CENTRUM – “Hoerenjong!” “Rot op man, tyfushond!” Een groep van ongeveer dertig daklozen staat voor een rij kraampjes op het Rembrandtplein te wachten op een cadeau. Sommige drinken rustig een pilsje, andere steken nog een sjekkie op, maar over het algemeen zijn ze niet blij met de media-aandacht die hun aanwezigheid trekt. “Steek die microfoon toch in je hol man!” “Niet filmen!” Een journalist met een Telegraaf-microfoon filmt stoïcijns verder onder de scheldkanonnade, net als drie andere cameraploegen.
Als rond 16.00 uur het moment aanbreekt waarvoor iedereen is gekomen, maakt het protest snel plaats voor vreugde. “Dat wordt lekker warm liggen vannacht”, grijnst een man. Hij neemt zijn cadeautje aan en stopt het in het met bloemetjes versierde bagagemandje van zijn scootmobiel.
Slaapzakjas
Vierhonderd daklozen kregen woensdagmiddag een Sheltersuit uitgereikt, dat is een soort slaapzakjas. Aan de buitenkant zit waterdichte tentstof, aan de binnenkant voelt hij aan als een slaapzak. Die wordt compleet als je een zak aan de onderkant van het jasgedeelte ritst. Met de capuchon op slaapt een dakloze buiten droog en warm.
De beschermende kleding is een idee van de Enschedese vrienden Bas Timmer en Alexander de Groot, die vanmiddag van hot naar her lopen voor het standbeeld van Rembrandt. De daklozen zijn dankbaar en de media willen interviews. Zelfs Russia Today is er. “Fucking crazy”, fluistert De Groot als hij even op adem komt en tevreden een peuk opsteekt.
Gratis
Hoe vreugdevol de uitreiking van de Sheltersuits ook is, de aanleiding ervoor was triest. Twee jaar geleden overleed de vader van twee vrienden van hen als dakloze in de Enschedese kou, zegt De Groot. Timmer, mode-ontwerper, maakte toen al winterkleding. “Hij zei: ‘kon ik die maar gratis weggeven’. Vervolgens zijn we aan de slag gegaan.”
Van textielbedrijven in de omgeving kregen ze materiaal waarmee ze de pakken maakten. Honderd Enschede daklozen werden er gelukkig mee gemaakt. Eigenlijk zou het een eenmalige actie zijn, “alleen voor de camerapunten, om betekenis te geven aan zijn zinloze dood”, zegt De Groot.
Hutspot en worst
Het werd een succes. Nu heeft hij zijn baan als distributiemanager bij modebedrijf Michael Kors ervoor opgezegd. “Ik dacht dat ik hard werkte, maar zet maar eens een stichting op.” Vandaag trapt de stichting de campagne ‘Laat daklozen niet doodvriezen’ af, om nog meer geld op te halen. “We werken nu met Syrische vluchtelingen en ex-daklozen als vrijwilligers, aan hen willen we uitzicht bieden op een baan.”
De Groot is tevreden met de opkomst, dakloze Ferhat met zijn Sheltersuit. Hij heeft het jasgedeelte al aan en zit op een stenen richel aan de rand van het plein. In zijn linkerhand een kartonnen bordje met hutspot en een worst, rechts van hem staat een halve literblik Amstel Bier. Vannacht sliep hij in een opvang, “maar daar zit je met 150 man”. Nee, liever gaat hij in zijn eentje op pad. Nu kan dat. Hij lacht. “Ik zoek wel een brug op of zo.”
