“Ik ga mijn toespraak nog maar eventjes oefenen”, zegt UvA-docent Cultuurpatronen Rudolf Valkhoff (61). Hij staat op het Binnengasthuisterrein verscholen tussen een leger lekkende paraplu’s. Hij doet een stap naar achter en bestudeert een papiertje dat hij uit zijn zak haalt.
Humanities Rally, de actiegroep die zich verzet tegen de geplande bezuinigingen op de Geesteswetenschappenfaculteit van de Universiteit van Amsterdam, maakt zich op voor een regenachtige protestmars. Een groep van ongeveer zeventig man verzamelt op het Binnengasthuisterrein, vanwaar ze naar de Lutherse Kerk op het Spui zullen lopen. Daar vindt Dies Natalis plaats, een officiële ceremonie waarmee de 383e verjaardag van de UvA gevierd wordt. Die verjaardag is volgens Humanities Rally geen reden voor een feestje.
Rouwstoet
Onder luid gejuich wordt uit een plastic tas een grote hoeveelheid spandoeken uitgedeeld onder doorweekte studenten, alumni en een handjevol docenten.
“We wilden vandaag een rouwstoet houden, inclusief grafkist, bloemen en kaarsen, omdat de Geesteswetenschappen door de geplande bezuinigingen op sterven na dood zijn. Zoals het er nu naar uitziet zullen veel kleine talenstudies verdwijnen. Daarnaast zullen veel keuzevakken bij grote studies als Filosofie en Media & Cultuur worden geschrapt”, vertelt Jarmo Berkhout (22), de woordvoerder van Humanities Rally.
Gezien de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo in Parijs besloot de organisatie de rouwkist en kaarsen achterwege te laten. De bloemen waren al bezorgd. “Die geven we na de ceremonie aan onze gewaardeerde docenten van de Geesteswetenschappenfaculteit”, vertelt Berkhout.
“Ridders van de geest, bestrijd het beest!” De stoet komt in beweging en scandeert leuzen over het Spui. Een pizzabezorger op een scootertje is geïrriteerd. Het gezelschap verspert de weg volledig.
Vrijheid
Eenmaal aangekomen bij de Lutherse Kerk, houdt Rudolf Valkhoff zijn toespraak. Hij heeft al vaker gesproken op evenementen van Humanities Rally en wordt met enthousiast gejoel ontvangen.
Hij spreekt rustig, maar is zichtbaar kwaad. “College van Bestuur, wij willen weten waarom er zoveel bezuinigd moet worden, we willen inzicht in de financiële situatie. Wij dansen niet langer naar jullie pijpen. Wij willen niet onder jullie dwang de faculteit reorganiseren. Wij willen daar onze tijd voor nemen! We willen een universiteit waar de studenten vrijheid hebben. De vrijheid om een eigen studie te kiezen en een eigen zoektocht naar waarheid te ondernemen.”
Er stijgt een luid gejuich op uit de groep demonstranten. Een jongen met blonde krullen slaat hard op een trommel. Valkhoff vervolgt: “Mensen, zo’n universiteit heeft bestaan. En voor die universiteit wil ik zingen!”
De demonstranten beginnen hard verjaardagsliedjes te zingen. Met al hun spandoeken, vlaggen en paraplu’s blokkeert het gezelschap de ingang van de Lutherse kerk. Een mevrouw met opgestoken haar en glimmende hakken probeert door de groep heen te komen. Een doorweekte, rood-zwarte vlag van Humanities Rally waait in haar gezicht. De vrouw achter haar steekt haar duim naar beneden in de richting van de demonstranten. Ze wordt begroet met nog meer trommelgeroffel en keihard boegeroep.
Dwarse geesten
Nadat de bewaking van de kerk heeft gecontroleerd of niemand stiekem een spandoek of een flyer in zijn rugzak heeft, mag het protesterende gezelschap de kerk in. Het orgel zet in. “Ah kijk, nu is het toch nog een soort begrafenis”, mompelt één van de demonstranten. Op hard gehoest en sarcastisch lang geklap na, houdt de groep zich tamelijk rustig.
Rector Magnificus Dymph van den Boom spreekt tijdens de ceremonie over dwarse geesten, Bildung en de vrije vorming van de student. Tot grote onvrede van Rudolf Valkhoff, zo blijkt na afloop. “Hoe kun je praten over Bildung van dwarse geesten als je zoveel studies en vakken schrapt? Ze roept van alles, maar maak dat als rector magnificus dan verdomme ook waar!”