduidelijk waarom de residuele grondwaardebepaling bij de berekening inzit en waarom deze niet ter inspraak ligt. Een dergelijke grondwaardeberekening gaat ervan uit dat de kosten voor het bouwen van een opstal van de marktwaarde van de woning wordt afgetrokken.
De verontwaardiging onder erfpachters is niet geboren uit onwelwillendheid. Verschillende insprekers complimenteerden de gemeente met haar poging het huidige erfpachtstelsel te herzien. Ook erfpacht zelf is niet het probleem, veel insprekers gaven aan geen bezwaar te hebben tegen het idee dat grondwaardestijging ten goede komt aan de gemeente. “Ik beschouw erfpacht als toeristenbelasting voor ingezetenen, Amsterdam is zo’n mooie stad,” aldus een inspreker.
Alternatief
Diederik Boomsma (CDA, tegen erfpacht) noemde het huidige voorstel “een vorm van beslaglegging.” Hij gaf aan met een alternatieve overstapregeling te komen die uitgaat van de schaduwgrondwaarde, de grondwaarde als vastgesteld bij uitgifte, aangepast aan de inflatie. Het zou een grote rekenoperatie voorkomen en de stad betaalbaar houden, ook voor middeninkomens en erfpachters.
Boomsma riep bovendien zijn mede-raadsleden op de weeffouten in het voorgestelde systeem te erkennen, maar daar wilde men nog niet in mee. GroenLinks-raadslid Zeeger Ernsting benadrukte dat het niet de bedoeling is tijdens een inspraakprocedure al een oordeel te vellen. Wethouder Van der Burg sloot zich hierbij aan en gaf aan de procedure te zullen volgen.
Het organiseren van een hoorzitting met erfpachtdeskundigen, tevens een voorstel van Boomsma, werd wel door een merendeel van de Commissie geaccepteerd. Later wordt bepaald wanneer deze zal plaatsvinden.