Toch worden er in Amsterdam nog steeds hotels bijgebouwd, zoals het Fashion Hotel dat in 2009 werd opgeleverd, of ze verschijnen in omgebouwde kantoorpanden die door leegstonden. Carlo Batenburg werkt als manager bij WestCord Hotels, waar het Fashion Hotel onderdeel van is. “Nieuwe hotels stunten graag met prijzen, omdat ze helemaal vanaf nul moeten beginnen. Daar hebben vergelijkbare hotels in de omgeving last van.” Batenburg merkt dat de tijd tussen boeking en verblijf is afgenomen. Gasten beslissen steeds later welke hotelkamer ze boeken. Dat geeft onzekerheid.
Internetsites van derden dwingen hoteliers extra tot concurrerende prijzen en het betalen van commissies. De economische crisis zorgt onzekerheid en voor minder opbrengst per kamer. Toch staat het ene hotel er beter voor dan het andere. Graaff denkt dat de klappen zullen vallen bij de onafhankelijke hotels in Amsterdam. In vergelijking met veel andere Europese steden heeft Amsterdam relatief weinig onafhankelijke hotels, meldt het Amsterdams Toerisme en Congresbureau. Iets meer dan dertig procent van de hotels is op geen manier verbonden zijn aan de internationale ketens als Hilton, Best Western of Holiday Inn, of Nederlandse ketens zoals WestCord. “Doordat zij moeilijker te vinden zijn op internet, zijn zij afhankelijker van boekingssites. Tegelijkertijd drukt de commissie meer op kleinere hotels.”
Daarnaast denkt De Graaff dat de hotels die niets speciaals kunnen bieden het moeilijk zullen krijgen. Een hotel moet zich kunnen onderscheiden. Dat kan op prijs-kwaliteit zijn, maar bijvoorbeeld ook locatie of luxe. Sommige hotels richten zich op een specifieke doelgroep zoals jongeren. Het is op dit moment heel moeilijk om herfinanciering te krijgen van banken om bijvoorbeeld een verbouwing te bekostigen. De ‘gemiddelde’ hotels die geen unieke eigenschappen bezitten, kunnen in en negatieve spiraal terecht komen. “Het lukt ze niet meer om te investeren, het geld is er niet meer”, aldus De Graaff. Dit geldt opnieuw het meest voor de onafhankelijke hotels, omdat zij minder financiële buffer hebben en niet mee kunnen liften op een bekende naam die voor meer boekingen zorgt. Consumenten zullen dan misschien eerder kiezen voor een nieuw hotel, mits de prijs en de bereikbaarheid goed is. “Soms stap je binnen in een drie- of een viersterrenhotel, maar zie je daar eigenlijk niets van, omdat het zo gedateerd is.”
Hoe zorg je als hotel voor een onderscheidend concept? De Graaff noemt twee relatief nieuwe hotels in Amsterdam. De eerste is de hippe hotelketen citizenM, met hotels in Londen, Glasgow, Rotterdam en in Amsterdam op de Zuidas en bij Schiphol. De buitenkant van de hotels doet in de verte een beetje denken aan containerwoningen voor studenten. Binnen is het chique en zijn de bedden kingsize. In de lounge staan beroemde stoelen van Eames op een witte gietvloer, jonge mensen werken op hun laptop, in de kantine zijn bakjes sushi te koop. “Het is geen standaardhotel”, legt De Graaff uit. Het concept valt niet binnen de gewone sterrenclassificatie: er is bijvoorbeeld minder personeel dan in de meeste andere hotels, gasten moeten zichzelf inchecken, de kamers zijn niet groot. Maar wel luxe, met plasmatv’s en gekleurde verlichting die op afstand te bedienen is. Kleine kamers en weinig personeel, dat houdt de prijs laag, vanaf 75 euro voor een persoon. Betaalbaar in een dure hotelstad als Amsterdam.
Het tweede hotel dat volgens De Graaff van KPMG een aansprekend concept heeft, is het Conscious Hotel. Of eigenlijk zijn het twee hotels in Amsterdam, bij het Vondelpark en het Museumplein. ‘Hip, friendly, green en fun’ is het motto. Het is niet het enige hotel in Amsterdam dat graag met het stempel ‘duurzaamheid’ geassocieerd wil worden, maar bij deze hotels gaat het verder dan een dag geen beddengoed verschonen. Van eco-schoonmaakmiddelen, tot een bureau van gerecyclede koelkasten, Conscious probeert zoveel mogelijk rekening te houden met het milieu. Dit kan ook zorgen voor meer gasten. Het sterkst is dat te zien bij vijfsterrenrestaurants: hotels met een duurzaamheidslabel hebben een tien procent hogere bezetting en de kamerprijs ligt 21 procent hoger, dan bij ‘niet-groene’ hotels.
Het volgende jaar heeft Amsterdam veel te bieden. Lonely Planet, de grootste uitgever van reisgidsen ter wereld, tipte de stad onlangs de op een na beste stad om te bezoeken in 2013. Alleen San Francisco scoorde beter. In 2013 zijn er veel evenementen die veel mensen zullen trekken, zegt accountant De Graaff van KPMG. Volgend jaar zal het vierhonderdjarige bestaan van de grachtengordel veel mensen trekken, net als de 160ste verjaardag van Vincent van Gogh. En ook is het Rijksmuseum is na jaren verbouwing klaar. En dan zijn er natuurlijk ook altijd nog de Wallen, het Anne Frankhuis en de Coffeeshops. Uniek in de wereld.
Helen en James uit Groot-Brittannië zijn er van onder de indruk. “Love it here! Prachtig hotel, aardige mensen, mooie gebouwen, de sfeer, de grachten.” Zij hebben inmiddels hun broodje op en gaan op pad om al dat moois te aanschouwen.