Ze voelen zich niet gehoord, de honderden erfpachters die zich dinsdagavond bij de Stopera verzamelden om te demonstreren tegen de overgangsregeling naar eeuwigdurende erfpacht. Niet zozeer boosheid voert de boventoon tijdens het protest. Onmacht en angst overheersen.
Het is om half vijf nog rustig op het plein voor de Stopera. In het gebouw is sinds vier uur een door de gemeente georganiseerde informatiebijeenkomst over erfpacht bezig. Verschillende erfpachtorganisaties hebben de demonstratie van vandaag op poten gezet. Het plan: aan de gemeente duidelijk maken dat erfpachters haar plannen niet pikken, en vervolgens met z’n allen naar de informatiemarkt.
Tegen vijven stroomt het plein gestaag vol. Protestborden en spandoeken gaan van hand tot hand en de eerste leuzen worden voorzichtig ingezet: “Weg ermee, weg ermee.” Hoe ontevreden de mensen ook zijn, de sfeer is gemoedelijk. Hier staan geen doorgewinterde demonstranten, maar bezorgde burgers, bang om hun huis kwijt te raken.
“Ik heb nog nooit geprotesteerd,” zegt erfpachter Willem Botter (62), “maar toen ik hoorde van deze demonstratie, hoefde ik nog geen vijf seconden na te denken of ik zou gaan.”
Het gros van de mensen voor de Stopera is de vijftig, zo niet de zestig gepasseerd. “Wij zijn geen relschoppers,” zegt een bezorgde vrouw. “Kijk om je heen, we zijn bijna allemaal met pensioen. We hebben ons een leven lang uit de naad gewerkt, en straks gaat onze AOW op aan die stomme erfpacht. Dacht het niet!”
Verschillende kopstukken uit de Amsterdamse erfpachtwereld spreken de menigte vanaf een geïmproviseerd podium toe. Zo ook Jan Schrijver, die onlangs nog stampij schopte in de gemeenteraad. “Dit is een politiek brevet van onvermogen en een ramp voor de stad.” Luid gejuich volgt. “Amsterdam wordt over dertig jaar bewoond door steenrijke buitenlanders uit de Londense City, en Russische oligarchen. Amsterdammers kunnen dit niet betalen.”
De buurtstraatquote (BSQ), voor de gelegenheid omgedoopt tot ‘bullshitquote,’ wordt door veel tongen verafschuwd. Men begrijpt niet waar de gemeente de grondwaarde op verschillende locaties in Amsterdam op baseert. Daarbij komt dat de BSQ nadrukkelijk niet ter inspraak ligt, en dat zit de mensen dwars. “We worden belazerd! Dit plan moet van tafel en er moet een redelijk alternatief komen,” schalt Schrijver over het plein.
Ook CDA-raadslid Diederik Boomsma beklimt het podium om de menigte toe te spreken. Namens het CDA, uitgesproken tegen erfpacht, roept hij de wethouder tot de orde: “Erfpachters mogen niet nog een keer opdraaien voor de grondwaarde. Met deze overgangsregeling vallen erfpachters van de regen in de stortregen.”
Naast het voor erfpachters weinig inzichtelijk maken van de gedachtegang achter de overgangsregeling naar eeuwigdurende erfpacht, verwijt men de gemeente de manier waarop erfpachtcanon naar eeuwigdurende erfpacht wordt geduwd. “Het doel was erfpachtvernieuwing, maar dit is oude wijn in nieuwe zakken,” roept Herman van Wissen van Huis van de Wijk Buitenveldert vanaf het podium. Zijn woorden vinden bijval. “Weg ermee, weg ermee.”
Voorzitter van Stichting Erfpachters Belang Amsterdam (SEBA) Koen de Lange sluit de demonstratie af en roept alle aanwezigen op massaal de Stopera binnen te gaan. Zo geschiedt. Hoewel de sfeer zich eerder als ludiek dan agressief laat typeren, lokt de storm op de Stopera een schrikreactie uit. De luiken bovenaan de trap naar de foyer worden gesloten, en de menigte weet de informatiemarkt niet te bereiken. “Ze noemen het een informatiemarkt, maar inspraak ho maar,” klinkt het.
Na een klein uur is de rust wedergekeerd en gaan de luiken weer open. Veel mensen zijn inmiddels naar huis vertrokken. “Wat mij betreft staan we hier morgen weer. Zo gemoedelijk kan ik elke dag wel demonstreren,” zegt een overgebleven demonstrant.
De inspraakperiode omtrent de overgangsregeling naar eeuwigdurende duurt nog tot 19 februari. Tot die tijd zullen belangenverenigingen en woningbezitters met reeds aangekondigde demonstraties en een mogelijk referendum van zich blijven laten horen.
