Deze maandagavond heten ze ‘Standje 97’. Vijf pubquizvrienden. Het is de 97e pubquiz van teamlid Thom (33) bij café Koosje, vandaar. Specialiteit: muziek, film en actualiteiten. Boven hun bartafel hangen cafégasten gekleurde vlaggetjes op. Ballonnen sieren de tap. Een team draagt bloemetjeskransen.
Het is feest: vanavond organiseert Koosje zijn honderdste pubquiz. Quizmaster Martijn Pennings (33) heeft ze allemaal meegemaakt. Voor de gelegenheid heeft hij een pak met het motief van het iconische tv-testbeeld aangeschaft. Feestelijk, net als zijn pilotenbril met gele glazen. En óf zijn honderdste speciaal wordt. “Wacht maar.” Hij pakt zijn microfoon.
Maandag
Maandagavond is pubquizavond. Op zeker vijftien andere plekken in Amsterdam steken teams de koppen bij elkaar. Eenzelfde aantal organiseert op dinsdag en woensdag pubquizzen, blijkt na een rondgang bij Amsterdamse kroegen. Kroegbazen vullen zo op een doorgaans ‘dode’ avond hun barkrukken, cafégangers maken nog eens wat van de eerste weekdag. Een gelukkig huwelijk dus.
In 1999 landde de pubquiz in Nederland. Op de Engelse eilanden bestond de pubtraditie al decennialang. Sander Michelsen, nu 44, was een van de eersten die van de triviahobby zijn beroep maakte. Hij richtte dat jaar “kennis-entertainmentbedrijf” Spacejunk op. Met 160 vast aangesloten afnemers in Nederland, zes in Amsterdam, is Michelsen nu waarschijnlijk de grootste speler in pubquizland. In zijn database zitten momenteel 800.000 vragen, van achterklap tot zaalvoetbal.
Fanatieke stamgasten
Amsterdam kent wekelijkse (Maxwell), maar ook maandelijkse (Festina Lente) edities en film- (Kriterion), theater- (DeLaMar) en muziekquizzen (Pollux). Hoeveel quizzen de ruim tienduizend cafés in Nederland, waarvan elfhonderd in Amsterdam, organiseren is moeilijk te zeggen. Naast de professionele vragenmakers als Spacejunk, Let’s Quiz en Pubquiz.nl, zetten fanatieke stamgasten of personeel vaak genoeg zelf de quiz in elkaar (Hoppe, East of Eden, Katoen, Nieuwe Lelie).
De grootste quizleverancier in Amsterdam (twaalf cafés) is Pubquiz.nl. Oprichter Peter Jochems stopte in 2007 met zijn studie toen zijn quizhobby rendabel bleek. “Diploma’s zijn overgewaardeerd.” Volgens hem staat of valt een goede pubquiz bij de presentator. “Hij moet het publiek kennen en grapjes maken om quizzers aan zijn café te binden.” En wat is een goede vraag? “Wanneer bij het antwoord een luid ‘oh ja’ klinkt. Na zeven jaar weet ik goed wat mensen weten.”
Is de pubquiz op zijn top? “Horecabedrijven gaan vaak failliet”, zegt Michelsen. “Door de crisis vielen horecagelegenheden bij bosjes, dat merkten wij ook.” Volgens het CBS daalt het aantal Amsterdamse cafés met dertig per jaar. Maar: “Het laatste jaar pubquizzen weer meer cafés.” Jochems (Pubquiz.nl): “Pubquizzen is mainstream geworden.”
Koosje pakt uit. Het trakteert alle teams op taart, ronde vijf is ballonfiguren en de muziekronde bestaat uit dansjes (Grease Lightning, The Ketchup Song, Vogeltjesdans). Martijn ontvangt van zijn collega’s als bedankje een nieuw pak, met tulpenmotief dit keer.
Hoeveel vaste tramlijnen heeft Amsterdam? Hoewel Pubquiz.nl de vragen aan Koosje levert, wil Martijn nog wel eens zijn eigen vragen bedenken. Vijftien, zegt Martijn. Zestien, protesteren een aantal teams. Tramlijn 25 is een voormalige lijn, dus dat maakt vijftien. Martijn is zeker van zijn zaak: “Hij leest alle kranten”, zegt Manja (33) van Standje 97.
Standje 97 wordt vijfde. “Vorig jaar waren we maandenlang derde”, zegt Manja. Jammer, want de eerste prijs is twee flessen prosecco, “en eeuwige roem natuurlijk”, en de tweede prijs is één fles. Het slechtst presterende team krijgt leverworst. Martijn ziet het positief: “Als je een antwoord fout hebt, heb je veel geleerd.”