"Het is nu eerst overleven"

Als gevolg van de economische crisis gingen in 2011 al veel bedrijfjes over de kop, zo blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel. In Amsterdam werden in 2011 al 67 kinderdagverblijven gesloten, bijna drie keer zoveel als in 2010.

In 2012 lijkt deze trend zich vooralsnog door te zetten. Volgens de Amsterdamse stadsdelen zijn dit jaar 26 sluitingen geregistreerd als gevolg van de dalende vraag . Dat cijfer zegt echter nog niet alles, zegt Elena Nastase, beleidsmedewerker in Amsterdam-West. “Veel eigenaren melden zich niet bij de gemeente, waardoor pas na inspectie van de GGD duidelijk wordt of een kinderdagverblijf nog wel bestaat.”

John Ringens van het Waarborgfonds Kinderopvang, dat garant staat voor investeringen die verschillende kinderopvangorganisaties moeten doen, ziet dat de financiële basis van organisaties onder druk komt te staan. “Wij merken dat steeds meer organisaties in werkkapitaalproblemen komen. Dat betekent dat ze niet meer de lopende rekeningen als salarissen, huur en voedingskosten kunnen betalen.”

Het Waarborgfonds Kinderopvang heeft op dit moment landelijk 250 borgstellingen uitstaan, maar belangrijker is het aantal aanvragen dat het fonds de laatste twee jaar binnen heeft gekregen. Sinds 2011 liefst driehonderd, 40 procent meer dan in eerdere jaren. Daarvan zijn echter 250 aanvragen nog niet behandeld. “Daar zitten ook verschillende organisaties in Amsterdam bij”, zegt Ringens. “Wegens privacyredenen zeg ik daar niks over, maar ik wil benadrukken dat het om zowel grote als kleine spelers gaat. We hebben dit jaar enkele tonnen aan garanties moeten uitkeren en bereiden ons voor dat we de komende jaren naar enkele miljoenen euro zullen moeten uitbetalen.”

De organisaties die het in Amsterdam nog volhouden, moeten dus bezuinigen, maar hebben financieel weinig speelruimte. Bovendien lopen organisaties tegen strenge regels van de Wet Kinderopvang aan. Na de Amsterdamse zedenzaak, waarin Robert M. bekende 83 minderjarige kinderen seksueel te hebben misbruikt, kwam de door burgemeester Van der Laan benoemde commissie-Gunning op 15 april 2011 met een rapport over de ‘lessen die Nederland van de zedenzaak kan leren’. Amsterdam presenteerde zich daarna als voortrekker van een kwalitatief goede kinderopvang.

Op dit moment zitten kinderopvangorganisaties echter in een “grote spagaat”, zegt Fleur Imming van Brancheorganisatie Kinderopvang. Zij ziet dat aan de ene kant bedrijven gedwongen worden zich te conformeren aan de strenge regels die gelden voor de kinderopvang, maar dat aan de andere kant de dalende vraag naar aanbod een groot gat slaat in de middelen die kinderopvangorganisaties hebben om ‘de zaak op de rails te houden’. “Het is als organisatie verdomde moeilijk om niet de randen van de kwaliteit op te zoeken.”