Banken trekken zich door onduidelijke regelgeving terug uit de woonbotenmarkt. Dat zorgt voor aanhoudende onzekerheid onder zowel potentiële kopers als verkopers van de boten.
Woonboten; ze zijn een belangrijk onderdeel van het Amsterdamse stadsgezicht. Maar wonen op het water blijft voor veel jonge Amsterdammers een onbereikbare droom. Zonder eigen geld is het sinds oktober vorig jaar vrijwel onmogelijk om nog een woonboot te financieren. Geldverstrekkers waaronder ING hebben zich teruggetrokken uit de markt. Rabobank, de enige overgebleven hypotheekverstrekker, is niet bereid om het volledige bedrag uit te lenen. Daarnaast verschilt het per vestiging of deze een woonboothypotheek aanbiedt. Makelaar Mark Visser legt uit dat Rabobank nog geen algemeen beleid heeft voor dit soort hypotheken. “Daar wachten we nu op. Dan weten we waar we aan toe zijn.”
“Een woonboot is voor banken een onzeker en complex product geworden”, zegt Michiel Insinger, woordvoerder van Comité Woonboten Prinsengracht. Hij heeft zelf een woonboot en maakt zich sterk voor de belangen van de woonbootbewoners op de Prinsengracht. Volgens Insinger is de “onduidelijke regelgeving” de voornaamste reden voor het terugtrekken van banken. In 2014 concludeerde de Raad van State dat woonboten “bouwwerken” zijn. Daardoor moesten de boten opeens voldoen aan dezelfde eisen als gewone huizen, met duidelijke voorschriften voor vluchtwegen en de breedte van deuren en trappen.
Omdat die eisen voor de meeste boten onhaalbaar zijn, werden ze daarmee in één klap illegale bouwwerken. In juli komt er een nieuwe wet met het doel de voorschriften voor woonboten te verduidelijken. “Door deze onzekerheid begrijp ik dat de ING het niet meer wil doen”, zegt Insigner. “Tegelijkertijd maak ik me heel erg zorgen. Al die banken gaan naar steeds minder personeel en steeds meer standaardformaten terwijl een woonboothypotheek nou iets is wat niet standaard is.”
Tegenwoordig moet je wel wat over hebben voor idyllisch wonen op het water. Door de onduidelijke regelgeving en terugtrekkende geldverstrekkers zijn woonbooteigenaren volgens Insinger bezorgd. “De waarde van je boot daalt, dus je wordt ook geremd in je keuzes om een volgende stap te maken. Als je klein behuisd bent en je wilt iets groter gaan wonen, dan is het maar de vraag of je je boot kan verkopen”. Hij hoopt dat duidelijkere regelgeving meer geldverstrekkers zal aantrekken.
Liesbeth Koning, secretaris van de Landelijke Woonboten Organisatie, vindt het nog te vroeg om conclusies te trekken over de effecten op de markt .“De woonbootbewoners zijn meegelift op de prijzengekte van de afgelopen jaren, mede dankzij banken die zeer ruimhartig financierden. Dat is nu tot een eind gekomen. We horen wel van mensen dat verkopen afketsen omdat er geen hypotheek rond komt”, zegt ze. Makelaar Visser ziet nog geen duidelijke afname van de verkoopcijfers. “Het is rond deze tijd van het jaar altijd wat rustiger. Wel is het best mogelijk dat we in de toekomst merken dat het aantal potentiële kopers afneemt.”