Zelfbouw kan nieuwe plekken als woongebied op de kaart zetten. Hoe is het om als pionier te wonen in de industriële Buiksloterham? “Hier kun je een huis en een hele buurt zelf uit de grond stampen.”
Tussen een bouwmarkt en een grote beddenwinkel staan vijftien huizen. Drie daarvan zijn al bewoond, de meeste zijn nog niet af. Veel voortuinen zijn bezaaid met pallets, of afgezet met een ijzeren hek. Buiksloterham ligt net over het IJ, dus vlakbij de stad. Toch voelt het verlaten. Dit is leegte die inspireert, vertelt zelfbouwer Sanne van den Aakster. “Er is hier op Buiksloterham voor zelfbouwers zoveel mogelijk. We hebben als eerste bewoners van dit gebied ook zeggenschap over het ontwerp van onze eigen straat en het Papaverpark aan de overkant van de weg.”
Crisismaatregel
Zelfbouw is ontstaan als crisismaatregel. De Amsterdamse woningmarkt zit op slot, overal zijn braakliggende terreinen ontstaan. Sinds vier jaar probeert de gemeente die terreinen te laten benutten door zelfbouw. Het programma heeft succes: ongeveer 31 procent van de nieuwbouw in Amsterdam wordt gebouwd door zelfbouwers. 17 procent van de Amsterdammers blijkt ‘bijzonder geïnteresseerd’ in het zelf bouwen van een huis. Nog eens 34 procent geeft aan ‘misschien geïnteresseerd’ te zijn, blijkt uit onderzoek van het gemeentelijk onderzoeksbureau O, I en S.
Volgens de woordvoeder van wethouder Ivens (SP, Bouwen en Wonen) is zelfbouw de afgelopen jaren gegroeid. “De zelfbouwer heeft inmiddels een echte plek veroverd binnen de Amsterdamse woningbouw.”
Een huis bouwen op het verlaten industrieterrein van Buiksloterham is zelfbouw voor avonturiers. “Je woont hier de eerste paar jaar in een gekke buurt, ingeklemd tussen de GAMMA en de Karwei”, vertelt van den Aakster. Zij ziet daar wel de lol van in. “Wij kozen voor Buiksloterham omdat een huis én een hele buurt uit de grond stampen ons het grootste gevoel van vrijheid in Amsterdam gaf.” De toekomstige bewoners hebben geregeld dat er grote picknicktafels en verplaatsbare bloembakken in hun eigen Bosrankstraat komen. In het eigenhandig ontworpen Papaverpark worden bomen geplant die op het Mosveld in Noord gekapt moesten worden.
Niet aangeharkt
Van den Aakster hoopt dit voorjaar naar de Bosrankstraat in Buiksloterham te verhuizen. “We zijn nu nog in de afwerkingfase. Er moet nog geschilderd worden en een deel van de badkamer en de keuken is nog niet af.” In oktober 2015 moeten alle huizen opgeleverd zijn, maar dat redden ze volgens haar “makkelijk”.
Martijn Meester was de allereerste bewoner van Buiksloterham. “Toen we hier kwamen wonen lagen er nog geen goede internetkabels. Dat was wel even balen voor mijn zoontje. Hij kon geen YouTube filmpjes kijken.” Inmiddels zijn de glasvezelkabels aangelegd. Meester vindt wonen op Buiksloterham geweldig. “Dit is een van de weinige gebieden in Amsterdam die permanent ontwikkelt. Tegelijkertijd is het een rustig stukje stad. Dat het hier niet aangeharkt is, vind ik niet erg.”
Terrasjes in het water
Bang dat ze op een industrieterrein blijft wonen, is Van den Aakster niet. “Andere gebieden hier in de buurt worden ook door zelfbouw als straten op de kaart gezet. De Monnikskapstraat bijvoorbeeld.” Horeca-ondernemers raken volgens Van den Aakster vanzelf geïnteresseerd in dit gebied. “De noordelijke oever van het Johan van Hasseltkanaal lijkt mij heel geschikt voor terrasjes. Ik heb gehoord dat er zelfs een aanbesteding komt voor horeca in het water.”
De woordvoerder van wethouder Ivens vertrouwt ook op de ontwikkeling van dit gebied. “Buiksloterham heeft zich de afgelopen jaren al sterk ontwikkeld. Dit gebied leeft en is aantrekkelijk voor potentiële bewoners en bedrijven.”
“Ik denk dat het hier over tien jaar erg druk is”, zegt Meester. Volgens de gemeente worden er nu 275 woningen in Buiksloterham gebouwd. Binnen twee jaar begint de bouw van de volgende 1500 woningen, en de voorbereiding van 2000 nieuwe huizen. “De lege fabrieksloodsen van dit gebied zullen bijvoorbeeld gebruikt gaan worden voor culturele activiteiten, vermoed ik. De grond wordt hier gewoon veel meer waard omdat wij het als woongebied op de kaart gezet hebben.”