In het Altra College in Amsterdam-Noord viert de participatiesamenleving hoogtij. Mbo-leerlingen maken eten klaar voor ouderen uit ontmoetingscentrum Het Baken. De jongeren leren zo koken en serveren en de ouderen zitten niet alleen thuis.
Verspreid over drie lange tafels zitten 29 ouderen op houten stoeltjes in een schoolgebouw. De eters komen hoofdzakelijk van stichting Het Baken. Dit jaar zal dit ontmoetingscentrum 30 jaar bestaan. Vrijwilligster Bep Brens (76) van deze stichting kijkt op haar lijst of niemand ontbreekt. Ze glimlacht: “Dit is een soort aangetrouwde familie. Wij eten al zo lang met elkaar.”
Eenzaamheid
Het Baken gaat eenzaamheid onder ouderen tegen. Vrijwilligers organiseren er bingo, klaverjassen en andere activiteiten. Een aantal dagen per week wordt er gekookt voor ouderen uit de buurt. Ze komen bij Het Baken door mond-tot-mond reclame of via een doorverwijzing van hun arts of maatschappelijk werker. Mevrouw Brens is al vijftien jaar vrijwilligster bij het Baken. “Je hebt vaak genoeg dat de ouderen zeggen: ‘Het hele weekend is de deur niet van het slot geweest, dus we komen hier even bijpraten.’”
Ongeveer zeven jaar geleden is de samenwerking tussen het Altra College en Het Baken in Amsterdam-Noord bij het Purmerplein begonnen. Sindsdien kunnen de ouderen, de meesten zijn ouder dan 55 jaar, iedere maandagavond in de school dineren. Het zijn jongeren met gedragsproblemen die hier koken. Onder leiding van twee koks bereiden de mbo-leerlingen van de opleiding Horeca Assistent een driegangenmenu voor vier euro. Zo leren ze koken en serveren in de praktijk. Sinds 2007 kookt praktijkdocent Ed de Jager (59) met de leerlingen: ‘Meestal hebben we een vaste groep. De kinderen zijn dan ook ingewerkt en wat zekerder in hun taken.” De pasteitjes staan al klaar in de keuken. De Jager wijst ernaar. “Daar beginnen we mee. Die worden afgegarneerd met een blaadje peterselie. Lekker ouderwets.”
Jong en oud
Drie leerlingen lopen stoeiend en giechelend vanuit de tuin de keuken binnen. Kimberly (16) werkt deze avond in de bediening. “De ouderen die hier komen hebben meestal wat minder te besteden, dus ik vind het wel leuk dat ze hier voor weinig geld kunnen eten. Ik heb de mensen inmiddels een beetje leren kennen. Ze steken hun hand dan op en zeggen: ‘Je weet wat al wat ik wil drinken.’” Kimberly loopt de tafels langs: “Wilt u weinig, veel of normaal eten?” “Dit vragen we van te voren om verspilling tegen te gaan”, legt mevrouw Brens uit.
Wil de Mare (77), vrijwilligster bij Het Baken en volgens haar tafelgenoten de rechterhand van mevrouw Brens, grapt: “Je mag alles vragen, behalve mijn pincode.” Ze knikt: “Ja, ik vind het ook gezellig om hier te eten. Bep, hoe lang kom ik hier ook alweer?” Mevrouw Brens grinnikt: “Vijf jaar mop. Ik ben net haar agenda.” De tafelgenoten lachen. Mevrouw de Mare vertelt verder: “Als vrijwilliger doe ik de kascontrole en we vergaderen. We bespreken wat er in de buurt gebeurt. Niet roddelen hoor, maar over de mensen praten. Als iemand niet komt terwijl hij wel zou komen eten, dan wordt er gebeld. Wanneer we geen gehoor krijgen, gaan we naar zijn huis toe.”
Geen verspilling
Stipt 17:00 uur serveert Kimberly het hoofdgerecht. “Corrie, ik heb een grote aardappel over. Wil jij hem?” Mevrouw Brens schuift een aardappel op het bord van degene tegenover haar. Bedrijvig wordt er eten uitgewisseld. Dan is het even stil. Messen schrapen over borden.
Kimberly brengt het toetje. Bossche bollen. Handtassen worden op tafel gezet. Van alle kanten komen lege boterbakjes tevoorschijn. De gebakjes worden vakkundig met mes en vork opgetild en in de doosjes gelegd. “Lekker voor thuis bij de koffie. De boterdoosjes kunnen we afwassen en weer hergebruiken”, zegt mevrouw Brens. Er gaat een collectepotje langs om geld op te halen voor de scholieren. Dan beginnen stoelen te schuiven en een stoet van ouderen beweegt zich richting de uitgang. Het gebouw moet om 18:00 uur weer leeg zijn. Mevrouw Brens zal de meeste ouderen in de loop van de week weer bij Het Baken zien. “We zijn eigenlijk allemaal vissen in een aquarium. Af en toe komen we elkaar weer tegen.”