Sinds 1 januari 2015 moet Nederland zich aan de EU-norm voor stikstofdioxide houden van 40 microgram stikstofdioxide per kubieke meter (NO2/m³). Deze norm stamt uit juni 2008, maar in 2009 verleende de Europese Commissie uitstel aan Nederland, op voorwaarde dat de overheid extra maatregelen zou nemen, zoals het instellen van milieuzones en subsidies op roetfilters.
De EU-norm betreft het jaargemiddelde. Officieel heeft Nederland dus nog tot eind 2015 om aan de norm te voldoen. In Amsterdam zijn de gemeten waarden op drie meetplekken echter zo hoog, dat de hoofdstad deze deadline volgens de GGD niet zal halen.
Op de Haarlemmerweg, Einsteinweg (A10 West) en Jan van Galenstraat meet de GGD in 2014 respectievelijk jaargemiddelden van 55.97, 51.55 en 45.45 NO2/m³. “De kans dat de waarden binnen een jaar onder de 40 microgram komen, is praktisch onmogelijk”, zegt adviseur luchtkwaliteit van de GGD Saskia van der Zee. De stikstofconcentraties dalen gemiddeld 1 NO2/m³ per jaar.
Naast de elf meetstations meet de GGD ook met zogenaamde Palmes-buisjes, die niet EU-gecertificeerd zijn. Uit de jaargemiddelden van deze metingen blijkt dat de Prins Hendrikkade en Stadhouderskade ook de EU-norm niet halen. Pieter Swinkels, woordvoerder van Programmabureau Luchtkwaliteit van de gemeente Amsterdam, wijst op de genomen maatregelen. “Op de Prins Hendrikkade rijdt de GVB sinds 2014 alleen met schone bussen en op de Stadhouderskade is door ‘slimme stoplichten’ de doorstroming verbeterd.”
Nederland hoeft na 2015 nog geen boete te betalen, volgens Swinkels. “Vooralsnog lijkt die boete een dreiging te zijn. Pas rond 2020 zal bekend zijn of Europa dit werkelijk van plan is.”
Stikstofdioxide is schadelijk voor de gezondheid. Hart- en vaatziekten en kanker zijn bekende gevolgen van luchtverontreiniging. “De huidige EU-norm is al schadelijk”, zegt Peter Sterk, hoogleraar Pathofysiologie aan het AMC. “Maar een lagere norm is onrealistisch. Dat kost veel geld en gaat waarschijnlijk weer ten koste van iets anders.”
Volgens Pieter Swinkels wil de gemeente Amsterdam deze collegeperiode nog aan de EU-normen voldoen.