Louise Korthals (27) won tijdens de finale van het Amsterdams Kleinkunst Festival de Wim Sonneveldprijs 2011 voor aanstormend kleinkunsttalent. Deze week begint haar landelijke tour samen met de andere twee finalisten. “Plotseling gaan mensen over je schrijven en iets van je vinden. Doodeng.”
Haar donkere haar valt geregeld voor haar gezicht als ze vol enthousiasme praat. Glinsterende groene ogen, een brede lach. Louise Korthals heeft dan ook alle reden om te stralen. Net afgestudeerd aan de Koningstheaterakademie in Den Bosch versloeg ze begin april de Belgische formatie Hermitage en de viermansgroep Poolvogel in het Concours om de Wim Sonneveldprijs, bedoeld voor aanstormend kleinkunsttalent. Sindsdien staat ‘Wim’ op een box naast haar tv, “met een grote strik eromheen”, en gaat ze door het leven als ‘de winnares’. “Het voert de druk wel lekker op als je zo wordt aangekondigd.”Vanaf deze week toert Korthals door het land samen met de andere twee finale acts van het Amsterdams Kleinkunst Festival (AKF). Eigenlijk wil ze straks dan ook nog het liefst even repeteren. Gelukkig is er een oefenruimte in het Creatheater, om de hoek van het cafeetje waar ze deze middag in haar verse muntthee zit te roeren. “Ik zou er graag nog wat aan schaven,” zegt ze bijna verontschuldigend. Met ‘er’ doelt de voormalige sociologiestudente op haar debuutprogramma Het Absolute Einde, bestaande uit poëtische liedjes en luchtige conferences. De AKF-jury onder leiding van Hijlco Span, radio- en programmamaker bij de NCRV, noemde haar ‘een belofte voor de toekomst’. Maar Korthals blijft een perfectionist. “Ik ben nog maar een beginner.”
Meewerkend voorwerp
Ze is haar grootste criticus en dat weet ze. Altijd al geweest. Het is ook een van de redenen waarom ze, ondanks haar enorme liefde voor toneel, niet meteen naar een toneelopleiding ging, maar eerst sociologie studeerde. “Ik was bang dat mijn droom zou worden doorbroken. Dat een stel zure mannen en vrouwen tegen mij zouden zeggen, ‘nee, sorry je hebt het echt niet’.” Na haar bachelor besloot ze het er alsnog op te wagen. Met succes. Ze werd aangenomen in Den Bosch waar ze gedurende drieënhalf jaar de toneelmakeropleiding volgde. Afgelopen december studeerde ze af. Een roerige periode voor Korthals; nog geen jaar daarvoor verloor ze plotseling haar vader, haar moeder was net herstellende van een lang ziekbed.
Het Absolute Einde, dat Korthals speciaal voor het kleinkunst festival schreef, is haar eerste eigen programma. In een van de liedjes beschrijft ze hoe ze over de tuin van haar vader uitkijkt. “Ik wilde geen stuk maken waarbij mensen zouden denken, ‘wat een zielig meisje’, maar op het moment dat ik begon met het AKF was het verlies van mijn vader nog volop in mij aanwezig. Ook zonder dat ik het doorhad.” Ze ziet hem niet als het onderwerp, maar meer als een ‘meewerkend voorwerp’. “Voor mij is het de kunst om een persoonlijk iets tot een universeel ding te maken. Ik ga niet op het podium staan om over de privé persoon Louise te praten.”
Het was continu zoeken naar een grens. “Wanneer wordt het therapietheater en wanneer ontstijg ik dat? Tijdens het schrijven had ik al snel de neiging te denken ‘pff dit wordt loodzwaar, er moet een grappige act in het midden’. Later realiseerde ik me dat de lucht juist zit in het feit dat het materiaal dichtbij mezelf ligt. Soms vergeet ik hoeveel je tegen je publiek kunt zeggen.” Het gaat niet om kwetsbaarheid maar om een zekere waarachtigheid, vindt Korthals. “Ik wil mensen raken met oprechte gevoelens. Of ze weten waar die gevoelens vandaan komen is minder belangrijk. Zolang ik dat maar weet”
Haar optreden is zonder poespas, op het podium wordt Korthals slechts begeleid door een pianist. De komische openingsconference waarin haar gestreste alter ego claimt ‘lekker ontspannen’ te zijn, wordt naadloos gevolgd door liedjes als Het hiernamaals is gesloten waarin ze zingt over de eindigheid der dingen en de druk die dat met zich meebrengt. Volgens tekstschrijver Jurrian van Dongen, haar docent op de theaterakademie, zijn er geen vrouwelijke cabaretiers die op vergelijkbare wijze humor en engagement combineren; Korthals zou de melancholie van een man hebben. Ze snapt de vergelijking wel. “Mijn conference-elementen zijn vaak geïnspireerd door het werk van mannen.” Zo noemt ze de cabaretier Paul van Vliet. “Fenomenaal hoe hij de switch maakt tussen humor en diepgang.”
