Een aantal coffeeshops in Amsterdam moet overdag de deuren gesloten houden, omdat ze te dicht bij een middelbare school liggen. Coffeeshop Rookies mag wel open tijdens schooltijd. De afstand tot het Barlaeus Gymnasium is net iets meer dan de 250 meter die de gemeente als grens gebruikt.
“Scholieren?”, zegt een barmedewerker van Coffeeshop Rookies aan de Korte Leidsedwarsstraat vragend. “Ach joh, die kunnen toch overal heen. Ze hebben allemaal een scooter. Ze doen zo”, hij gebaart met zijn hand, alsof hij een scooter start, “en dan zijn ze weg”.
Dinsdagmiddag om drie uur zijn in Coffeeshop Rookies twee medewerkers aanwezig, gekleed in een zwarte trui met capuchon en lichtgroene opdruk van de coffeeshop. Beiden willen niet met naam genoemd worden.
De barman zet schone asbakken neer. “Ik weet niet precies hoe het allemaal gegaan is. De gemeente had eerst een foute berekening gemaakt. Nu kunnen we gelukkig gewoon open blijven”, zegt hij. Tegenover de bar hangt een krantenartikel uit Het Parool van januari 2013 aan de muur. ‘Coffeeshops sluiten heeft geen zin’ is de kop.
In de lounge zitten ongeveer tien bezoekers. Hier en daar ligt een tasje van een souvenirwinkel of een plattegrond van Amsterdam op tafel. Niemand praat Nederlands. De barmedewerker bevestigt dat vooral toeristen de coffeeshop bezoeken. Ondertussen vraagt een man het wachtwoord van het WiFi-netwerk. Hij wijst naar de sticker achterop de frisdrankautomaat. ‘Legalize’ staat er op.
Vier kleine jongens lopen de coffeeshop binnen. Hun gezichten ogen wat jong. Eén van hen heeft een paspoort in zijn handen. De barmedewerker, die net voor iemand een koffie klaar maakt, bekijkt de jongens even. Vervolgens rekent hij het kopje koffie af. De jongens moeten zich legitimeren. Ze laten hun buitenlandse paspoorten zien. “Ze waren oké”, zegt hij later. “Maar we checken het altijd wel even.”
“We zitten al meer dan twintig jaar vlak achter het Leidseplein”, zegt eigenaar Mark later. “In die tijd zijn wij altijd streng geweest op de leeftijdscontrole. Daardoor is er een scheiding ontstaan tussen scholieren en coffeeshops.”
Tweehonderdvijftig meter verderop zit het Barlaeus Gymnasium. De kortste looproute van Coffeeshop Rookies naar de ingang van de middelbare school leidt door de Leidse Kruisstraat en tussen de fietsenstalling van de school door. De weg is opengebroken door stratenmakers. Een op de grond gevallen fiets blokkeert het looppad. Rookies blijkt moeilijk te bereiken.
Manon (18): “Twee jaar geleden ging het al over het sluiten van coffeeshops in de buurt van scholen. Maar dan kunnen ze heel Amsterdam wel sluiten. Toch?” Ze is wel eens in een coffeeshop geweest. “Ik niet hoor, ik blow niet”, zegt Kenza (18). Coffeeshops loop je niet zo binnen, vinden de meiden. “Tijdens schooltijd gaan we veel eerder naar een snackbar. Geld uitgeven aan koffie en andere dingen”, zegt Kenza. “De coffeeshop is meer iets voor de vrijdagavond”, voegt Manon toe.
“De coffeeshop om de hoek? Welke?”, vraagt Ömer (18). Hij noemt drie namen op. Geen Rookies. Ömer is wel eens bij een coffeeshop geweest, maar hij ‘smoket’ zelf niet. “Ik vind het flauw om coffeeshops rond het Leidseplein te straffen. Ze hebben de leeftijdscontrole juist goed geregeld. Onder de achttien kom je gewoon niet binnen. En trouwens, op één minuut fietsen zitten er nog tien andere coffeeshops.” Bij het weglopen raapt hij de fiets van de grond.