De gemeente Amsterdam gaat onzorgvuldig om met een ingrijpende reorganisatie die per 1 juli van start moet gaan. Er zit te veel tijdsdruk achter een operatie waarbij alle 14.000 gemeenteambtenaren betrokken zijn. Dat vindt de Centrale Ondernemingsraad (COR) van de gemeente, het medezeggenschapsorgaan dat de Amsterdamse ambtenaren vertegenwoordigt.
“Sinds 2008 zijn er binnen de gemeente Amsterdam 115 reorganisaties doorgevoerd. Zeven daarvan zijn geëvalueerd. Van de overigen weet niemand hoe ze zijn verlopen en of ze resultaten hebben opgeleverd”, zegt COR-voorzitter René van Urk Dam (44). Vicevoorzitter Mario Soriano (41) vult aan: “De onoverzichtelijkheid die daardoor is ontstaan wordt nu door de gemeente gebruikt als argument voor een nieuwe, allesomvattende reorganisatie.”
De gemeente moet toch vooral bezuinigen?
Soriano: “Dat klopt. We begrijpen prima dat er dingen moeten veranderen. Overal, ook bij de gemeente, is minder geld beschikbaar. Het is de manier waarop de gemeente de reorganisatie aanpakt die ons zorgen baart.”
Van Urk Dam: “Het gaat om de grootste reorganisatie in twintig jaar tijd. De gemeente wil dat er vóór de aankomende gemeenteraadsverkiezingen al een definitief plan ligt. Daardoor staat het proces onder grote druk. Dat gaat ten koste van de zorgvuldigheid. Wij vinden dat onacceptabel.”
Waarom is meer tijd nodig?
Soriano: “Omdat nu grote onzekerheid heerst op de werkvloer. Dat werkt verlammend. Niemand weet zeker of er straks nog plek is voor hem of haar binnen de nieuwe organisatie. Zelfs directeuren niet.”
Van Urk Dam: “Er is momenteel nauwelijks begeleiding of coaching. Dat is vervelend voor oudere werknemers die mogelijk zonder baan komen te zitten, maar ook voor jonge ambitieuze ambtenaren die niet weten of ze carrière kunnen maken bij de gemeente. Amsterdam staat op plaats 36 in een lijst van populaire gemeenten om voor te werken. Hoger dan Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Wethouder Eric van der Burg (VVD) was daar erg tevreden over. Wij niet. Amsterdam hoort niet onder Nijmegen of Aalsmeer te eindigen.”
Wat gebeurt er als de gemeente de plannen ongewijzigd doorzet?
Van Urk Dam: “Dan is er een reële kans dat achteraf blijkt dat het gewenste effect niet of maar half is bereikt. Dat er geen beter bestuurbare organisatie uit is gekomen. Op zo’n moment rijst de vraag welk probleem er eigenlijk is opgelost.”
Soriano: “In Rotterdam zijn dure bureaus ingehuurd om de reorganisatie daar in goede banen te leiden. Dat risico loopt Amsterdam ook wanneer de plannen onvoldoende worden doorgelicht en overhaast worden uitgevoerd.”
Van Urk Dam: “Onzorgvuldigheid gaat ook ten koste van de service naar de burger.”
Hoe?
Van Urk Dam: “Een mooi voorbeeld zijn de stadsloketten. Van de huidige 54 blijven er 7 over. Op die nieuwe locaties moeten burgers straks alles kunnen regelen. Het risico bestaat dat die loketten nog maar half zijn ingericht als ze open gaan. Ook moeten medewerkers worden bijgeschoold. Dat kost tijd.”
Volgens wethouder van der Burg kost vertraging van de reorganisatie geld. Begrijpen jullie die redenering?
Soriano: “Gedeeltelijk. Wij willen er vooral op wijzen dat het grondig moet gebeuren en niet snel, snel.”
Van Urk Dam: “De gemeente eigent zich wat dat betreft teveel vrijheid toe.”
Hoe bedoelt u?
Van Urk Dam: “Veel plannen worden achter gesloten deuren opgesteld en dan aangekondigd, zonder goed overleg met de betrokken partijen.”
Wordt er onvoldoende naar de COR geluisterd?
Soriano: “Er wordt wel geluisterd, maar we merken dat onze adviezen soms makkelijk van tafel worden geschoven.”
Van Urk Dam: “We hebben in september van afgelopen jaar in een advies gewezen op de gevaren die wij in de reorganisatieplannen zagen. Toen hebben we aangegeven dat een grondige risico-analyse nodig was. Die wordt nu pas uitgevoerd.”
Waarom niet eerder?
Van Urk Dam: “Geen idee, ik vind dat zeer verbazingwekkend. Dat lijkt me juist iets om van tevoren uit te voeren. Als er naar de COR was geluisterd had die situatie voorkomen kunnen worden. We schrijven geen adviezen om adviezen te schrijven natuurlijk. Ik heb wel wat beters te doen.”
De gemeente Amsterdam laat in een reactie weten dat het beeld van een ontbrekende risico-analyse onjuist is. Volgens een woordvoerder van wethouder van der Burg is het in kaart brengen van risico’s een vast en doorlopend onderdeel van het reorganisatieproces.