De houten stellages en interactieve concepten van Losse Schroeven sieren deze zomer de festivalterreinen van onder meer Solar, Lief Festival en Amsterdam Open Air. Het Utrechtse collectief worstelt met het vinden van de balans tussen creatief en commercieel. “We willen niet alleen grote dingen doen.”
Het lijkt wel alsof de lokale kringloopwinkel uitverkoop houdt. In het Utrechtse park Lepelenburg is een volledige huisraad uitgestald: lampen, kastjes, salontafels, en een stuk of acht banken staan midden op het grasveld. Er ligt zelfs tapijt op de grond. Te midden van alle inboedel zitten John Pouw Kraan en Jelmer Meringa van het creatieve Utrechtse collectief Losse Schroeven. Dit is ‘kansloos hangen met meubilair’.
John en Jelmer hebben allebei een baard. En een staartje. En een zonnebril, want de zondag doet z’n naam eer aan. Terwijl twee dames van het Utrechtse Zimihc theater in de muziekkoepel op ukeleles tokkelen, delen de twintigers van achter een zelfgebouwd barretje high fives en koude Vedett-biertjes uit. Maar niet te opvallend, want verderop lopen twee politieagenten en een vergunning hebben ze niet.
De biertjes zijn gesponsord. Vedett, de brouwerij waarmee Losse Schroeven bij een ander project samenwerkt, heeft acht kratten beschikbaar gesteld. Als ze de helft verkopen zijn de kosten van de stroom en het verhuisbusje dat ze hebben gehuurd gedekt, en kunnen ze de rest weggeven. Want dat is uiteindelijk de bedoeling. Met ‘kansloos hangen met meubilair’, willen de Utrechters iets terug doen voor de mensen die hen het afgelopen jaar gesteund hebben.
John: “Dit is een soort kadootje.”
Jelmer: “Knuffelen met de achterban.”
John: “We zijn aan het groeien. Dat is tof, maar we moeten uitkijken dat we onze identiteit niet verliezen. Daarom doen we dit. We willen niet alleen maar grote dingen doen.”
De achterban meldt zich. Aan de bar verschijnt een meisje met een afro. “Te gek dit, jongens! Maar ik snap het even niet. Ben ik nou kansloos aan het hangen met meubels of aan het chillen voor Syrië?” Haar verwarring is begrijpelijk: het feestje van John en Jelmer valt niet geheel ontoevallig samen met het muzikale evenement Lazy Sunday Afternoon en de benefietactie Chill ‘em voor Syrië.
Ans Lozeman (57) keek raar op toen ze de verzameling meubels in het Lepelenburg zag staan. Ze is voor Lazy Sunday Afternoon gekomen, van Losse Schroeven heeft ze nog nooit gehoord. Samen met haar man bezoekt ze graag culturele zondagen. Net als vandaag nemen ze dan hun eigen plastic klapstoeltjes mee. “Als we dit hadden geweten hadden we deze natuurlijk thuisgelaten.”
John: “We hebben kansloos hangen eerder ook tegelijk met Lazy Sunday Afternoon georganiseerd. Op die manier komen er toch meer mensen op af. Maar we zouden onszelf meer moeten promoten.”
Jelmer: “Volgende keer hangen we posters op.”
Na een periode van ervaring opdoen in de festivalwereld en voet tussen de deur krijgen bij opdrachtgevers, is het tijd om een goede balans tussen het creatieve en het zakelijke te vinden, vertellen Jelmer en John, die hun bar even verlaten hebben en zijn neergestreken op een Vedett-krat en een rood fietsje.
Jelmer: “We willen creatief-commercieel worden. Maar dat blijkt lastig.”
John: “Creatieven zijn niet zo praktisch. Je kunt allerlei mooie plannen hebben, maar het komt er vaak op neer dat je op een festivalterrein staat met mensen met twee linkerhanden en opeens tot de ontdekking komt dat je moet leren lassen.”
Jelmer: “Dit jaar moet het jaar van het portfolio worden. Een beetje bezinning in plaats van alleen maar doen.”
John: “Misschien moeten we in november maar een maand in een klooster gaan zitten.”
De afgelopen maanden hebben de mannen van Losse Schroeven het druk gehad, te druk om zich met hun bedrijfsstrategie bezig te houden. Ze namen de nieuwe Utrechtse club Hal 16 onder handen en waren betrokken bij de aankleding van verschillende feesten, zoals het elektronische muziekfestival Valhalla in de Amsterdam RAI. Inmiddels staan ze bekend om hun houten sculpturen. Met hun nieuwste concept ‘de walvis’ staan ze deze zomer op grote festivals als Solar, Lief Festival en Amsterdam Open Air.
De walvis, die z’n naam te danken heeft aan z’n vorm, is kenmerkend voor het werk van Losse Schroeven. De constructie van hout en staaldraden is tegelijk tent, dansvloer en chilllruimte.
Jelmer: “Het draait allemaal om een goed concept.”
John: “Een goed concept wil zeggen: een idee met een verhaal, iets dat tot de verbeelding spreekt. Het mooiste is als ik bij een opdrachtgever langsga, en zij het uiteindelijk met elkaar over mijn idee gaan hebben.”
Jelmer: “Interactie staat bij ons altijd centraal. Er moet iets gebeuren.”
Een van de langer lopende projecten van Losse Schroeven is het Dobbertheater. Mensen stappen in een bootje en worden al drijvend met optredens verrast. Ook ontwikkelden ze het Palletpaviljoen; een soort houten kasteel, een oase met een intieme verborgen dansvloer midden in de feestende menigte .
Maar ook zoiets simpels als het uitstallen van meubels in een park kan voor interactie zorgen, zegt Jelmer, wijzend op een oudere man en een jongen die druk met elkaar in gesprek zijn. “Zie je die twee daar zitten? Die kenden elkaar net nog niet.”
In de muziekkoepel hebben de ukelelespeelsters plaats gemaakt voor een bescheiden bigband. De band speelt een reeks filmsoundtracks, voor het podium wordt voorzichtig gedanst op de muziek van Batman en Austin Powers. Bij gebrek aan een danspartner doet een jongen in een spijkerblouse een dansje met een van de beschilderde paspoppen die door Losse Schroeven zijn meegenomen.
Achter het barretje vraagt Jelmer zich hardop af hoeveel spullen er al missen. John slaat een arm om hem heen. “Komt goed. Jij nog een biertje?”