Elf bruggen in Amsterdam Nieuw-West hebben deze week een nieuwe naam gekregen. Zo gaat de brug die voorheen bekend stond als ‘nr. 607’ sinds dinsdag door het leven als de Conny van Rieschotenbrug en heet ‘nr. 1866’ nu de Rita Reysbrug. Wat komt er allemaal kijken bij de naamgeving van bruggen? En bovenal: wie bepaalt hoe onze bruggen heten?
Amsterdam telt in totaal 1680 bruggen. 357 daarvan hebben een officiële naam, de overige 1323 moeten het met een nummer doen. Saai, vond fractievoorzitter Marja Ruigrok van de VVD Amsterdam, toen ze vanuit haar bootje al die brugnummers zag. En onhandig, want wie weet nu waar pak hem beet brug 1211 is? Dus kwam Ruigrok met een voorstel om de Amsterdamse bevolking actief bij de naamgeving van de bruggen te betrekken.
In juli 2016 was het zover. Sindsdien kunnen burgers zelf namen aandragen. Daar is gretig gebruik van gemaakt: de gemeente ontving tot dusver 350 voorstellen, waarvan er 37 zijn goedgekeurd. Marja Ruigrok is tevreden. “Iedereen is enthousiast. Al heel wat collega’s in de gemeenteraad hebben suggesties ingediend. Maar het leeft bijvoorbeeld ook enorm bij mijn Facebookvrienden.”
Schrijver en socioloog Herman Vuijsje bevestigt de populariteit van het initiatief. Als lid van de Commissie Naamgeving Openbare Ruimte (CNOR) krijgt hij alle voorstellen onder ogen. “We hebben drie of vier extra vergaderingen moeten beleggen. Er zijn heel veel reacties binnengekomen. Dat zegt iets over de betrokkenheid van Amsterdammers.”
De CNOR is meer dan een jury die voorstellen van burgers beoordeelt. De commissie heeft een adviserende rol bij de naamgeving van iedere straat, gracht of tunnel in Amsterdam. Uiteindelijk beslissen de stadsdeelraden. Voor stadsdeelbestuurders zonder inspiratie heeft de CNOR zogenoemde groslijsten samengesteld. Vuijsje: “Ik heb thuis nog een mooi lijstje Amsterdamse rabbijnen liggen. En eentje met zandbanken voor de Hollandse kust.”
De Amsterdammers die de afgelopen tijd brugnamen hebben ingediend hadden geen lijsten ter inspiratie nodig. Het valt Vuijsje op dat veel mensen bruggen willen vernoemen naar familieleden of bekenden. “We krijgen veel verzoeken in de trant van: ‘Mijn opa was zo’n fijne vent en bovendien een fantastische bankwerker. Dus er moet zeker een brug naar hem worden vernoemd.’ Dat zegt wel iets over de tijdgeest. Het personalisme viert hoogtij.”
Opvallend is ook het aantal mensen dat een brug naar een verzetsheld wil vernoemen. Vuijsje: “Dat zijn er veel. Te veel. De commissie moet vaak mensen teleurstellen. Dat is soms wel sneu. Dan blijkt na het overlijden van oom Piet ineens dat hij allerlei heldhaftige dingen in het verzet heeft gedaan. Maar we kunnen niet op ieder verzoek ‘ja’ zeggen. Anders valt er in de toekomst niets meer te vernoemen.”
Marja Ruigrok noemt dat “een beetje een non-argument”. Desondanks vindt ze het niet bezwaarlijk als het lang duurt voordat alle bruggen van een naam zijn voorzien. “Elke tijd heeft zijn eigen helden. In dat licht is het juist een voordeel als we nog decennialang bruggen kunnen vernoemen.” Het is ook een geldkwestie. Ruigrok: “De smeedijzeren letters van eeuwenoude bruggen in het centrum zijn duurder dan een simpel naamplaatje.”
Ruigrok heeft zelf Drs. P. aangedragen, maar dat heeft de commissie niet goedgekeurd. Een van de voorwaarden is dat de naamgever tenminste vijf jaar dood moet zijn. Volgens Vuijsje gebeurt het nog weleens dat er kort na iemands overlijden onwelgevallige informatie opduikt, en dat wil de commissie voorkomen. Een ander criterium is dat ‘vrouwen en andere ondervertegenwoordigde groepen in de samenleving’ voorrang krijgen.
Maar de belangrijkste voorwaarde is duidelijkheid, aldus Herman Vuijsje. Staatslieden in de Staatsliedenbuurt, schilders in de Schilderswijk.
‘’Uiteindelijk gaat het erom dat de brandweer het snel kan vinden.’’
Benieuwd naar de elf nieuwe brugnamen in Nieuw-West? Klik op deze link!
Afbeelding – Eline Rethans. Data van www.bruggenvanamsterdam.nl
Lees ook: Bekende essayist weet niets van brug die naar zijn moeder is vernoemd