AMSTERDAM, 14 februari – De vergrijzing krijgt geen vat op Amsterdam. Wars van alle landelijke trends, daalt het aantal ouderen in de stad. Dat blijkt uit gegevens van het Bureau Onderzoek en Statistiek (O+S).
Het aantal 65-plussers in Amsterdam is de afgelopen tien jaar drastisch gedaald. De stad telde aan het begin van deze eeuw ongeveer 89.000 ouderen, in 2011 waren dat er 3000 minder. Dat is opvallend, want het totaal aantal Amsterdammers nam over diezelfde periode toe met zo’n duizend inwoners per maand.
Amsterdam zit niet alleen ruim onder het landelijk gemiddelde, het aantal ouderen is zelfs dalende. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) was in 2000 ongeveer 14 procent van de Nederlandse bevolking 65 jaar of ouder. In 2011 was dat zelfs 16 procent.
In Amsterdam nam het totale aandeel ouderen tussen 2000 en 2011 juist af, van 12 procent naar 11 procent. Dit druist in tegen landelijke vergrijzingstatistieken. In Nederland zijn 65-plussers een rap groeiende bevolkingsgroep.
Jeroen Slot, adjunct directeur van het O+S, heeft een verklaring voor de afwijkende Amsterdamse cijfers. Volgens hem merkt de stad momenteel de gevolgen van een massale uitstroom van veertigers die plaatsvond in de jaren 70 en 80. “Zij verhuisden in die tijd in groten getale naar omliggende dorpen. Almere, Purmerend, Zaanstad – de stad slonk aanzienlijk, met 1985 als absolute dieptepunt.”
Met de komst van gastarbeiders halverwege de jaren 80 begon de stad langzaamaan weer uit te dijen. Slot: “Qua inwonersaantallen zitten we weer op het oude peil, maar niet qua ouderen. De gastarbeiders van de jaren 80 die zijn op dit moment nog niet oud genoeg om de ‘65+-groep’ te versterken.”
Ouderen in de stadsdelen
Het ‘oudste’ stadsdeel van Amsterdam is op dit moment Amsterdam Noord: 15 procent van de inwoners is 65+. Dat ligt maar net onder het landelijk gemiddelde. Amsterdam Oost en West zijn de stadsdelen met de minste ouderen, met niet meer dan 8 procent van het totaal.
Slot voorspelt dat het tot ongeveer 2020 zal duren tot de ouderenpopulatie van Amsterdam is hersteld. Dan zal de gemiddelde leeftijd van de Amsterdammer stijgen in de richting van het landelijke gemiddelde. “Maar tot die tijd blijft Amsterdam wars van de nationale trend”, waarschuwt Slot. “De vergrijzing laat hier nog wel even op zich wachten.”
Demograaf Jan Latten van het CBS sluit zich daarbij aan. Maar of Amsterdam in de nabije toekomst in de buurt van het landelijk gemiddelde zal komen, blijft volgens hem de vraag. “De stad heeft een ‘roltrapfunctie’: jonge hoogopgeleiden stromen relatief snel door naar een hogere positie op de arbeidsmarkt, maar blijven slechts tijdelijk in de stad, om daarna plaats te maken voor nieuwe jonge inwoners. Dit heeft tot gevolg dat de regio in toenemende mate ‘vertwintigt’.”