Ten minste houdbaar tot?
In grote letters staat het op een boekje dat De Lokatie in 2008 maakte over hun stichting: “Ten minste houdbaar tot”. Het lijkt in eerste instantie slechts te doelen op de spullen die de kringloopwinkel verkoopt. Maar langzamerhand krijgt het een nieuwe lading: de toekomst is onzeker. De Lokatie heeft voor de komende vijf jaar verlies ingecalculeerd. “Maar het is nog maar de vraag of we ons dat kunnen blijven permitteren”, zegt Hoekstra. Ook Antonisse spreekt een doembeeld uit: “Mijn vrees is dat er kringloopwinkels gaan omvallen, of dat ze echt bedrijven worden waarin de ruimte voor instromen verdwijnt.” (foto 4, onderschrift: Plastic kisten vol lp’s staan bij de verlichting op de bovenverdieping bij Juttersdok. Foto: Frank Huiskamp)
“Ik kan me niet voorstellen dat ze dit zo kapot laten gaan”, zegt Antonisse. Martin Verbeet, namens de PvdA voorzitter van de raadscommissie Arbeid, Participatie en Armoede in Amsterdam, vindt dat ze naar zichzelf moeten kijken en niet naar de politiek. “Ze hebben nu de indicatie dat het model om moet. Het ondernemersplan moet anders. De kringloopwinkels moeten kijken waar hun kracht zit.” 
Volgens Verbeet is het van belang dat de kringlooporganisaties zelfredzaam worden; ze moeten niet alleen kunnen bestaan met financiële hulp vanuit de gemeente. “Ik geloof in gesubsidieerde arbeid, maar je moet daaraan een tijdslimiet verbinden. Anders blijf je op het geld rekenen.” Ook hij ziet dat de functie van de organisaties gaan veranderen, dat moeten ze onder ogen gaan zien. “ID-banen zijn bijvoorbeeld een mooi doel, maar je hebt ook mensen nodig die ondernemend inzicht kunnen tonen. Er moet een goede mix van werknemers zijn. En marketing mag geen vies woord zijn.”
Juttersdok en De Lokatie kunnen het moeilijk accepteren dat van hen wordt verwacht dat de verkoop van spullen nu het doel wordt, in plaats van het middel. “Wij willen er zijn voor de doelgroep”, zegt Hoekstra. “Zolang we daartoe nog in staat zijn, blijven we de kringloop als middel gebruiken.” Beide verwachten dat ze gezond kunnen blijven functioneren zonder daarvoor compromissen te moeten sluiten wat betreft hun sociale doelstelling. Maar het valt te betwijfelen hoe lang dat houdbaar is. Een beetje meer ondernemen is gezond, maar er zitten grenzen aan volgens Antonisse. “Wij willen mensen laten werken. Dat kerndoel mag niet verdwijnen. Als we volledig een bedrijf moeten worden, dan zeg ik: is er iemand die ons wil overnemen? Gefeliciteerd!”