Het aantal 65-plussers in Amsterdam is voor het eerst sinds de jaren ’70 weer gestegen. Voor de nieuwe generatie ouderen is stadsdeel Noord de place to be.
Bedrijven als Shell en Hema vestigden er hun kantoren. Ook de horeca en de creatieve industrie trok de afgelopen jaren in groten getale naar de overkant van ‘t IJ. Amsterdam-Noord is hip en volop in ontwikkeling. Maar Noord is ook het stadsdeel met het grootste aandeel ouderen.
7,4 procent van de in totaal 8700 bewoners van Noord is 75 jaar of ouder, zo blijkt uit cijfers van het Bureau Onderzoek en Statistiek (O+S) uit 2012. Andere ‘grijze’ stadsdelen zijn Nieuw-West (6,7 procent) en Zuid (6,5 procent).
“Ons ouderenbeleid richt zich op mensen vanaf 75”, laat Vera de Kort namens Coby van Berkum, wethouder stadsdeel Noord, weten. “Daaronder beschouwen we iedereen als deelnemend aan de arbeidsmarkt.” Voor het hoge percentage ouderen in Noord heeft De Kort een heldere verklaring: “Het gaat voornamelijk om gezinnen die hier al jaren zitten en niet weggaan. Je woont hier in het groen en dichtbij de stad. Waarom zou je dan vertrekken?”
Vier verschillende bridgeclubs
Cornelis (77) woont al zijn hele leven in Noord. Het valt hem op dat er veel voorzieningen en activiteiten zijn voor ouderen. Zo is hij zelf lid van vier verschillende bridgeclubs. De flat waarin hij woont heeft een lift. “Dat vind ik heel bijzonder.” Bij hem op de gallerij wonen vier leeftijdsgenoten. “We houden elkaar in de gaten. We hebben elkaars sleutel.”
Het stadsdeel profileert zich niet in het bijzonder als een aantrekkelijke vestigingsplaats voor ouderen, benadrukt De Kort. “Iedereen is hier welkom. Maar op het gebied van Zorg en Welzijn zijn we wel erg gefocust op deze groep. Daar hebben we de handen voor ineen geslagen met alle zorgaanbieders en welzijnsinstellingen.”
Amsterdam-Noord telt in totaal elf seniorencomplexen. Woningcorporatie Ymere realiseerde in 2011 in de wijk de Banne een nieuwbouwcomplex voor senioren met 180 zogeheten ‘levensloopbestendige’ woningen, vier groepswoningen, en verschillende zorg- en welzijnsvoorzieningen. Dit complex is daarmee één van de grootste seniorenlocaties van Amsterdam.
Babyboomers nu 65
Lange tijd leek de vergrijzing geen vat op de hoofdstad te krijgen. Uit het jaarboek van Bureau Onderzoek en Statistiek blijkt echter dat het aantal 65-plussers in Amsterdam voor het eerst sinds de jaren ‘70 weer gestegen is. Op 1 januari 2012 telde de stad 384.283 65-plussers, ruim 1,2 procent meer dan een jaar daarvoor. De groei is volgens O+S volledig te wijten aan het feit dat de eerste babyboomers 65 jaar zijn geworden. Door de toenemende levensverwachting zal deze groep op den duur voor een veroudering van Amsterdam zorgen.
Volgens Jan Latten, bijzonder hoogleraar Demografie aan de Universiteit van Amsterdam, zijn naast de vergrijzing ook andere ontwikkelingen gaande. “De stad trekt. Niet alleen jongeren met kinderen geven er de voorkeur aan in de stad te blijven, ook ouderen verkiezen steeds vaker de stad boven de rust van het platteland.”
Een van de oorzaken is volgens Latten dat de nieuwe generatie ouderen hoger is opgeleid. “Deze groep is niet meer gebonden aan werk. Voor hen zal bijvoorbeeld cultuur een grote rol spelen. Daardoor zullen ze ervoor kiezen in de buurt van culturele voorzieningen te zitten.”
Ook doordat zorgvoorzieningen steeds meer gecentraliseerd worden verwacht Latten de komende jaren een trek van ouderen naar stedelijke gebieden. “Het is niet handig als je als tachtigplusser in een boerderij op het platteland zit en je hebt thuiszorg nodig. Ouderen zullen geconcentreerd gaan worden op plekken waar veel voorzieningen voor hen zijn.”
Volgens een bevolkingsprognose van het Centraal Bureau Statistiek (CBS) telt Amsterdam rond 2040 de meeste 65-plussers van heel Nederland, bijna 160.000. De hoofdstad vergroot hiermee het verschil met Rotterdam. Daar zullen tegen die tijd ruim 130.000 65-plussers zijn.