Eef Meijerman is directeur van het Amsterdams Steunpunt Wonen (ASW), dat onder meer leefbaarheidsprojecten uitvoert in samenwerking met corporaties. Hij herkent zich in de cijfers van het CFV. “Wij voeren vaker projecten uit met Eigen Haard en Ymere dan met andere corporaties”, zegt hij. “Door hen wordt flink geïnvesteerd.” Rochdale en De Key hebben volgens hem inderdaad minder budget. De Alliantie en Stadgenoot zitten daar tussenin.
Volgens De Key zeggen de cijfers van het CFV niet alles en klopt het niet dat de corporatie vorig jaar nog maar 400 duizend euro aan leefbaarheid uitgaf. “We zijn anders naar leefbaarheid gaan kijken”, zegt een woordvoerder. Vorig jaar voerde De Key een reorganisatie door waarbij bestaande budgetten anders zijn verdeeld. “We stelden bijvoorbeeld extra gebiedsbeheerders aan. Die zorgen ook voor een veilige en schone woonomgeving, maar ze worden betaald uit een ander budget. Dat zie je in deze cijfers niet terug.” De Key ontkent niet dat er op leefbaarheid is bezuinigd, maar kan niet zeggen hoeveel. “Bepaalde dingen doen we niet meer, zoals het sponsoren van buurtfeesten of barbecues.”
Naalden en hoeren
In de Nieuwe Houttuinen, een binnenstraat achter de Haarlemmerdijk, dringen bewoners en het bestuur van stadsdeel Centrum er bij De Key op aan een hek te plaatsen voor de Westelijke ingang van de Houttuinen. Een gedeelte van de woningen dat daar staat is van De Key en ze staan op hun grond. De bedrijfspanden op de begane grond zijn van particulieren. Junks en dealers kunnen nu ongestoord de Houttuinen inlopen en zwervers doen hun behoefte in portieken van bewoners. Minie Huybrechts (50) is huurder van De Key. Samen met zus Babsie (43), allebei klein, tenger en met sprekende bruine ogen, loopt ze door de straat. Bij een overkapping achter een woning wijst Babsie naar zwarte roetplekken op de witte muur. “Hier was laatst nog een gigantische fik”, zegt ze. “Door junks die zaten te roken.” Tegen de witte achterwand hangen schilderijtjes die door kinderen uit de buurt zijn gemaakt en er staat een kinderfietsje. Bewoners willen ook dat de tunnels en inhammen in de straat worden afgesloten, waar verslaafden en prostituees hun gang kunnen gaan. “Ze staan hier iedere dag te dealen”, zegt Babsie. “Mijn kinderen groeien op tussen de naalden en de hoeren.” Een buurvrouw valt haar bij: “Laatst zat hier weer een hoertje op haar knieën, dan weet je het wel.” 
Bij de ingang naar de portiekwoningen ligt een oud matras. Op het beton zitten bruine vegen en het ruikt naar urine. Naast de matras ligt een krentenbol in een zakje. Het ziet er naar uit dat iemand hier de nacht heeft doorgebracht, zoals volgens de zussen Huybrechts wekelijks gebeurt. “Om een uur of elf zie je al dat ze hun bedje opmaken”, zegt Babsie. Het afsluiten van de ingangen en nissen zou ongeveer vijfduizend euro kosten. Volgens het stadsdeel ligt hier het probleem. “De onderhandelingen liepen tot nu toe vast op de financiën”, zegt Anatashia Kemnaad, gebiedsbeheerder van het stadsdeel. “De Key wil er niet aan meewerken.” Een woordvoerder van de corporatie zegt dat ze nog met de Vereniging van Eigenaren praat over een plan van aanpak, omdat een deel van het complex uit koopwoningen bestaat. “Dit plan moet vervolgens met de bewoners en het stadsdeel worden besproken.” Minie Huybrechts kreeg vorige week tot haar verbazing een brief van De Key met daarin de vraag of ze haar sociale huurwoning ook wilde kopen. “Die heb ik meteen in de vuilnisbak gegooid”, zegt ze. “Wat koop je dan, vier muren?”
Woningcorporaties hebben sinds de crisis minder inkomsten uit de verkoop van woningen. Dit geld is nodig om de verliezen op de verhuur te compenseren. De huur die bewoners voor een sociale huurwoning betalen (maximaal 665 euro per maand), is ongeveer de helft van het bedrag dat de corporatie betaalt om de woning te bouwen en te onderhouden. Daarom bouwen en verkopen corporaties nieuwe woningen en sinds vijftien jaar mogen zij ook een deel van het bestaande bezit verkopen.
In Amsterdam verkochten corporaties sinds 2007 ruim een kwart minder huurwoningen. In het akkoord Bouwen aan de Stad II spraken de corporaties met de gemeente af tussen 2010 en 2020 jaarlijks drieduizend woningen te verkopen. Vorig jaar waren dit er 1.508, iets meer dan de helft. Bij De Key daalden de inkomsten uit verkoop sinds 2008 met 45 procent.
