De Amsterdam FashionWeek gaat vandaag van start. Vijf dagen lang zal de stad in het teken staan van de mode-industrie: een industrie van creativiteit en talent, maar ook van vervuiling. Welke rol kunnen modeontwerpers spelen om dit tegen te gaan?
Er moet snel iets veranderen in de mode-industrie: na de olie-industrie is het de meest vervuilende op aarde. Waardoor dat precies komt is moeilijk aan te wijzen. “Er zijn over de hele levenscyclus van kleding factoren die vervuilend werken. Één boosdoener aanwijzen is lastig”, aldus Natascha van der Velden. In december rondde van der Velden haar promotieonderzoek naar de rol van ontwerpers in de verduurzaming van de mode-industrie af.
Katoen is niet duurzaam
De problemen rondom vervuiling kunnen volgens van der Velden alleen opgelost worden als mensen goed worden geïnformeerd. “Veel mensen denken bijvoorbeeld dat katoen en wol heel duurzaam zijn, en goed voor het milieu”. Maar dit is niet het geval. “Wol en katoen zijn meer belastend voor het milieu dan synthetische stoffen, zoals nylon en polyester. Dit komt omdat bij het verbouwen van katoen veel pesticiden en kunstmest wordt gebruikt”.
Dan is er toch biologisch katoen? “Dan wordt het inderdaad biologisch geteeld, maar dat maakt het niet opeens duurzaam. Het proces dat zich afspeelt van katoenplantje tot een lap katoenen stof is ontzettend lang. Het spinnen en weven kost erg veel energie wat milieubelastend is. Daarbij wordt in het proces ontzettend veel water gebruikt.”
Volgens van der Velden is het niet zo dat ontwerpers en consumenten het niet kúnnen weten, er wordt wel degelijk onderzoek gedaan naar duurzame kleding. “Maar er komt zoveel informatie op mensen af, door marketing en media, die niet gebaseerd is op gedegen onderzoek. En als een groot merk dan roept dat ze duurzaam bezig zijn, wordt iedereen daar toch door beïnvloed omdat ze niet beter weten.”
Amsterdam FashionWeek
En hoe kan de Amsterdam FashionWeek daar een rol in spelen? “Hoe dat concreet moet weet ik niet zo een-twee-drie. In elk geval kunnen ontwerpers materialen slimmer toepassen. Hierdoor kan je verspilling tegengaan. Daarbij zou het goed zijn als ontwerpers beter letten op wat de consument wil dragen, of meer kleding op maat maken in plaats van massaproductie. Hierdoor krijg je minder overbodige kleding”, aldus van der Velden.
Het is de organisatoren van de Amsterdam FashionWeek duidelijk dat er iets gedaan moet worden aan de vervuiling waar de mode-industrie zich schuldig aan maakt. “Waar duurzaam produceren bij designers en labels voorheen een ‘trend’ was, is dit inmiddels de regel”, zegt Iris Ruisch, creative director van de Amsterdam FashionWeek. “Ik programmeer in principe geen partij die zich hier niet van bewust is en naar handelt: duurzaamheid is niet meer weg te denken uit het Nederlandse modelandschap.” Op andere (kritische) vragen werd helaas niet ingegaan.
Ajbilou & Rosdorff is een voorbeeld van een duurzaam label dat meedoet aan de Amsterdam FashionWeek. De jonge ontwerpers Yasmina Ajbilou (24) en Lynn Kate Rosdorff (27) zijn er zeker van bewust dat de mode-industrie vervuilend is: “Dat komt omdat wij met textiel, en dus kleding, omgaan alsof het een wegwerp product is. De collecties van ons label bestaan voornamelijk uit zero waste materialen. Dit wil zeggen dat wij zo veel mogelijk materialen hergebruiken.”
Hoop voor de toekomst?
Het klinkt al met al niet best: de vervuiling is er nog steeds en doordat over de hele levenscyclus van kleding factoren vervuilend werken, is dit probleem ongelofelijk moeilijk op te lossen. En kritische vragen, die vinden modehuizen en organisatoren van fashionevents maar moeilijk. Gaat het dan nog goedkomen? Yasmina Ajbilou: “Ja, maar de houding van de consument speelt hierbij wel een cruciale rol. Zodra wij als consument onze koopkracht als stem gebruiken staan we heel sterk. Op het moment dat wij als consument alleen ons geld uitgeven aan duurzame mode, laten we direct zien dat het anders moet. ”
Een ander deel van de oplossing ligt bij (jonge) modeontwerpers. Natascha van der Velden: “Als zij goed geïnformeerd worden en leren hoe duurzaam te produceren, scheelt dat al een hoop”. En gelukkig zijn er jonge designers die zich hiermee bezig houden, zoals Ajbilou en Rosdorff tijdens de Amsterdam FashionWeek, maar ook daarbuiten. NAP Nieuws sprak met ontwerpers Unmute: een duurzaam merk van modeontwerpers in opleiding.
Unmute is ontstaan uit een schoolproject van het Amsterdam Fashion Institute (Amfi). Duurzaamheid, daar kunnen ze niet onderuit. Het is een heel belangrijk onderdeel van de opleiding en de opdrachten die ze moeten maken. Maar hoe ziet dat eruit? In onderstaand filmpje legt Loes Peet, manager van Unmute, het uit:
Tekst: Anna Pleijsier – Beeld: Eva Kiemeney, Anna Pleijsier