AMSTERDAM – Amsterdam vergrijst. Er zijn steeds meer 65-plussers op steeds minder werkenden. Deze vergrijzing is al vier jaar aan de gang, maar gaat de komende jaren alleen maar toenemen. In 2012 waren er 90 duizend ouderen in Amsterdam, in 2030 zal dat aantal 130 duizend zijn, volgens het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Dat is zo’n 15 procent van de Amsterdamse bevolking. De vergrijzing levert problemen op, zowel op de woningmarkt als in de zorgsector.
De veranderende verhouding tussen oud en jong heeft te maken met de babyboom, zegt een woordvoerder van het CBS. “De vele baby’s die na de Tweede Wereldoorlog werden geboren, gaan nu met pensioen. Na de babyboom kwamen er minder baby’s bij, door de anticonceptiepil en de norm voor kleinere gezinnen.”
Meer ouderen betekent meer behoefte aan krachten in de zorg en aan woningen die geschikt zijn voor ouderen. Tegelijkertijd moeten steeds minder werkenden het pensioen en de zorg voor steeds meer ouderen betalen, vervolgt de woordvoerder.
Oplossingen
Amsterdam moet inzetten op verschillende oplossingen voor de vergrijzing, zegt Paul Abell, voorzitter Adviesraad Diversiteit en Integratie (ADI). Op verzoek van Gemeente Amsterdam heeft de ADI een adviesplan opgesteld. “Een van de aanbevelingen die wij doen is ouderen omscholen voor eenvoudig werk in bijvoorbeeld de zorgsector. Ook raden wij aan levensloopbestendig te bouwen, zodat de noodzaak op latere leeftijd te verhuizen afneemt.”
In het rapport van de ADI is verder te lezen dat de gemeente werkloosheid onder ouderen sterker moet tegengaan. Veel ouderen worden wegens hun leeftijd benadeeld op de arbeidsmarkt. Omdat met name oudere, niet-westerse Amsterdammers hier last van hebben, moeten er plannen worden gemaakt om discriminatie op grond van zowel leeftijd als afkomst aan te pakken.
De vergrijzing heeft ook voordelen, volgens een rapport van Planbureau voor de Leefomgeving. De ochtendspits zal rustiger worden, doordat ouderen de auto niet meer gebruiken voor woon-werkverkeer. Ook hebben de toekomstige ouderen gemiddeld meer te besteden, door hogere arbeidsparticipatie dan de vorige generatie en een hoger opleidingsniveau. Dit kan goed zijn voor de economie.
Tegelijkertijd vraagt dit om het vrijetijdsaanbod, zoals musea en theaters, geschikt te maken voor ouderen. Denk hierbij aan rolstoelvriendelijke ingangen, ruimere parkeerplaatsen en grotere letters op informatieborden, stelt het rapport.
Age-friendly Amsterdam
Om deze veranderingen te kunnen invoeren, is Amsterdam in 2015 toegetreden tot Age-friendly Cities, een netwerk van de Wereldgezondheidsorganisatie. Ruim 250 steden in 28 landen zijn lid van dit netwerk, dat zich inzet voor oudere stadsbewoners. In vijf jaar tijd moet het netwerk zorgen dat acht domeinen – waaronder vervoer, huisvesting, zorg en sociale participatie – voor ouderen verbeterd zijn. Door het uitwisselen van expertise en ervaringen kunnen de landen elkaar hierbij helpen.
De komende twee jaar brengt Amsterdam in kaart hoe ouderen vinden dat de stad ervoor staat en welke verbeteringen er mogelijk zijn. Er lopen momenteel drie pilots, in de Bloemenbuurt in Noord, de Indische Buurt in Oost en in Buitenveldert Oost. Vanaf 2017 worden aan de hand van de uitkomsten verbeteringen doorgevoerd.
Afgelopen woensdag is de startnotitie van ‘Age-friendly Amsterdam’ in de gemeenteraad besproken. Er is besloten dat de pilots zich vooral gaan richten op eenzaamheid, dementie en wonen. Raadslid Wil van Soest (Partij van de Ouderen) is tevreden over het voorstel. “Dit plan zet grote stappen om ouderen een prominente plek in de stad te geven”, aldus van Soest in de vergadering. Minder was zij te spreken over de naam van het plan. “Engelstalige bewoordingen zijn juist niet oudervriendelijk, die kunnen bij ouderen voor verwarring zorgen.” Door een aangenomen motie is de naam van het plan vervolgens veranderd in ‘Oudervriendelijk Amsterdam’.
Ook de rest van Nederland vergrijst. Relatief gezien valt de vergrijzing in Amsterdam mee. Dit komt volgens het CBS door de vele jongeren en migranten die naar de grote steden trekken. Hierdoor daalde het aandeel ouderen in Amsterdam zelfs sinds eind jaren tachtig, terwijl het in de rest van Nederland toenam. Rond 2040 zal de vergrijzing in heel Nederland zijn hoogtepunt bereiken, een kwart van de bevolking is dan 65-plus. Vanaf 2060 neemt het percentage ouderen weer af.
———————————————————————————————————————
Cijfers
– In 2012 telde Amsterdam 90.000 ouderen, in 2030 zullen dat er 130.000 zijn.
– Nu staat er tegenover 1 oudere in Nederland nog bijna 4 arbeidskrachten, in 2030 zal dat ongeveer 2,5 arbeidskracht zijn.
– Vanaf 2025 is er sprake van dubbele vergrijzing: de groep 80-plussers neemt dan ook sterk toe.
– In 2041 bereikt de vergrijzing in Nederland het hoogtepunt van 4,7 miljoen ouderen, ongeveer een kwart van de bevolking. Dat is 9 procent meer dan in 2012.