Schrijven en schrappen
Haar ogen beginnen te glunderen als ze praat over het juryrapport dat ze voor Het Absolute Einde kreeg. “Er stond in dat het een programma is dat ‘wezenlijk ergens over gaat’. Vooraf mijn grote worsteling, ik vond het belangrijk om iets te zeggen zonder de alwetende uit te hangen.” Wel heeft het winnen van ‘Wim’ haar een beetje overvallen. “In het begin voelde ik een enorme druk. Opeens was ik ‘de winnares’. Het is maf. Mensen gaan over je schrijven, dingen van je vinden. Ik had het idee dat ik iets waar moest maken.” Met de bijkomende kritiek moet ze naar eigen zeggen nog leren omgaan. “Het liefst word je door iedereen geliefd, maar tegelijkertijd weet ik ook dat er altijd een percentage zal zijn dat geen fan van mij is.”
Die twijfel wordt langzaam wel minder, merkt ze. “Het klinkt heel knullig, maar ik ben bezig meer stappen richting mezelf te nemen. Ik voel me meer op mijn gemak, weet nu dat het materiaal ondergeschikt is aan mij in plaats van andersom.” Toch heeft ze nog altijd de neiging om te blijven schaven. “Perfectionisme hè.” Ze lacht hardop. “Dan gaat een bepaald onderdeel van mijn programma een avond niet helemaal lekker en denk ik al snel ‘het werkt niet meer, schrappen’. Anderen moeten me er vervolgens aan herinneren dat het voorgaande keren juist heel goed heeft gewerkt.” Grinnikend: “Ik ben benieuwd hoe dat straks gaat als ik vaker moet gaan spelen. Ik houd mijn hart vast.”
Korthals noemt het haar grote valkuil. “Ik kan best destructief zijn wat betreft mijn eigen materiaal. Ik kan gieren van de lach als ik een grappige scene voor een conference bedenk en als ik het dan later teruglees zoiets hebben van, ‘nee dat vindt niemand grappig’. Dan probeer ik altijd te denken aan een prachtige uitspraak van Annie M. G. Schmidt: ‘Als ik er zelf om moet lachen, dan is het dus grappig’.” Haar regisseuse Jessica Borst sluit daar goed op aan. “Vooral bij mijn liedjes heb ik de neiging om heel moeilijk te denken, Jessica juist niet. Heb ik weer eens iets hyperpoëtisch bedacht en zegt zij: ‘klinkt leuk allemaal, maar ik begrijp er helemaal niets van.’ Het is fijn om iemand te hebben die je scherp houdt.”
Genieten
Alle lovende kritieken en ‘Wim’ ten spijt, blijft Korthals nuchter onder haar nieuwverworven titel. “Begrijp me niet verkeerd. Ik ben supertrots. Tegelijkertijd is dit pas mijn eerste eigen programma. Ik denk dat ik de komende tien jaar nog wel zoekende ben naar wat de juiste vorm voor mij is.” Roem? Ze haalt haar schouders op. “Voor mij is het nu belangrijker dat ik me op het podium niet langer laat remmen door twijfels, maar dat ik het plezier in het daar staan ten volle ervaar. Pas als ik geniet, geniet mijn publiek ook.”
De volledige speellijst van Louise Korthals is te vinden op haar website: www.louisekorthals.nl
Het Hiernamaals is gesloten/En de mensen blijven hopen/Boven goeie glazen wijn/Dat ze zoveel kunnen kopen/Tot ze onuitwisbaar zijn